Literaturoznawstwo

(1035)

Poznaj obraz nowożytnej Anglii oraz wizerunek Anglików taki, jaki został przedstawiony w ówczesnym piśmiennictwie geograficznym i podróżniczym. Książka prezentuje różnorodne aspekty poznawcze, które składały się na kompleksowe poznanie odwiedzanego kraju. Na podstawie analizy wrażeń podróżników oraz treści podręczników i kompendiów geograficznych autorka dokonuje rekonstrukcji obrazu Anglii, jak również stereotypu ówczesnego Anglika. Publikacja jest studium z dziejów kultury i mentalności starop...

Liczącą 415 stron i wydaną w formacie 8 pracę rozpoczyna dedykacja poświęcona królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Po niej na stronach 3 do 190 znajduje się część pierwsza dzieła, a na stronach 191 do 415 część druga. Po każdej część na niepaginowanych stronach umieszczony jest spis treści zatytułowany Regestr rzeczy znajdujących się w tym dziele. Na część I składają się rozdziały o numeracji rzymskimi cyframi od I do VII, a na część drugą od VIII do XV. Po części II znajduje się osobn...

Książka stanowi analizę opublikowanych w XXI wieku polskich utworów literackich dla dzieci i młodzieży mówiących o Zagładzie. Autor analizuje sposób obrazowania Szoa w książkach kierowanych do młodych czytelników i odpowiada na pytanie, jak konstruowane są literackie i wizualne obrazy postaci, przestrzeni i czasu oraz peryteksty. Wykorzystuje przy tym narzędzia narratologiczne, badania nad postpamięcią oraz studia nad ideologią....

"Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej" to książka będąca odpowiedzią na niebywały rozwój badań nad ekfrazą i pokrewnymi jej gatunkami, jaki dokonał się w ubiegłych latach w literaturoznawstwie. Jej problematyka dotyczy przede wszystkim zagadnień interferencji zachodzącej pomiędzy dziełami sztuki i tekstami poetyckimi, a więc ich wzajemnego nakładania się na siebie, a także nierozerwalnego współistnienia dzieł wyrastających z porządku znaków n...

Książka składa się z trzech części. Każda z nich dzieli się na osobne rozdziały poświęcone poszczególnym autorom. Ich układ uzależniony został od poziomu reprezentatywności danego zagadnienia w danej propozycji prozatorskiej. A są to: strategia i poetyka fragmentu w części pierwszej; przeszłość, powracanie do niej pamięcią oraz dochodzenie do głosu indywidualnego doświadczenia w części drugiej; wreszcie sposób bycia podmiotu autorskiego oraz koncepcje podmiotowości w trzeciej części pracy. Tek...

Jeśli do rąk polskiego czytelnika nie trafiło dotąd popularne opracowanie poświęcone znanej i cenionej twórczości Włodzimierza Odojewskiego, to książka Wiesława Ratajczaka wypełnia ów brak z naddatkiem. Szczupłe ramy opracowania nie pozwalały na zbyt obszerną narrację, mamy więc do czynienia z ujęciem aspektowym. Ratajczak wybiera jeden, ważny dla pisarza problem i to jemu poświęca najwięcej uwagi. Znawców twórczości Odojewskiego nie zdziwi fakt, że wybranym przez badacza aspektem jest pamięć. P...

W odpowiedzi na kłamliwą propagandę i agresywną cenzurę komunistyczną PRL wiele środowisk, zróżnicowanych pod względem ideologicznym i społecznym, przystąpiło do wydawania niezależnych druków, poza zasięgiem aparatu kontroli. Stały się one częścią drugiego obiegu istniejącego w latach 1976-1990, którego imponujący rozwój przypadł na lata 80. XX wieku. Niniejsza książka jest pierwszą całościową bibliografią prasy drugiego obiegu w Krakowie i Małopolsce. Stanowi efekt wieloletnich prac Fundacji Ce...

Od Banjo Patersona do Meliny Marchetty to kolejny tom w serii poświęconej adaptacjom filmowym literatur narodowych. Autorzy niniejszego zbioru analizują wybrane utwory literatury australijskiej zarówno klasycznej, z przełomu XIX i XX wieku, jak i tej bardziej współczesnej oraz ich filmowe lub telewizyjne adaptacje. Znalazło się tu miejsce zarówno dla powieści Oko cyklonu noblisty Patricka White'a, jak i dla Ptaków ciernistych krzewówColleen McCullough, największego sukcesu komercyjnego literatur...

Od metafory do urojenia to pierwsze obszerne opracowanie twórczości Tadeusza Peipera uwzględniające chorobę psychiczną papieża awangardy. W centrum zainteresowania próby patografii programotwórcy polskiego konstruktywizmu znajdują się jego późne, postawangardowe teksty autotematyczne, w większości ogłaszane pośmiertnie z rękopisów i ujawniające znamiona schizofrenii. Formą rozwijaną przez Peipera pod wpływem choroby staje się oryginalna postać autobiografii tranzytywnej, ustanawiającej w dziejac...

Kolejny, szósty już tom prac sygnowanych tytułem "Od Oświecenia ku romantyzmowi i dalej. Autorzy - dzieła - czytelnicy" kierujemy - podobnie jak tomy poprzednie - do Czytelników bardziej szczegółowo zainteresowanych literaturą polską wieków XVIII i XIX, zwłaszcza zaś problemami Oświecenia i romantyzmu, inspiracjami ich twórców oraz recepcją ich dzieł w epokach późniejszych, dedykujemy go więc badaczom, doktorantom i studentom kierunków nie tylko stricte filologicznych. Sylwetki i dzieł...

Monografia jest owocem trzeciej już konferencji naukowej, której tematem przewodnim jest kwestia kobieca. Tym razem celem uczestników konferencji były wszelkiego rodzaju aspekty związane z miłością. Od zarania świata miłość jest uczuciem, które znacząco wpływa na relacje między płciami, a także w obrębie każdej z nich. Jest to uczucie, które najczęściej staje się inspiracją ludzkiej twórczości, bez względu na jej naturę artystyczną. Autorzy zastanawiają się nad tym, jakie rodzaje dyskursu miłosn...

Monografia poświęcona jest twórczości poetyckiej Janusza Stycznia, którego poezja uznawana jest przez wielu krytyków i badaczy za jedyną świadomą kontynuację programu surrealistycznego w polskiej liryce współczesnej. Poszczególne części książki zapisują nawiązania indywidualnej wyobraźni artysty do znaczeń symbolicznych i nadrealistycznych wyobrażeń (literackich, malarskich), wskazując najważniejsze dla poezji Stycznia tendencje artystyczne, które ukształtowały tę arcyciekawą lirykę. Kolejne roz...

Poza pisaniem wierszy, esejów, recenzji i rozpraw naukowych, poza tłumaczeniem poezji i wykładaniem Stanisław Barańczak zajmował się rzeczami na pozór mniej poważnymi czytał kryminały, oglądał telewizję, słuchał piosenek, interesował się sportem. Odbiorca ubezwłasnowolniony pokazuje, jak istotna dla poznańsko-harwardzkiego autora była kultura masowa i jej krytyczna interpretacja. Krytyka nie oznacza tu bezwyjątkowego odrzucenia. Właśnie Barańczak był jednym z pierwszych polskich humanistów, któr...

"Wielbicieli Conrada można spotkać w różnych miejscach świata, a zwłaszcza Europy w najmniej oczekiwanych okolicznościach. Rozmowa może dotyczyć innych pisarzy, a tu nagle oczy interlokutora nabierają tęsknego blasku tułacza wpatrzonego w morze i dowiaduję się od znajomego Francuza, że Conrad mógł przecież równie dobrze nauczyć się języka francuskiego i zasłynąć jako pisarz francuski. Jaka szkoda. Od nieznajomego Włocha dowiaduję się wiele lat później, że przyszedł wysłuchać referatu o Henrym Ja...

Pograniczność w refleksji literaturoznawczej była niegdyś stosowana przede wszystkim w genologii przy określaniu gatunków, które przekraczały ramy rodzajów literackich i nacechowane były innymi niż te znormatywizowane wyznacznikami gatunkowymi. () Od tamtego czasu utrwaliło się jednak przekonanie, że utwór literacki nie jest tekstem jednorodnym i daleko wykracza poza sferę formy, struktury, funkcji języka, kultury literackiej (). Geograficznie i mentalnie, fizycznie i metafizycznie żyjemy na i w...

Nowa książka Zbigniewa Rokity, laureata Nagrody Literackiej "Nike" 2021 Włóczęgowski poemat reporterski autora Kajś. To tu, na "Ziemiach Odzyskanych", miało po wojnie miejsce jedno z najbardziej spektakularnych wydarzeń w dwudziestowiecznej historii Europy. To tu, w tych wszystkich Wrocławiach i Szczecinach, Polska stanęła przed jednym z największych cywilizacyjnych wyzwań - przemienieniem Niemiec w Polskę. Ale wciąż widać szwy, którymi pozszywali Polski przedwojenną i powoje...

Z tysiąca zdarzeń stworzyć jedno, które by wszystkie inne pomieścić mogło, lata całe i lat dziesiątki streścić w jednej godzinie, tysiące postaci uwidocznić w jednej i w tej jednej odzwierciedlić on tysiąc - ot: to jest to, do czego artysta zdąża. To, co ludzie przeżywają przez lat dziesiątki, on to przeżycie musi dać w dramacie, który trwa zaledwie kilka godzin []. Artysta staje się w tym świadomym okresie pracy niejako reżyserem swego własnego tworu: stawia dlań kulisy, wymierza perspektywy, k...

Okiem innego to książka o tożsamości polskiej literatury i szerzej kultury współczesnej, oglądanej z punktu widzenia literatury obcej. Jest to spojrzenie z dystansu, wychwytujące w literaturze rodzimej to, co w zderzeniu z literaturą zachodnioeuropejską ujawnia swoją osobliwość. Punktem odniesienia jest najczęściej literatura francuska, ze względu na historyczną wagę literatury wygnańczej, od Mickiewicza i Norwida po Czapskiego i Miłosza. Na tym fundamencie rozwijają się nowe konstelacje skupion...

To zawsze wielka satysfakcja dla badacza poszukiwacza przekazów literackich; manuskryptów, druków rzadkich, bibliofilskich; dokumentów około książkowych, ekslibrisów, zdjęć. Tym pełniejsza, kiedy do jego rąk trafia niezwykły przekaz, zmieniający naszą utrwaloną wiedzę. Zazwyczaj te znaleziska nazywamy metaforycznie białymi krukami. Metaforycznie, bo w rzeczywistości białe kruki nie istnieją. Istnieją natomiast w dwóch wielkich kręgach kulturowych; w starogreckim, apollińskim oraz biblijnym. W bo...

Kiedy przystępowałem do lektury tekstów składających się na ten zbiór, przypomniałem sobie słowa jednego z trzech dziewiętnastowiecznych tłumaczy Pana Tadeusza, Alberta Weissa, który wypowiedział je pod koniec życia: ,,Nie bacząc na - jak się wydaje - wręcz niemożliwe do wykorzenienia uprzedzenia płynące z narodowościowej niechęci i nienawiści panującej między Polakami i Niemcami, głównie z zamiarem torowania przy pomocy sztuki słowa drogi porozumienia, starałem się lata całe przekazywać czyteln...

Jeśli przyjąć, że tytuł jest kluczem otwierającym różne pokłady znaczeń, to paradoksalna formuła programowa: opisać skórę oceanu kojarzy metaliteraturę z życiem, ciałem i pamięcią. Spotykają się tutaj: żywioł poezji i materii, interpretatora prowadzą wodne przestrzenie (konkretne akweny), ale też wody symboliczne i znaczenia zanurzone w kontekstach sakralnych, biblijnych, teologicznych. W ślad za wierszami płyniemy przez różne wody. [] Nie sposób wskazać wszystkich zalet tej książki. Każdy roz...

Oporne komunikaty. Strategie znaczenia w poezji współczesnej to krytycznoliteracki zbiór recenzji, esejów i artykułów poświęconych polskiej poezji współczesnej, opublikowanych w latach 20192021. Chociaż szkice z książki były wcześniej publikowane, to z poszczególnych omówień dotyczących niektórych z najważniejszych głosów w nowej polskiej poezji, jak Anna Adamowicz, Kacper Bartczak, Konrad Góra, Kamila Janiak, Radosław Jurczak, Szczepan Kopyt, Andrzej Sosnowski, Ilona Witkowska i inni wyłania si...

Książka zawiera szkice kilkunastu autorów , poświęcone badaniom, w jaki sposób literatura polska reagowała na zmiany czasów przełomu w latach 1918, 1945, 1989. Rejestrując ślady przełomu, literatura nie tylko niejednokrotnie wyprzedzała w czasie ustalenia historyków, socjologów i innych badaczy, ale również dokonywała niekiedy rozpoznań trudnych do uchwycenia przez jakikolwiek analityczny warsztat. W tym sensie okazuje się niezwykle czułą membraną, wychwytującą nawet najbardziej subtelne procesy...

Tom drugi serii gromadzi to, co najbardziej niesamowite w prozie rosyjskiej. Klasyczni autorzy: Michaił Arcybaszew, Walery Briusow, Anton Czechow, Fiodor Dostojewski, Nikołaj Gogol, Władimir Titow, Michaił Lermontow, Nikołaj Leskow, Aleksandr Puszkin, Aleksy K. Tołstoj, Iwan Turgieniew; znakomici tłumacze: Irena Bajkowska, Natalia Gałczyńska, Paweł Hertz, Maria Leśniewska, Seweryn Pollak, Ren Śliwowski, Jerzy Wyszomirski. Jak pisze w posłowiu Maciej Płaza: Rosyjskie opowieści niesamowite jak mał...

Przede wszystkim, książka podejmuje problem wzajemnych relacji między dziewiętnastowieczną nowoczesnością, pojmowaną jako dynamiczna i wieloaspektowa formacja kulturowo-społeczno-ekonomiczna a literaturą polskiego pozytywizmu i modernizmu. W książce podjętych zostaje także szereg analiz i interpretacji mniej lub bardziej kanonicznych tekstów literackich reprezentatywnych dla wspomnianych epok. Zazwyczaj są to krótkie formy prozatorskie, czasem jednak pojawiają się też powieści. Książka przynosi ...

Leszek Bugajski jest znanym krytykiem literackim i publicystą, wieloletnim redaktorem legendarnej Twórczości, z którą związany jest od 1972 roku, a od 1988 prowadzi dział krytyki literackiej. Jako krytyk literacki debiutował w 1971 roku na łamach Współczesności i przez ten czas współpracował z wieloma pismami, jak Życie Literackie czy z polską edycją Playboya, a obecnie współpracuje również z tygodnikiem Wprost. "Opowieści o powieści" są jego kolejną książką krytyczną, w której pochyla się nad k...

Orfeusz w piekle XX wieku tom esejów Józefa Wittlina, który ukazał się w układzie zaproponowanym przez autora nakładem paryskiego Instytutu Literackiego w 1963 roku. Problematyka w nim poruszana dwudziestowieczny kryzys wartości moralnych, konsekwencje wojen dla ludzkiej świadomości i kultury, zobowiązania pisarskie, los emigrantów i wygnańców, ale także impresje z podróży, lektur i spektakli teatralnych oraz wspomnienie Lwowa tworzy zróżnicowaną wewnętrznie całość, imponującą intelektualną o...

Drugi tom esejów jednego z najważniejszych polskich pisarzy XX wieku. Orfeusz w piekle XX wieku tom esejów Józefa Wittlina, który ukazał się w układzie zaproponowanym przez autora nakładem paryskiego Instytutu Literackiego w 1963 roku. Problematyka w nim poruszana dwudziestowieczny kryzys wartości moralnych, konsekwencje wojen dla ludzkiej świadomości i kultury, zobowiązania pisarskie, los emigrantów i wygnańców, ale także impresje z podróży, lektur i spektakli teatralnych oraz wspomnienie L...

Zbiór potrzebniejszych wiadomości porządkiem alfabetu ułożonych pióra Ignacego Krasickiego ukazał się w latach 1781-1783 nakładem oficyny Michała Grlla w Warszawie i Lwowie. Ta dwutomowa księga, w porównaniu z wydanymi niespełna pół wieku wcześniej Nowymi Atenami ks. Benedykta Chmielowskiego, znanymi z określenia: Koń, jaki jest każdy widzi, była pierwszą nowoczesną polską encyklopedią. Wbrew nieco szorstkiej opinii Józefa Ignacego Kraszewskiego, biografa Krasickiego, który prawie sto lat późnie...