Językoznawstwo

(449)

Polityczność naszej egzystencji zaczyna się na bardzo przyziemnym poziomie: od skrobania ziemniaków na wspólną kolację i od zmywania naczyń po niej. To, co wydarza się pomiędzy, mówi więcej o nas, o naszych decyzjach i ideach niż niejedna doraźna interwencja polityczna czy zdeklarowany pogląd i dlatego w książce, która jest krytyką polonistycznego rozumu, refleksją nad polskością i życiem uniwersyteckim, piszę także o tym, co, dlaczego i jak gotuję....

Książka zawiera językoznawczą analizę portali motoryzacyjnych będących przykładem hobbystycznych serwisów internetowych. Oglądowi badawczemu poddano dwa typy portali: ogólne (stereotypowo adresowane do mężczyzn) oraz portale dla kobiet. Dwie główne perspektywy badawcze pracy to lingwistyka płci oraz socjolingwistyka. W podrozdziałach analitycznych dotyczących lingwistyki płci zostały zweryfikowane właściwości języka kobiet i mężczyzn oraz stereotypy płciowe obecne na gruncie motoryzacji. Przepro...

Tematem monografii są polskie i czeskie napisy publiczne ujęte jako zjawisko komunikacyjne i tekstowe powiązane z miejscem funkcjonowania, relacjami nadawczo-odbiorczymi i pełnionymi funkcjami. Autor koncentruje się na zagadnieniach statusu napisów publicznych oraz ich wyznaczników stylistycznych i komunikacyjnych. Zwraca uwagę na pokrewieństwo napisów publicznych zarówno z tekstami administracyjnymi, jak i z tekstami potocznymi, ze względu na różny stopień świadomości stylistycznej ich autorów....

Rozprawa sytuuje się w nurcie badań leksykalno-semantycznych. Celem pracy jest konfrontatywny opis polskich i rosyjskich czasowników fizjologicznych domeny jedzenia. Czasowniki oznaczające czynność jedzenia (zarówno w polskiej, jak i w rosyjskiej lingwistyce) pozostają stosunkowo słabo rozpoznaną i najmniej opisaną klasą wyrazów. W danym opracowaniu podjęto próbę ich skompletowania oraz poddania analizie semantycznej z wykorzystaniem narzędzi wypracowanych na gruncie semantyki strukturalnej, kog...

Publikacja dotyka zagadnienia intensyfikacji wyrażeń. Ponieważ intensywność jest pojmowana w sposób semantyczny, zakres pracy obejmuje jednostki leksykalne zbliżone znaczeniowo do współczesnego bardzo. Opis diachroniczny został powiązany z opisem synchronicznym, co umożliwiło prezentację funkcjonowania jednostek typu diabelnie, przednie, wysoce w dawnej i obecnej polszczyźnie. Wykorzystanie obu perspektyw pozwoliło na to, by z jednej strony przedstawić genezę i przemiany konkretnych wyrażeń, z d...

Studium socjoligwistyczne.

Poradnik dla osób, które chcą wiedzieć nie tylko, jak mówić i pisać poprawnie, ale jak w ogóle mówić czy pisać w określonych sytuacjach, aby osiągnąć cel wypowiedzi, np. skutecznie kogoś przekonać do czegoś. Książkę polecamy wszystkim, którzy występują publicznie w jakiejkolwiek formie - np. prowadząc zebranie, przedstawiając prezentację, przygotowując pracę magisterską, ogłoszenie do prasy, zaproszenie na ślub lub wizytówkę - muszą dbać o kształt językowy swoich wypowiedzi. Szczególnie przydatn...

To coś więcej niż zwykły poradnik Książka obejmuje swym zakresem najistotniejsze zjawiska leksykalno-gramatyczne współczesnej polszczyzny, a ponadto naświetla je z perspektywy historycznojęzykowej oraz odsłania mechanizmy ogólnojęzykowe, generujące określone problemy poprawnościowe. Z pewnością będzie ona nie tylko pełnić funkcję jednego z najważniejszych poradników językowych ostatnich lat, ale stanie się też źródłem wiedzy o międzyludzkiej komunikacji, służącym zarazem pogłębianiu świadomości ...

O wyższości kartofla nad ziemniakiem, o tym, kim są milenialsi ze Zbawixa, i jak to w końcu jest z tymi psycholożkami. O kryzysie wołacza, odwrocie celownika i innych językowych rozkminach. Przede wszystkim zaś o staniewspółczesnej polszczyzny i o tym, jak Profesor to wszystko ogarnia. Epicki zbiór felietonów oparty na wieloletnim researchu Profesor Jan Miodek, ulubiony językoznawca pokoleń Polek i Polaków, od lat niestrudzenie uczy, że poprawna polszczyzna jest dla każdego. W felietonach, zebra...

Książka Joanny Smól jest poświęcona piśmiennictwu poradnikowemu w prasie kobiecej z drugiej połowy XX wieku i jest pierwszym tego typu opracowaniem podjętej problematyki. Opracowanie, co szczególnie cenne, ma charakter interdyscyplinarny, choć osadzone jest przede wszystkim w lingwistycznych badaniach genologicznych. Wartością autorskiego ujęcia jest uwzględnienie przemian gatunków poradnikowych i ich wzajemnych relacji, co pozwala Autorce stwierdzić, iż cechą tych gatunków jest zbliżanie się do...

Poradnik językoznawczyni jest zbiorem wybranych przez Autorkę zagadnień językowych, które albo sprawiają mówiącym problemy, albo budzą ostatnio większe niż inne kwestie zainteresowanie. Zagadnienia tu opisane Autorka omawia ze swoimi studentami lub opisuje na łamach gazety, w której prowadzi kolumnę poświęconą zawiłościom języka polskiego. Na pomysł wydania tekstów w postaci poradnika wpadli studenci, którzy są niewyczerpanym źródłem pytań i pomysłów. "Zadaniem językoznawców jest przyglą...

Niniejszy poradnik językowy zawiera obszerny wybór rad i wskazówek. Profesor Markowski zebrał w nim i omówił te kwestie językowe, które przysparzają użytkownikom najwięcej kłopotów, budzą wątpliwości. W przypadkach, w których to możliwe autor podaje jednoznaczne rozstrzygnięcie problemu. Niestety nie zawsze tak jest, polszczyzna jest bowiem językiem bogatym i to jej bogactwo odzwierciedla się między innymi w różnorodności form jednakowo poprawnych. Dlatego w poradniku występują nieraz obok siebi...

Autorka książki przedmiotem swych dociekań uczyniła problem gatunkowości poradnika. Wykorzystując ustalenia genologii lingwistycznej, oglądowi poddała przede wszystkim współczesne poradniki książkowe (rodzime i tłumaczone), a także - pośrednio - rady związane z codzienną praktyką językową, (po)rady prasowe, kalendarzowe itp. Podstawowa metoda badań polegała na zbudowaniu modelu gatunku oraz porównywaniu go z konkretnymi tekstami. W rezultacie udało się oddzielić elementy (proto)typowe, decydując...

Monografia Barbary Chlibowickiej-Węglarz została poświęcona szeroko ujętej kwestii języków kreolskich na bazie języka portugalskiego, powstałych i funkcjonujących do dziś na kontynencie afrykańskim. Publikacja jest kompetentną prezentacją zagadnień z dziedziny lingwistyki kontaktów językowych, mocno osadzoną w światowej literaturze przedmiotu, niosąca ze sobą niewątpliwe walory poznawcze. Jej dodatkową zaletą jest fakt, że została napisana w języku polskim, a to z kolei sprawia, że wypełnia ona ...

Porzekadła, autorstwa profesora Jerzego Bralczyka, to bogate kompendium zawierające omówienie ponad 300 najpopularniejszych powiedzeń. Autor w kilkunastu tematycznych rozdziałach precyzyjnie, acz z dużą dozą humoru, rozkłada poszczególne porzekadła na czynniki pierwsze. Dzięki lekturze dowiemy się między innymi, dlaczego Dobremu wszędzie dobrze, Śmiałym szczęście sprzyja, a Kto śpi, nie grzeszy. Czytając książkę, zastanowimy się też, czy lepiej mieć pusty lub pełny żołądek, poznamy sekret nocnyc...

Inspiracją dla prezentowanej książki jest osoba Umberta Eco oraz Jego dokonania naukowe i literackie. Dedykowana jest Profesorowi Eco na pamiątkę nadania Mu tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego.<BR>Publikacja w zamyśle edytorskim ma charakter artystyczny, o czym świadczy jej opracowanie, w które zarówno pomysłodawcy, wykonawcy, autorzy, jak i wydawcy włożyli dużo serca i zaangażowania.<BR>Zawartość publikacji podzielona została na trzy części. Pierwsza obejmuje dwujęzyczne w...

Powiedzieć świat.Kognitywna analiza tekstów literackich na przykładach.

Podstawowym celem monografii jest opis wybranych współczesnych połączeń wyrazowych (frazeologizmy, paremie, zestawienia, terminy) mieszczących w swoim składzie archaizm semantyczny. Omawiane w pracy konstrukcje słowne nie noszą wyraźnych śladów archaiczności, z pozoru są współczesne, tożsame, niczym się nie wyróżniają. To dowód na to, że ślady obecności historii we współczesnej polszczyźnie nie zawsze łatwo wykryć, czasem są one utajone, a nawet nieuświadamiane. Tego typu związki wyrazowe autork...

Niniejsza książka to zbiór rozpraw znanych polskich badaczy języka i dyskursu, poświęconych - jak głosi tytuł - ,,obrazom języka i dyskursu w naukach humanistycznych". Współczesna humanistyka jawi się, jak czytamy we Wstępie, jako ,,obraz rozmyty w wyniku rozmaitych aliansów metodologicznych, zawieranych [...] instrumentalnie dla opisania konkretnego przypadku interakcji, ważnego z punktu widzenia [...] bieżących oczekiwań społecznych". Alternatywą dla tak rozumianej humanistyki, odpowiadającej ...

Książka powstała jako owoc wykładów i seminariów o tematyce przekładowej, prowadzonych przez Autora pod koniec lat 90. w Toronto, Oksfordzie oraz na Uniwersytecie Bolońskim, i w dużej mierze zachowuje styl swobodnej konwersacji. Umberto Eco, podejmując w poszczególnych rozdziałach zagadnienia teoretyczne, zawsze wychodzi od konkretnych doświadczeń, które były jego udziałem jako redaktora cudzych przekładów, jako tłumacza i jako pisarza współpracującego z tłumaczami jego książek. Autor na wstępie...

La phontique historique du franais est une matire generalement redoute des tudiants en langues romanes, en France et partout dans le monde. Prtendre que ces craintes sont infondes serait mentir: l'volution phontique du francais est complexe....

Autorka bada zupełnie nowe zagadnienie, gdyż nie ma językoznawczego opracowania filmów animowanych nadawanych cyklicznie w seriach, przedstawia ich rozwój i zachodzące zmiany w aspekcie historycznym, dzięki czemu udało się jej porównać język postaci, wskazać stylizację na polszczyznę potoczną, podkreślić zmianę pozycji narratora, wskazać typ bohatera i wyliczyć nowe środki służące indywidualizacji postaci głównej. Zaznacza również kluczowe momenty decydujące o zmianach w sposobie technik ożywian...

Propedeutyka języków deskryptorowych to podręcznik napisany z myślą o wprowadzeniu do teoretycznych podstaw języków deskryptorowych jednej z odmian języków informacyjno-wyszukiwawczych oraz ukazaniu ich na szerszym tle zjawisk lingwistycznych. Trudno oprzeć się wrażeniu, że języki te stanowią ukoronowanie prób rozwiązania problemu informowania o dokumentach i wyszukiwania ich w większych zbiorach: na kartach tej książki wielokrotnie będzie można zauważyć, że języki deskryptorowe przejęły z innyc...

W polskiej XX-wiecznej lingwistyce prozodia wypowiedzi należała do zaniedbanych obszarów badawczych. W badaniach logopedycznych była ciągle na etapie postulatów. Sytuacja zaczęła się zmieniać wraz z rozwojem fonetyki akustycznej i z niezwykłym przyspieszeniem badań nad przetwarzaniem słuchowym. [...] Prezentowany tom wypełni poniekąd lukę wynikającą z niedostatków badawczych nad prozodią w języku polskim. Umożliwi praktykom [...] podejmowanie terapii budowanej na wiedzy. Logopedzi zawsze pracowa...

Ty mnie nie maluj na kolanach, ty mnie maluj dobrze. To zdanie ze starej krakowskiej anegdoty doskonale oddaje trud pracy nad przekładem literackim. W raju, jak chętnie myślimy, wszyscy z pewnością mówili po polsku. Musimy się jednak pogodzić z tym, że ani Tomasz Mann nie był Polakiem, ani nawet Dostojewski nie pisał po naszemu. Aby zrozumieć znaczenie przekładu dla literatury wydawanej w Polsce, warto przeczytać, co o swojej pracy mówią uznani tłumacze Flauberta, Nabokova, Joyce'a, Woolf, Mrque...

Książka jest propozycją dla tłumaczy tekstów artystycznych, ich badaczy, dydaktyków i studentów. Podpowiada spojrzenie na przekład tekstu artystycznego jako na rekonstrukcję zawartego w nim niestandardowego językowego obrazu świata, który wyłania się z obrazu standardowego, czyli z interpretacji świata powszechnej w danym języku i kulturze. Niestandardowy JOS jest jak wierzchołek góry lodowej, wznoszący się ponad zanurzonymi głębiej podstawami JOS standardowego. Metaforą dwóch gór lodowych autor...

W opisach dziejów polszczyzny na ogół przedstawia się lata międzywojenne jako okres wygasających tendencji dziewiętnastowiecznych. a nowe zjawiska w języku łączy z przeobrażeniami społeczno-politycznymi po II wojnie światowej. Ewa Woźniak ukazuje dwie dekady pomiędzy wojnami jako czasy przełomowe dla polszczyzny. Odzyskanie niepodległości, demokracja parlamentarna, rozwój kultury masowej, a nawet amerykanizacja i globalizacja tworzą splot nowych uwarunkowań rozwoju języka. Stanowią również pomos...

Prezentowana monografia poświęcona jest w całości zagadnieniom przekładu. Zawarte w niej prace są wyrazem refleksji naukowej nad problemami powiązań między językiem a kulturą, nad zjawiskiem transferu międzykulturowego, nad funkcjonowaniem i recepcją tekstów tłumaczonych. Zaprezentowane tu wyniki badań uwzględniają różne podejścia metodologiczne i ideowe. Tom kierowany jest zarówno do teoretyków, jak też praktyków przekładu oraz innych osób zainteresowanych tą dziedziną wiedzy....

Drugi tom monografii Przestrzenie przekładu, który oddajemy do Państwa rąk, jest rezultatem konfrontacji różnych metod językoznawczych i literaturoznawczych, stosowanych we współczesnych badaniach przekładoznawczych. W debacie, która dała możliwość ukazania różnorodności tematycznej i wielopłaszczyznowości tych badań oraz nakreślenia pewnych aspektów ich rozwoju, wzięli udział przekładoznawcy z Polski, Rosji, Gruzji, Czech, Kazachstanu i Ukrainy, reprezentujący różne języki, dyscypliny i zainter...