Literaturoznawstwo

(1032)

Książka "Car-trup i król-duch" jest napisana błyskotliwą polszczyzną i znakomitym stylem; nie epatuje humanistyczną nowomową trudno uwierzyć, że to pierwsza monografia wątku, który u Juliusza Słowackiego był obecny od najwcześniejszych utworów aż do pisanych w ostatnich latach i miesiącach życia oktaw "Króla-Ducha". Elżbieta Kiślak rekonstruuje poety wyobrażenie o roli Rosji, a jest ono wielowymiarowe, bo dla autora Kordiana to nie tylko bicz Boży, ale również zaprzepaszczon...

Tatry przełomu XIX i XX wieku. Ku wierzchołkowi niezdobytego Spiczastego Szczytu zwrócone są oczy młodych adeptów wspinaczki, złączonych silniejszym niż kiedykolwiek wcześniej i później braterstwem Liny (nie da się przecenić znaczenia wdzięków młodej panny Liny Konopnickiej dla rozwoju taternictwa). W stronę wierzchołka z największą tęsknotą patrzy Karol, niezwykły wspinaczkowy talent swoich czasów, maminsynek i domniemany niemiecki szpieg. Spogląda również w stronę Liny, ale tylko, gdy nie widz...

Do głębszego zrozumienia współczesnych literackich, komiksowych, filmowych czy serialowych nawiązań do Alicji, Czarnoksiężnika oraz Piotrusia Pana (...), ciągłej sławy tych dzieł oraz roli, którą odgrywały one niegdyś i odgrywają dziś, nieodzowne jest odwołanie się tak do treści oryginałów, jak do innych, nierzadko pomijanych w profesjonalnej refleksji przejawów ich obecności w naszej wyobraźni. Naczelnym zamierzeniem książki jest zatem opisanie, jak klasyka literatury dziecięcej (...) funkcjono...

W najnowszym tomie Julii Hartwig Spojrzenie odnaleźć można znamienną uwagę: jaka to przestrzeń bez końca/ od zachwytu światem/ do gęstej grozy nocy. Metaforyka i tematyka przestrzenna w twórczości autorki Zobaczonego jest jednym z najważniejszych środków ujmowania doświadczeń artystycznych i życiowych, własnych i cudzych. W pracy przedstawiono propozycję odczytania różnorodnego dorobku twórczego Julii Hartwig, obejmującego nie tylko poezję, ale także diarystykę, utwory dla dzieci, felietony, ese...

rojekt konferencji, jak również prezentowany czytelnikom tom jest pierwszą tego typu publikacją w Polsce, która podejmowała zagadnienie językowych/tekstualnych/kulturowych praktyk choroby, analizowała kontekstualizacje ciała chorego w odmiennych dyskursach niż paradygmatyczne critiques/clinique Gilles'a Deleuze'a czy Michela Foucaulta. Publikacja nie ma odpowiednika w literaturze krytycznej: derekonstruuje diagnozowaną przez filozofów, historyków, kulturoznawców, socjologów ciała zmianę ...

Książka Moniki Ładoń ujawnia wszystkie cechy jej pisarstwa naukowego: autentyczną fascynację człowiekiem i przygodami jego ducha i ciała, literatura jako zapis tego podwójnego może nawet bardziej cielesnego niż duchowego ludzkiego doświadczenia, etyczna wrażliwość i intelektualna uczciwość w podejmowaniu tematów granicznych i stabuizowanych, do jakich należą chorowanie i umieranie, rzetelna wiedza literaturoznawcza, warsztatowa sprawność, umiejętność zastosowania koncepcji wykrystalizowanych w z...

Co ma wspólnego tekst literacki z ciałem? Jaką rolę społeczną miała do odegrania rozbuchana fizjologia opisana w literaturze sowizdrzalskiej? W jaki sposób usytuowanie ciała w przestrzeni pomaga w interpretacji sceny balu u Senatora? Którym typem antropologicznym jest Wokulski i co z tego wynika? Dlaczego Gombrowiczem tak wstrząsnęła ręka kelnera? Na czym polega paradoks fetyszu w Sklepach cynamonowych? Ciało jest podstawową kategorią antropologiczną. To za jego pomocą człowiek doświadcza świata...

Autorka rozpatruje problem niezgodności między płcią doświadczaną przez bohatera a płcią przypisaną mu przy urodzeniu, podejmuje też temat tranzycji - stopniowego uzewnętrzniania tożsamości płciowej w wyniku procesów psychologicznych, społecznych, prawnych oraz medycznych. Analizując i interpretując doświadczenia transpłciowych kobiet i transpłciowych mężczyzn, sięga po przykłady literackie i filmowe powstałe głównie w ostatnich kilku dekadach. Podmiot, narracja, ciało, tekst, ciałopisanie, inte...

Konstancin niewielka miejscowość pod Warszawą, malowniczo położona wśród rozlewisk rzeki Jeziorki stał się po ostatniej wojnie siedzibą Domu Pracy Twórczej ZAiKS-u. Przyjeżdżali tu i przyjeżdżają nadal twórcy polskiej kultury: pisarze, poeci, malarze, kompozytorzy. W czasie moich wielokrotnych i długotrwałych pobytów w Konstancinie miałem możliwość poznać ich, a czasem i zaprzyjaźnić się z niektórymi. Byli wśród nich: Monika Żeromska, Tadeusz Różewicz, Anna Pogonowska, Mieczysława Buczkówna, Jul...

W książce po raz pierwszy przedrukowano cały zachowany dorobek conradowski wybitnego krytyka i myśliciela Rafała Marcelego Bltha (1891-1939), dotychczas w dużej części rozproszony w prasie międzywojennej. Blth pytał o psychologiczne powody młodzieńczej decyzji opuszczenia kraju przez przyszłego pisarza, tropił związki jego biografii z twórczością, analizował pesymistyczny, choć wolny od rozpaczy światopogląd Conrada. Szkice Bltha pisane przystępnym językiem, zachowując walor pracy naukowej, są b...

This volume is a selection of papers originally read in English at the fifth edition of the International Conference on Orient in Literature Literature of the Orient (OLLO), which took place from 28 March to 29 March 2019 at the Faculty of Languages of the Nicolaus Copernicus University (NCU) in Torun. The present volume consists of 20 articles that cover a wide range of perspectives and approaches. This book is alphabetically arranged1, not least because of the disparity of material and the dep...

Książka "Cyprian Norwid. Poeta wieku dziewiętnastego" poświęcona jest przede wszystkim dziełu poetyckiemu Norwida, ponieważ autor bardzo mocno przeciwstawia się traktowaniu go - co w ostatnich czasach stało się dość modne - jako genialnego filozofa czy teologa. Książka podejmuje też kwestię przynależności poezji Norwida do konkretnego okresu - do niedawna dla wszystkich było oczywiste, że Norwid był romantykiem, dopiero w ostatnich latach zostało to jednak przekonująco zakwestionowane....

Przywołane w tytule monografii kolory ze Stendhalowskiej powieści Czerwone i czarne stały się punktem wyjścia do refleksji nad niejednoznaczną symboliką barw w kulturze europejskiej. Tym bardziej fascynującą, że nie tylko czerń i czerwień niosą ze sobą szeroką gamę możliwości interpretacyjnych, które podlegają zmianom w zależności od kontekstu, epoki, odmiennych kręgów kulturowych czy ewoluujących trendów w literaturze i sztuce. Teksty zamieszczone w książce prezentują szerokie spektrum naukowyc...

Szczegółowe i przystępnie napisane streszczenie wraz z omówieniem problematyki zgodnie z aktualnym programem nauczania. Opracowanie zawiera również m.in.: plan wydarzeń, charakterystykę bohaterów, przykładowe wypracowania, istotne cytaty, ciekawe i różnorodne zadania sprawdzające. Pomoc w przygotowaniu do lekcji i sprawdzianów. Treść opracowania konsultowana z nauczycielami języka polskiego z wieloletnim doświadczeniem zawodowym....

"W indywidualnym dyskursie poetyckim Miłobędzka mierzy się w swych tekstach z kategorią czasowości, ujawniając swój sposób przeżywania, zapisywania i doświadczania fenomenu temporalności, który jednocześnie przekłada się na jej szczególne widzenie świata. Czas będzie zatem w tej pracy najważniejszym kontekstem interpretacyjnym (w którym zostaną umieszczone wybrane utwory poetki), a także kategorią znajdującą się w centrum zainteresowania badawczego. Poniższa publikacja nie ma ambicji monograficz...

Lektura jest pierwsza. Z niej dopiero mogą się wyłonić wszystkie instytucje tekstu i nauki o literaturze. Może zanikać, przechodzić kryzys, zostać zastąpiona przez bryki i komentarze, ale najpierw musi się wydarzyć. Fakt, że lektura jest pojedynczym wydarzeniem, sprawia, że jej historia, teoria i systematyka są szczególnie trudne do skonstruowania ze względu na przygodność, indywidualizm oraz intymność aktu czytania. Próby badania lektury szybko uświadamiają, że dociekania takie należą do obszar...

Prace Barbary Zwolińskiej potwierdzają wieloaspektowość dyskursu tożsamościowego. Jej metodę badawczą cechują: wrażliwość, imponująca wiedza, proponowanie trybu interpretacyjnego nacechowanego uważnym odczytaniem tekstu, wieloetapowym odkrywaniem jego złożoności, które wzbogaca uwzględnienie szerokich kontekstów. Powyższe cechy naukowej refleksji odnaleźć można w opiniowanej książce. To cenna propozycja odczytania skonkretyzowanych w różnego typu utworach komunikatów o położeniu współczesnego cz...

Czeska republika czytelnicza to oryginalna panorama czeskiego czytelnictwa początku XXI w., wpisana w tradycję i historię wieloaspektowa i w każdym aspekcie pogłębiona; zawierająca mnóstwo syntez, konkluzji i uogólnień, ale jednocześnie utkana z jednostkowych, indywidualnych historii, sylwetek, doświadczeń i wypowiedzi. Wybrana do badań grupa osób reprezentuje społeczeństwo współczesnej Republiki Czeskiej w pełnym przekroju pokoleniowym, terytorialnym oraz zawodu i wykształcenia ale odzwierc...

Prezentowana publikacja to dwutomowa monografia wieloautorska stawiająca pytanie o ludzkie "bycie z innymi". Autorzy pokonują intelektualną drogę od humanizmu do post- i transhumanizmu z uwzględnieniem kultury w najróżniejszych konfiguracjach, biorąc pod uwagę relacje: człowiek - zwierzę, człowiek - roślina i/lub człowiek - maszyna rozumiana jako humanoid techniczny bądź byt częściowo nieorganiczny. Książka zawiera różne materiałowo, formalnie i warsztatowo artykuły, które wychodzą nap...

Prezentowana praca jest pomyślana jako jeden z aktów budowania wypowiedzi literaturoznawczej i polonistycznej. Przez termin motyw buddyjski rozumie się tutaj analizę podstawowej cząstki świata przedstawionego utworu literackiego, taką jak zdarzenie, przedmiot, cecha, sytuacja lub przeżycie, które wynikają ze światopoglądu buddyjskiego. Przy czym należy podkreślić, że w przywoływanych w pracy utworach większość autorów nie wiedziała o istnieniu buddyzmu lub miała o nim bardzo mgliste wyobrażenie....

Imponuje tu szczególna umiejętność wyważania sądów, powstrzymywania się od jednoznacznych konkluzji i rozstrzygnięć, rezygnacji ze stylistyki ataku, walki, agresji, co przekłada się bezpośrednio na sytuację szkolną i tworzy realną szansę na przełamanie bariery potocznych uprzedzeń związanych z problemem płci społeczno-kulturowej, a w konsekwencji i szansę na przełamanie tych uprzedzeń wśród uczniów. Strategię działań, jaką proponuje się w tej pracy, można by nazwać w najogólniejszym sensie strat...

W tej książce powiemy nie tylko o tradycyjnej treści legend warszawskich z prezentacją odmian narracyjnych, zależnych od czasu powstania i werwy twórczej autora, ale spróbujemy także znaleźć racjonalne jądro prawdy zatopionej w legendarnej opowieści, nie zawsze były to bowiem tylko przysłowiowe bajdy. Korzystając z dokonań współczesnej nauki, spróbujemy odkryć realia z epoki, w której legenda powstała, ba - spróbujemy tu może w kilku wypadkach znaleźć odniesienie do współczesności i może jak u p...

W literaturze polskiej od ponad trzystu lat krąży opowieść, której bohaterami są Żydzi, ich kultura, a także jej wpływ na polskie społeczeństwo. Od lat czterdziestych dwudziestego wieku horyzontem tej opowieści staje się Zagłada, testująca wydolność języka i wyobraźnię jego użytkowników, a także kształtująca w świadomości zbiorowej trwały punkt odniesienia i jeden z najważniejszych problemów kultury polskiej. Można go wyrazić pytaniem: jak powinniśmy budować relacje z Żydami? Literatura stawia j...

Publikacja zawiera głównie interpretacje konkretnych wierszy, ale także omówienia tomów lub całej twórczości poetów przede wszystkim Nowej Fali i twórców skupionych wokół pisma Topos, chociaż Czytelnik znajdzie też teksty poświęcone Zuzannie Ginczance poetce należącej do generacji piszącej jeszcze w II Rzeczpospolitej czy Urszuli Kozioł oraz poetek i poetów urodzonych w latach 50., jak Marta Fox, Anna Frajlich, Jan Polkowski i Jacek Kaczmarski. To zbiór komplementarny ważny dla szerokiego grona ...

Książka stanowi pierwsze pełne omówienie zagadnienia popkulturowych przedstawień Zagłady Żydów w języku polskim. Ale przede wszystkim jest monografią powieści o Zagładzie (sag, romansów, kryminałów, a częściowo także horroru i prozy o pogromach). Autorka stawia tezę, że około 2012 roku w polskiej kulturze nastąpiło przesilenie i narracje postpamięciowe, będące głównym sposobem opowiadania o Holokauście po wojnie (szczególnie w twórczości pisarzy urodzonych w latach sześćdziesiątych i później), u...

Czy powinno nas dziwić, że niektórzy znów cytują Baldwina, kiedy na ulicach tłumy domagają się sprawiedliwości? pyta Azar Nafisi w książce, której nadała formę listów do ojca wprowadzającego ją przed laty w świat literatury. Autorka ,Czytając "Lolitę" w Teheranie, powraca tu do swoich doświadczeń akademiczki w reżimowym Iranie i emigrantki w Stanach Zjednoczonych, ale przede wszystkim pisze o życiu w epoce Trumpa. Wtedy to ulice amerykańskich miast zapełniły się tysiącami kobiet w str...

Rozprawa Agnieszki Kuniczuk-Trzcinowicz poświęcona rękopisom Sienkiewiczowskiej nowelistyki, należy do prac, które łączą dokładną wiedzę o pisarzu z wysoką świadomością metodologiczną (). Otrzymaliśmy wnikliwą, kompetentną i oryginalną rozprawę pod wieloma względami odkrywającą zupełnie nowe aspekty twórczości Sienkiewicza i jego pracy nad tekstem. Co więcej, potwierdzającą dotychczas raczej intuicyjne i jednostronne przekonania o warsztacie twórcy, w którym na plan pierwszy wysuwało się zmagani...