Literaturoznawstwo

(1035)

Celem pracy Mojry. Początek-trwanie-koniec było ukazanie roli mitu Mojr, opracowanie zagadnień i obrazów obecnych w literaturze, malarstwie, filozofii, a dotyczących narodzin, przebiegu, schyłku i końca życia człowieka. ...

Książka Monstruarium nowoczesne podejmuje temat potworności we współczesnej kulturze. Za cel bierze sobie analizę pięciu najpopularniejszych monstrów kultury nowoczesnej: wampirów, zombie, duchów / widm / zjaw, obcych oraz cyborgów / androidów. We wszystkich przypadkach odczytuję potworne figury jako swego rodzaju de-monstracje konkretnych lęków (ale i pragnień) społecznych, politycznych, gospodarczych czy kulturowych, które rozbudzają nowoczesną wyobraźnię, tworząc historie o zagrażających jej ...

Książka dotyczy zagadnienia doświadczenia śmierci dziecka zapisanego w kulturze II poł. XIX i początku XX wieku. Lektura świadectw tego przeżycia jest propozycją nowatorską, czerpiącą z inspiracji children studies, psychoanalizy oraz krytyki afektywnej. Autorka wprowadza do literatury polskiej, wywiedzioną z tradycji anglosaskiej, kategorię comfort book. W oparciu o bogata literaturę rodzimą (m.in. Marii Konopnickiej, Aleksandra Świętochowskiego, Stefana Żeromskiego), poświadczającą doznanie str...

Takiej książki o Rzymie jeszcze nie było. Osobisty przewodnik Magdalena Wolińska-Riedi, autorka watykańskiej trylogii z bestsellerową Kobietą w Watykanie, która od dwudziestu lat mieszka w samym sercu Wiecznego Miasta, tym razem zabiera nas na niezwykły spacer po swoim Rzymie. Odwiedzimy z nią miejsca, do których zaglądają głównie miejscowi: bar, w którym aromat mocnego espresso wczesnym rankiem budzi mieszkańców via Giulia, i cukiernię Roberto i Cinzi przy via della Croce słynącą z wybornego ti...

Książka poświęcona jest twórczości czeskich modernistów zarówno tych z pierwszych dekad XX w., jak i z okresu międzywojennego. Zgodnie z tytułem, autorka skupia tu swoją uwagę na mrocznym obliczu tej literatury, czy może raczej na jej mrocznej stronie. Ów tytułowy mrok ma charakter podwójny z jednej strony bowiem mowa tu o utworach eksplorujących ciemne, często skrywane przez jednostkę, doświadczenia związane z odkrywaniem prawdy o ludzkiej naturze czy te łączące się z kryzysem kultury, zawirowa...

Kafki i jego dzieła nie da się interpretować w jednoznaczny sposób, nie da się jego tekstów przyporządkować do któregokolwiek z nurtów literatury (czy szerzej - sztuki) nowoczesnej. Taka jednoznaczna interpretacja oraz ścisłe przyporządkowanie byłyby unieruchomieniem potencji i dynamiki ciągle w tym dziele tkwiących. Stałby się Kafka wtedy jeszcze jednym zasuszonym motylem na szpilce w szklanej gablocie kolekcjonera motylich trupów. Zafascynowanego, to prawda, światem natury i biegającego po łąk...

Na dzień dzisiejszy. Antologia tekstów krytycznych o poezji Jerzego Jarniewicza to zbiór szkiców i recenzji poświęconych twórczości lirycznej Jerzego Jarniewicza jednego z najciekawszych współczesnych poetów polskich, Nagrody Literackiej Nike. Mimo że Jarniewicz należy do grona autorów chętnie komentowanych i wielokrotnie docenianych, jak dotąd nie powstała monografia jego pisarstwa. Niniejsza książka może przejąć rolę takiej monografii: jest ona z jednej strony retrospektywnym wprowadzeniem do...

Na łuku elektrycznym... to pierwsza monografia pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego (1913-1961), autora kultowych Szkiców piórkiem. W książce wzięto pod uwagę zarówno jego teksty drukowane, jak i pisma oraz dokumenty pozostające do tej pory w archiwach publicznych i prywatnych. Narracji naukowej towarzyszy także bogaty materiał ilustracyjny. Maciej Nowak podąża za rzuconą przed laty charakterystyką twórczości Bobkowskiego jako życioliteratury i sięgając po narzędzia współczesnej humanistyki odsłania ...

Kim właściwie był Janusz Stanisław Pasierb? Oczywiście katolickim księdzem, który bardzo świadomie przeżywał swoje kapłańskie powołanie. Ale także historykiem sztuki. Ponadto cenionym pedagogiem, wziętym rekolekcjonistą i prelegentem, koneserem literatury, autorem licznych esejów, książek wspomnieniowych i dziennika. Wreszcie last but not least poetą. Jeśli myślimy o nim jako o renesansowym l'uomo universale, to nie ma w tym określeniu żadnej przesady. Trudno nawet spekulować, która z tych profe...

Monografia Na tropie. 21 przygód ze współczesną książką poetycką uzupełnia stan badań poświęconych polskiej poezji najnowszej, przede wszystkim jednak stara się mieć wartość inspiracji i zaproszenia do lektury najbardziej hermetycznego obszaru literatury pięknej, za jaki uważana jest poezja współczesna. Publikacja zawiera analityczno-interpretacyjne omówienia wybranych tomików poetyckich, które ukazały się w ostatnich latach. Jako że szkice w niej zgromadzone dotyczą zarówno autorów utytułowanyc...

Książka skierowana jest do młodzieży i może stanowić podręcznik językowo-literacki. Mówi się, że znać prawdziwie obcy język, to znać jego zasób zleksykalizowanych fraz i posługiwać się nim bez przeszkód, na wyrywki. Leksykon ma za zadanie pomóc w kształtowaniu kompetencji językowo-kulturowej w zakresie języka i kultury polskiej również cudzoziemcom. Hasła zostały zebrane w oparciu o dotychczas wydane publikacje dotyczące cytatów i skrzydlatych słów oraz ankietę przeprowadzoną wśród humanistów, c...

Niezwykła poezja Jana Polkowskiego dzieli się na dwa okresy: 19771990 oraz od 2009 do dzisiaj. Dwudziestoletnie milczenie poety spowodowało odnotowanie jego tryumfalnego powrotu tomem Cantus przez niemal wszystkie media. W zawartości i poetyce twórczości drugiego okresu nie ma większych zmian. Można jednak zauważyć, że jawniej zostały wyeksponowane w niej wątki religijne, a  z racji wieku poety częściej pojawiają się tu wiersze senilne, naznaczone wspomnieniem, zrozumieniem i uważnym odnotowa...

Interpretacyjna przenikliwość przeplata się w tej książce z zachętą do podjęcia ćwiczenia z ponownego nazywania. Na początku XX wieku Irlandczycy podobnie jak wiele innych narodów stanęli przed wyzwaniem zredefiniowania własnej tożsamości i znalezienia dla niej form wyrazu. Terry Eagleton, Fredric Jameson i Edward W. Said obierają to zagadnienie za centralny temat swoich rozważań, a doświadczenie irlandzkie jawi im się jako historia kolonialna, nie tracąc przy tym osobnego rysu. Kolonializm je...

Antologia tekstów niemieckich autorów z obszaru Środkowej i Dolnej Odry przed 1945 rokiem Miniatury, zróżnicowane pod względem formalno-gatunkowym, mogą być czytane także w oderwaniu od lokalności, która je wytworzyła jako baśnie, podania, urywki z bajecznych dziejów lub zagubionych kronik. Czas przydał im literackiej patyny, a na ich miejscowych sensach, być może w pełni zrozumiałych już tylko dla minionych społeczności, nadbudowały się znaczenia nowe, które mogą być atrakcyjne tak dla odbiorcy...

Najkrótsza historia literatury polskiej to znakomita synteza autorstwa prof. Jana Tomkowskiego, twórcy bestsellerowej Literatury Polskiej wydanej przez PIW w 2004 roku. Książka jest niezastąpionym dodatkiem do podręczników szkolnych zarówno na poziomie szkół średnich jak i akademickim. Pozwala zebrać i usystematyzować wiedzę na temat epok, prądów literackich oraz twórców i ich dzieł. Książka szczególnie ucieszy uczniów, maturzystów, ale i studentów kierunków humanistycznych. Autor w swej najnows...

Publikacja składa się z dwóch zasadniczych części, z których pierwsza dotyczy rozwoju polszczyzny w krajowej wspólnocie komunikacyjnej, druga zaś przedstawia zarys tego rozwoju w diasporycznych wspólnotach komunikacyjnych poza granicami kraju. Autor nie ograniczył się tylko do omówienia ewolucji polszczyzny w kraju, lecz uwzględnił również jej sytuację i rozwój poza granicami Polski w polskich środowiskach autochtonicznych i w skupiskach polonijnych. Dzięki temu otrzymujemy pełny obraz przemian,...

Na tom Ewy Elżbiety Nowakowskiej Najpierw oddech. Eseje, recenzje, szkice składają się zarówno teksty publikowane w takich pismach, jak "Topos", "Fraza", "Tygiel Kultury" i "eleWator", jak i nigdzie nie drukowane artykuły. Część pierwsza książki poświęcona jest pisarzom obcojęzycznym (m.in. T.S. Eliotowi, Mertonowi, Borgesowi, Szekspirowi, Blake'owi, Cortazarowi), druga - polskim (m.in. Lipskiej, Zechenter-Spławińskiej, Herbertowi, Moczulskiemu, Lisows...

Kolejny tom serii Projekty Komparatystyki prezentuje międzynarodową dyskusję na jeden z podstawowych tematów współczesnej komparatystyki: sposoby rozumienia literatur narodowych i regionalnych oraz ich związki z literaturą światową. Czytelnik ma wyjątkową okazję prześledzić stanowiska badaczy z wielu zagranicznych i krajowych ośrodków akademickich, przedstawione w jednolitej polskiej szacie językowej. Wśród analizowanych zagadnień znajdują się problemy filozoficzne i etyczne współczesnej kompara...

Literatura współtworzy zarówno narodowe, jak i regionalne wspólnoty wyobrażone. Autorzy zebranych w książce studiów idąc tym tropem pokazują związki twórczości literackiej z istnieniem każdej z tych wspólnot oraz znaczenie literatury dla poczucia tożsamości pisarzy i czytelników, także emigracyjnych. Odwołują się przy tym do realiów: podlaskich, warmińsko-mazurskich, kaszubskich, lubuskich, wielkopolskich, śląskich a zarazem polskich, niemieckich, białoruskich. Zadają pytania o relacje narodu i ...

Książka Narrating the Ghost: Readings in the Gothic and M. R. James poświęcona jest opowiadaniom o duchach Montague Rhodesa Jamesa (1862-1936) i literaturze "gotyckiej", które bada się za pomocą narzędzi teorii narracji. Stosując te narzędzia, Jacek Mydla opisuje technikę narracyjną klasycznej opowieści o duchach, gatunku literackiego, którego M. R. James jest jednym z najznamienitszych przedstawicieli. Za motyw przewodni uznana została kategoria dystansu, która spaja analizy i uzasadn...

Narracja jest kategorią uniwersalną, wszechobecną i ważną dla niemal każdej dziedziny naszego życia. Otaczające nas narracje nie są jednak jednorodne, nawet jeśli pozostają do siebie podobne w warstwie treściowej. Medium to dla narracji różnica, która robi różnicę pozwala uwypuklić jedne aspekty opowieści, a inne oddaje do uzupełnienia odbiorcy. Medium tworzy też środowisko komunikacyjne wyznaczające możliwe wzorce kontaktu z narracją i jej społecznego funkcjonowania. Praca, którą oddaję w Państ...

Kultura i kultury przykuwają uwagę wielu osób, nie tylko profesjonalnie zajmujących się naukową refleksją nad nimi, lecz także tych, które na co dzień spotykają się z różnorodnością. Kiedy dochodzi do spotkań z Innym/Inną bądź Obcym/Obcą, gdy zaczynają się rozmowy czy obserwacje (szerzej: interakcje) w kontakcie osobistym, ale i zapośredniczonym ? np. poprzez film, książkę, media ? odbywają się swoiste spotkania z odmiennością i różnorodnością. Powstają pytania, na które odpowiedzi można szukać,...

Grażyna Halkiewicz-Sojak (prof. dr hab.) związana z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, historyk literatury, członkini zarządu Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Rady Fundacji Museion Norwid, komitetów redakcyjnych Dzieł wszystkich Cypriana Norwida oraz rocznika Studia Norwidiana. Została odznaczona srebrnym medalem Gloria Artis i medalem Komisji Edukacji Narodowej. Jej badania skupiają się na literaturze okresu romantyzmu, zwłaszcza na twórczości Cypriana Norwida oraz Zygmunta Krasińskieg...