Cztery szlachetne prawdy, Motywy buddyjskie...

Prezentowana praca jest pomyślana jako jeden z aktów budowania wypowiedzi literaturoznawczej i polonistycznej. Przez termin motyw buddyjski rozumie się tutaj analizę podstawowej cząstki świata przedstawionego utworu literackiego, taką jak zdarzenie, przedmiot, cecha, sytuacja lub przeżycie, które wynikają ze światopoglądu buddyjskiego. Przy czym należy podkreślić, że w przywoływanych w pracy utworach większość autorów nie wiedziała o istnieniu buddyzmu lub miała o nim bardzo mgliste wyobrażenie. To zrozumiałe, jeśli przypomnieć, że wnikliwa recepcja buddyzmu w Europie to kwestia dopiero drugiej połowy XIX w.
W publikowanej tutaj pracy pojawiają się analizy bardzo różnych tekstów polskojęzycznych, tak dojrzałych artystycznie (bajki, poematy, dramaty, proza, kompilacje naukowe) jak i zgoła niewyrafinowanych (relacje z podróży, wspomnienia czy pamiętniki), tak wśród klasyków literatury polskiej (np. Piotr Skarga, Ignacy Krasicki, Juliusz Słowacki), jak u literatów znanych raczej fachowcom (np. Sebastian Piskorski, Stanisław Kostka Potocki, Agaton Giller). Stało się tak, aby dostrzec fakt jak bardzo różnymi kanałami komunikacyjnymi motywy buddyjskie trafiały do kultury polskiej i zostawały rozpoznawane w swej inności, a potem umieszczane w wyobrażeniu świata i w systemie wartości. Mimo specyfiki obrazu fragmentarycznego, szeregu chrześcijańskich i europocentrycznych wyobrażeń, a także idealistycznych lub negatywnych projekcji, buddyzm odkrywał się w literaturze staropolskiej, oświeceniu i romantyzmu w coraz to nowych aktach poznania.