Literaturoznawstwo

(1035)

Artykuły zawarte w tomie dotyczą wielu przekładanych autorów (między innymi Tadeusza Różewicza, Andrzeja Bursy, Rafała Wojaczka, Zbigniewa Herberta, Bolesława eśmiana, Witolda Gombrowicza czy Wisławy Szymborskiej), liczne są również analizowane języki tłumaczeń, w tym portugalski, słowacki, włoski, angielski, bułgarski i czeski. Autorzy - zarazem tłumacze i teoretycy tłumaczenia na podstawie własnych poszukiwań i praktyki translatorskiej przedstawiają problematykę przekładoznawczą, rolę tłumacza...

Nowe, IV wydanie! Książka prof. Bolesława Farona Jama Michalika. Przewodnik literacki w syntetyczny sposób ujmuje panoramę zjawisk kulturowych, które przyczyniły się do powstania Zielonego Balonika. Autor omówił życie kulturalne Krakowa na przełomie wieków, ukazujące się tu czasopisma, oraz ferment dokonujący się w teatrze i sztukach plastycznych; przypomniał rozwój twórczości satyrycznej w Galicji, a także ukształtowany pod koniec XIX wieku we Francji fenomen kabaretu. Na tym tle nakreślił dzie...

Iwona Gralewicz-Wolny, adiunkt w Zakładzie Teorii Literatury Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego. Autorka książek poświęconych polskiej literaturze współczesnej (Pisz o milczeniu. Świat poetycki Anny Kamieńskiej. Katowice 2002; Ja czytam, ty czytasz... Dziesięć szkiców o poezji i prozie. Katowice 2011; Poetka i Świat. Studia i szkice o twórczości Wisławy Szymborskiej. Katowice 2014) oraz literaturze dziecięcej i młodzieżo...

Wiele tekstów, z którymi spotykamy się na co dzień - od aktów prawnych po ulotki informacyjne i instrukcje obsługi urządzeń - jest formułowanych tak, że często mamy poważne kłopoty z ich zrozumieniem. A przecież wystarczyłoby czasem skrócić zdania, uprościć słownictwo czy zastąpić trudne konstrukcje prostszymi, by tekst stał się zrozumiały dla większości odbiorców. Niniejsza książka dotyczy tego, jak powstawał i jak funkcjonuje Jasnopis - narzędzie informatyczne, które potrafi zmierzyć zrozumiał...

Książka poświęcona twórczości prozatorskiej Zygmunta Haupta jest próbą jej usytuowania na tle polskiej nowoczesności literackiej i zdefiniowaniu jej odrębnego miejsca jako "manierystycznej" manifestacji "nienachalnej misterności", kwestionującej wszelką jednostronność światopoglądową oraz totalizujące ambicje koncepcji artystycznych na rzecz dyskretnej gloryfikacji sztuki, która nie chce być ani absolutnym i jedynym punktem odniesienia, ani też wyłącznie wirtuozerską grą konwencjami literackimi ...

Główną oś naukowej refleksji stanowi w niniejszej książce szeroko rozumiany problem artysty i sztuki w literaturze i kulturze polskiej i niemieckiej. Rozprawy, jakie znajdzie w niej Czytelnik, są zarówno propozycjami odczytań tekstów lepiej i mniej znanych, interpretowanych w większości z perspektywy komparatystycznej, jak i próbami przybliżenia sylwetek twórców historycznych i fikcyjnych, wywodzących się z różnych epok, począwszy od średniowiecza, a kończąc na współczesności....

Publikacja poświęcona jest zagadnieniom języka i literatury suahili. Autorzy omawiają różnorodne zagadnienia szczegółowe z tych dziedzin z perspektywy interdyscyplinarnej i w szerokim kontekście społeczno-kulturowym. Pierwsze trzy artykuły przedstawiają zagadnienia językowe w ujęciu nurtu językoznawstwa kognitywnego, leksykografii, jak również translatoryki, koncentrując się na różnicach pomiędzy językiem suahili a polskim. Przejawy różnych form kulturowych konceptualizacji w języku suahili zobr...

Monografia jest próbą opisu języka indywidualnego jako pewnego wzorca mowy, wzorca mowy określonej klasy społecznej i formacji intelektualnej - wzorca mowy "człowieka myślącego", innymi słowy użytkownika polszczyzny ogólnej należącego do warstwy inteligencji, kreującego wówczas wzory kulturowe i językowe. Jest to monografia pism Piłsudskiego nie tylko jako reprezentanta swojej epoki i swojego środowiska, ale jednocześnie też jako kreatora polityki językowej w okresie międzywojennym. Mo...

Odbiorca otrzymuje wnikliwe studium językowo-stylistyczne. Zamieszczone w nim teksty, mimo ścisłego aparatu naukowego, są klarowne w swoim przekazie, napisane bardzo dobrą polszczyzną, mogą być interesującą lekturą również dla niespecjalistów. Autorka nie ogranicza badań do śledzenia tropów stylistycznych i zasobu faktów językowych w utworach poety, ale poszerza je znacznie o analizy wersyfikacyjne, a przede wszystkim o wielostronne rozważania interpretacyjne, w tym odnoszące się do relacji: oso...

Niekonwencjonalny, autorski, w dużej mierze oparty na zasobach świata wirtualnego podręcznik adresowany do obcokrajowców uczących się języka polskiego i studiujących polszczyznę na poziomach od B2 wzwyż. Teksty polskich mistrzów słowa pisanego (H. Sienkiewicza, W. Gombrowicza, L. Tyrmanda, M. Hłaski i in.) stanowią podstawę i punkt wyjścia do różnorodnych czynności analitycznych z zakresu wszystkich sprawności językowych, gramatyki i składni, słownictwa, słowotwórstwa i frazeologii. Zamieszczone...

Niniejszy tom obejmuje swym zasięgiem pełny horyzont czasowy dokonań badacza. Mieści zarówno wczesny szkic o poezji Tadeusza Różewicza (opublikowany w Twórczości w 1949 roku), jak i późne eseje ogłaszane na łamach Tygodnika Powszechnego na początku trzeciego tysiąclecia....

Niniejszy tom obejmuje swym zasięgiem pełny horyzont czasowy dokonań badacza. Mieści zarówno wczesny szkic o poezji Tadeusza Różewicza (opublikowany w Twórczości w 1949 roku), jak i późne eseje ogłaszane na łamach Tygodnika Powszechnego na początku trzeciego tysiąclecia. Nie jest jednak systematycznym kursem historii literatury staje się raczej wykładem prywatnym, tworzonym ze względu na osobiste fascynacje. Nie dlatego, by Błoński takiej syntezy stworzyć nie mógł, ale dlatego, że nie chciał....

Zbiór prób badawczych, które wspólnie tworzą oryginalną mapę najciekawszych stylów, idiolektów i praktyk językowych współczesnej literatury, istotnych w wymiarze zarówno artystycznym, jak i społeczno-politycznym. Książka została podzielona na 5 części poświęconych poszczególnym aspektom literackiej lingwistyki. Są to: Socjologie, Słowniki, Wcielenia, Liturgie i Kreacje. Autorzy podejmują się interpretacji sposobów literackiego przemawiania, wypowiadania i opowiadania, czyniąc to na podstawie sze...

Książka Izabeli Kępki to rzecz ze wszech miar interesująca i cenna. W kontekście wielu opracowań o charakterze literaturoznawczym do tej pory odczuwało się dotkliwy brak obszernych studiów lingwistycznych na temat spuścizny wybitnego artysty końca XX wieku Jacka Kaczmarskiego. Autorka ową lukę badawczą dostrzegła i ze znawstwem opisała. Cały tekst czyta się z ogromną przyjemnością, w pewnym sensie nawet fascynacją, wynikającą z precyzji słownej i analitycznej wnikliwości Autorki, Jej staranności...

Publikacja Językowe, literackie i kulturowe refleksje na temat jedności w różnorodności zawiera przemyślenia młodych naukowców i naukowczyń dotyczące aktualnie podejmowanych przez nich badań. Jej szczególny charakter objawia się w niezwykle szerokim zakresie tematycznym, który został w niej przedstawiony. Zamieszczone w książce artykuły można podzielić na trzy kategorie, obejmujące językoznawstwo, literaturoznawstwo oraz kulturoznawstwo. Ich wielowymiarowość i różnorodność sprawiają, że czytelni...

Książka jest zbiorem interpretacji dzieł literackich, poglądów estetycznych trójki twórców, których dzieła powstawały w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Kluczowym kontekstem, który przewija się przez wszystkie odczytania jest szeroko i wieloaspektowo pojmowana kategoria mitu i jej realizacja w dziele literackim tego okresu. Z tego powodu najważniejszym poetą, któremu poświęcona połowę monografii jest Józef Czechowicz jeden z najważniejszych odnowicieli kategorii mitu i propagatora tworze...

Przygotowane do druku trzytomowe Notatniki Józefa Łobodowskiego, wraz z naukowymi artykułami na ich temat to dzieło ważne, potrzebne i od dawna w gronie badaczy literatury emigracyjnej oczekiwane. Rzetelnie opracowane tomy ujawnią czytelnikowi utwory dotąd nieznane, lub znane w innej wersji, tym samym wypełnią dotkliwą lukę w dostępnym korpusie tekstów pisarza, odsłonią arkana procesu twórczego (nic o tym procesie dotąd nie wiemy, pytanie o to, jak pisarz pracował na swymi tekstami nie było dotą...

Światopoglądem humanisty nawiązuję do Problemów humanisty z roku 1973. W Problemach przedstawiłem skrótowo i przeważnie w układzie chronologicznym założenia (poniekąd również metody i wyniki) prac badawczych i naukowo-pisarskich, jakie realizowałem w ciągu mej kariery naukowej od roku 1930. Wobec tego, że w ich obrębie niemało czasu i miejsca poświęciłem sprawie powstawania zagadnień filozoficznych, start do Światopoglądu humanisty wydaje się zrozumiały, przynajmniej w przekonaniu autora. Jedn...

"Książka Kariny Bonowicz stanowi pierwszą tak szeroko i ambitnie zakrojoną próbę spojrzenia na twórczość poetycką Czechowicza pod kątem psychoanalitycznym. Jej praca przynosi nowe, bardzo interesujące spojrzenie na szereg wątków tej poezji i stanowi cenny wkład do badań nad tą twórczością." (Prof. Paweł Dybel)"Czyta się jak prawdziwą przygodę duchową. Chociaż o Józefie Czechowiczu powiedziano już wiele, nie do wszystkich obszarów jego poezji zdołano dotrzeć. W dalszym ciągu istnieją takie, któr...

Książka ta dla dzieła i myśli Franza Kafki kreśli nową perspektywę. Pojawiają się w niej zaskakujące odpowiedzi na pytanie: czy Kafka był autorem religijnym? Jeden z najlepszych znawców wschodnioeuropejskiego żydostwa dowodzi, że Proces zakorzeniony jest głęboko w myśleniu kabalistycznym. To, co u Gershoma Scholema było jedynie genialnym przypuszczeniem Grzinger potwierdza, analizując dzieło praskiego pisarza w kontekście wschodnioeuropejskiej mistyki kabalistycznej, która jeszcze za czasów Kaf...

Książka ta dla dzieła i myśli Franza Kafki kreśli nową perspektywę. Pojawiają się w niej zaskakujące odpowiedzi na pytanie: czy Kafka był autorem religijnym? Jeden z najlepszych znawców wschodnioeuropejskiego żydostwa dowodzi, że Proces zakorzeniony jest głęboko w myśleniu kabalistycznym. To, co u Gershoma Scholema było jedynie genialnym przypuszczeniem Grzinger potwierdza, analizując dzieło praskiego pisarza w kontekście wschodnioeuropejskiej mistyki kabalistycznej, która jeszcze za czasów Kafk...

We wstępie do niniejszej Antologii profesor Lidia Kasarełło posłużyła się metaforą owoców, często o gorzkim i cierpkim smaku, które zazwyczaj lśnią jak wypolerowane lustra, odbijając refleksy otaczającego świata, choć nie brak wśród nich matowych i groteskowych form. Ten doskonały obraz oddaje zarówno złożoność rzeczywistości chińskiej XX i XXI wieku z całym ogromem i gwałtownością zachodzących w niej przemian jak i charakteru prezentowanych tu utworów. Pastoralna liryczność sąsiaduje tu z niest...

W 100. rocznicę urodzin Karla Dedeciusa (1921-2016), wybitnego humanisty i tłumacza literatury polskiej, drukiem ukazała się dwujęzyczna monografia Inter verba - inter gentes, która jest na wskroś udaną próbą zaprezentowania i uhonorowania szerokiego spektrum dokonań ,,Europejczyka z Łodzi" jako translatora, krytyka literackiego i animatora polskiego życia kulturalnego w RFN. Tom poświęca uwagę recepcji postaci i dzieła Karla Dedeciusa, a  ponadto podkreśla interdyscyplinarny i międzynarodo...

Na tom Kartki o Nelly Sachs składa się jedenaście esejów napisanych przez badaczy i krytyków pochylających się nad wierszami poetki. To pierwsza w Polsce próba scalenia tej poezji. Pierwsza próba prezentacji twórczości Nelly Sachs rodzimym czytelnikom....

Tereny dzisiejszego Dolnego Śląska zawsze były obszarem, gdzie ścierały się wpływy kultur polskiej, czeskiej i niemieckiej, i to głównie w tych językach ukazywały się na tym obszarze książki. Bliskość kurii biskupiej oraz ośrodków akademickich już od XV wieku zachęcała drukarzy do osiedlania się we Wrocławiu, Legnicy, Oleśnicy i innych większych miastach regionu, otwierania drukarni i wydawania kolejnych dzieł. Katalog obejmuje opisy blisko dwóch tysięcy publikacji z lat 14751800, które znajdują...

Archiwum Zofii i Jędrzeja Moraczewskich to 17. tom w serii Katalogów Rękopisów Biblioteki Narodowej. Publikację opracował Andrzej Kaszlej, wybitny znawca rękopisów i wieloletni pracownik Biblioteki Narodowej. Katalog archiwum Moraczewskich przedstawia spuściznę o szczególnym charakterze taka też była aktywność społeczna, niepodległościowa, polityczna i organizacyjna małżeństwa Moraczewskich oraz ich dzieje osobiste. O wyjątkowości kolekcji jak zauważa w swojej recenzji prof. Joanna Dufrat świadc...

Katalog stanowi kolejny tom ukazujący się w serii przybliżającej rękopiśmienne zbiory Biblioteki Narodowej. Jest to publikacja wyjątkowo interesująca nie tylko ze względu na osobę Zygmunta Mycielskiego, wybitnego polskiego kompozytora, pisarza i eseisty muzycznego, ale także z uwagi na fakt, że dokumentuje jedną z największych kolekcji archiwalnych wśród spuścizn odziedziczonych po kompozytorach polskich XX wieku. Obejmuje ona, obok rękopisów muzycznych, rękopisy literackie (w tym manuskrypty un...

Katalog rękopisów Agnieszki Osieckiej ukazuje się w roku szczególnym mijającej właśnie dwudziestej rocznicy śmierci poetki, pisarki, dziennikarki, miłośniczki teatru i fotografii, autorki ponad dwóch tysięcy piosenek, utworów scenicznych i skeczy. Jest to pozycja wyjątkowa także pod innym względem, zawiera bowiem spis wszystkich materiałów i obiektów, które znajdowały się w mieszkaniu Agnieszki Osieckiej w chwili jej śmierci. Pozwala zatem czytelnikowi na swoiste odwiedziny pokoiku Poetki przy w...