Literaturoznawstwo

(1032)

Wyznaję zasadę "krytyki afirmatywnej". Nie odrzucam arbitralnie narracji, nie neguję autorytarnie ich wartości, nie skupiam się na ich wadach, co nie znaczy, że we wszystkich, bez wyjątku, odnajduję wyłącznie zalety. Czytam (je) tak, jak sam chciałbym być czytany, a więc z uwagą, empatią i zaangażowaniem. W węższym zatem sensie jest to książka o przeczytanych przeze mnie książkach. W szerszym zakresie o czytaniu, jego specyfice, problemach, wariantach. O tym, co z tych właśnie lektur wynikało dl...

Grabiński nigdy nie miał się lepiej. Jego utwory są wciąż wznawiane, a ponieważ znajdują się już w domenie publicznej, dużą część z nich można legalnie i za darmo znaleźć w internecie. W efekcie pośmiertny zasięg Grabińskiego jest dużo większy niż za jego życia. Przysłużyły się temu również przekłady i wydania zagraniczne oraz adaptacje filmowe. Grabiński coraz wyraźniej zaznacza swoją obecność w kulturze popularnej. I choć nie jest jeszcze jej ikoną, jak Poe czy Lovecraft, to już dzisiaj znaleź...

Ćwiczenia z przyjaźni to nade wszystko ćwiczenia z interpretacji. Interpretacja dokonuje się tu w trzech kontekstach: literatury, filozofii i sztuki. Autor, podążając m.in. za Jacques’em Derridą i Maurice’em Blanchotem, twierdzi, że jedyną dostępną dziś formą przyjaźni jest przyjaźń polemiczna, zapośredniczona przez słowa i lektury. Angażując się w praktykę czytania, oddajemy szacunek słowom wypowiedzianym przez kogoś innego. W tej praktyce wytwarza się wspólnota będąca organizacją ludzi kultywu...

Monografia prezentuje Wiesława Myśliwskiego jako najwybitniejszego polskiego prozaika przełomu XX i XXI wieku. Argumenty przemawiające za tą oceną dotyczą Kamienia na kamieniu jako epopei chłopskiej będącej jedyną po Panu Tadeuszu polską epopeją narodową oraz rozumienia twórczości dwukrotnego laureata Nike jako wielkie ćwiczenie polegające na podejmowaniu przez zindywidualizowane postaci prób odnajdywania się w życiu przez konfrontację z wszelkimi, personalistycznie doświadczanymi, wpisanymi weń...

Kolekcja studiów dedykowanych Dantemu Alighieri jego życiu i aktywności oraz twórczości literackiej nie jest zjawiskiem codziennym i powtarzalnym. Nie wydaje się zwyczajną, pamiątkową publikacją poświęconą, niekiedy z musu, rocznicy śmierci poety. Siedemsetna rocznica śmierci Dantego nie została uznana za czas hołdu i banalnego oddania czci. Pozostaje raczej w umysłach autorów i redaktorów doskonałą okazją, właściwą chwilą, wyjątkowym momentem, wręcz znakiem czasu, który teraz jest, a który ju...

Badania imponującej spuścizny literackiej Marii Dąbrowskiej trwają od półwiecza i wciąż przynoszą nowe, zaskakujące odkrycia. Profesor Ewa Głębicka uczestniczy w nich aktywnie od wielu lat. Książką Dąbrowska (nie)znana powstała na marginesie jej dotychczasowych prac edytorskich. Autorka z pasją i dociekliwością detektywa ujawnia wątki autobiograficzne w twórczości autorki Nocy i dni. Skupia się na mało znanych wątkach jej życia, przekonaniach m.in. politycznych, sądach o trudnych tematach współc...

Les mises en prose sont un lment caractristique du paysage littraire de l'automne du Moyen-ge. Ces longs rcits en prose donnent une nouvelle vie au vieux chant hroque des chansons de geste, aux romans courtois et aux vieilles chroniques. Lues et aimes de leurs contemporains, ces adaptations n'ont pas, au dbut, suscit l'intrt des philologues, certains les trouvant secondaires et mdiocres, d'autres simplement insignifiantes. Aujourd'hui, cette littrature regagne ses titres de noblesse comme celle ...

De officiis libri tres Łukasza Opalińskiego to już dziewiąty tom serii Biblioteka Staropolskiej Myśli Politycznej. Jest to, jak pozostałe opublikowane XVII-wieczne traktaty, wydanie dwujęzyczne, które zawiera transkrypcję łacińskiego oryginału i jego tłumaczenie na język polski. Podstawę edycji stanowi wydanie z 1668 r. ze wstępem i kilkoma przypisami Andrzeja Maksymiliana Fredry, którego dzieła są trzonem Biblioteki Staropolskiej Myśli Politycznej. W De officiis Opaliński nawiązuje do dzieł...

Przedmiotem niniejszych rozważań jest dzieło, bynajmniej nie jako hermetycznie zatrzaśnięta i wpatrzona w samą siebie monada, lecz ukazana w barwnym spektrum /ars creandi et legendi/. Niepozbawiona metafizycznych tajemnic literatura w tych dwóch wyniesieniach, ku tworzeniu i odbiorowi, sięga swą ezoteryczną genezą odwiecznego dionizyjsko-apollińskiego dyskursu. Od zarania przenika ją archetyp pierwszego słowa-zdania, będącego całokształtem ludzkiej myśli wypowiedzianej na progu mowy. [] /Ars scr...

Sto trzydzieści lat temu w miasteczku pod Lwowem urodził się pisarz, którego przeznaczeniem była egzystencja w cieniu i na pograniczach: w cieniu grozy i śmierci, na pograniczu jawy i snu; w cieniu gwiazd literackich, na pograniczu epok, prądów i stylów; w cieniu Wielkiej Wojny, która ujawniła groźne oblicze nowoczesności, i na pograniczu upadającego Cesarstwa Austro-Węgierskiego, potem zaś odrodzonej Rzeczypospolitej. Stefan Grabiński, bo o nim tu mowa, nigdy nie przestał być pisarzem drugorzęd...

Monografia na temat brytyjskiego komputera 8-bitowego ZX Spectrum została napisana z perspektywy demosceny, czyli użytkowników i twórców, którzy skupiają się na możliwościach platformy. Demoscena ZX Spectrum rozwinęła się głównie w Rosji, Polsce, Czechach i Słowacji, stąd zaprezentowany w książce punkt widzenia nie obejmuje oficjalnej historii komputera, ale narrację lokalną. Badaniu zostały poddane procesy przejęcia zachodniej platformy głównie przez rosyjskich użytkowników, czyli jej masowe kl...

Detal w typografii to zwięzłe wprowadzenie w zagadnienia dotyczące litery, wyrazu, wiersza oraz interlinii, czyli tych elementów, które wpływają na czytelność pisma drukarskiego. Ciekawy układ typograficzny może zainteresować odbiorców, jednak lektura tekstu, który nie został w szczegółach dopracowany, szybko staje się męcząca i nie daje czytelnikowi zbyt wiele radości. Niniejszą książeczkę polecamy więc wszystkim, którzy chcą, aby przygotowywane przez nich publikacje były nie tylko oglądane, al...

W setce zebranych w niniejszym tomie tekstów polskich autorek i autorów od Adama Mickiewicza, przez Jarosława Iwaszkiewicza czy Irenę Krzywicką, po Ingę Iwasiów i Jacka Dehnela wyłania się ważna część polskiej literatury i społeczeństwa od końca XVIII do początku XXI wieku. Fragmenty prozy, szkice eseistyczne czy poezja, nie są tu jedynie świadectwem różnorodnych zjawisk literackich, lecz przede wszystkim znakiem zmieniających się wzorów i norm społeczno-kulturowych. Dezorientacje wpisują się pr...

Jedno z najgłośniejszych śledztw w historii Włoch! Włochy. Dwie miejscowości. Szesnaścioro dzieci, które zostały odseparowane od swoich rodzin - i nigdy już do nich nie wróciły. W wyniku przesłuchań ich rodzice zostali oskarżeni o przynależność do satanistycznej sekty, która pod wodzą miejscowego księdza odprawiała rytuały seksualne. Z każdym kolejnym wyznaniem dziecka rósł krąg diabłów zamieszanych w sprawę. Pięć różnych procesów. Oskarżenia o porwania, tortury, morderstwa. Zniszczone rodziny. ...

Książka składa się z dziesięciu szkiców, w których podejmowany jest dialog z "cieniami" różnych dawnych poetów, poczynając od starożytności (Alkajos, Safona, Wergiliusz i Horacy, tak bliski Autorce książki), przez twórców reprezentujących renesansowy humanizm (Kochanowski, Buchanan), aż po mistrzów poezji barokowej (Sarbiewski, Tasso). Horacy również wywołuje w swej poezji "cienie", podobnie w średniowieczu i w okresie renesansu czynią Dante i Petrarka; w XVII wieku Bernard F...

Witajcie na farmie Clarksona, w idyllicznym miejscu pełnym malowniczych widoków, tętniących życiem lasów i wartkich strumieni! Jeremyego od zawsze korcił pomysł zostania farmerem, ale gdy jeździł po świecie, dostarczając sobie i nam ekstremalnych motoryzacyjnych wrażeń, wydawało się oczywiste, że pracę na roli lepiej zostawić komuś innemu. W końcu jednak nadszedł dzień, kiedy Jeremy postanowił, że weźmie rolnicze sprawy w swoje ręce. No bo co w tym trudnego? Hmm Zmagając się z duszną biurokracją...

Bruno Munari (1907–1998) – wybitny włoski artysta, pisarz, architekt, dizajner, grafik, pedagog i filozof, nazwany przez Pabla Picassa „nowym Leonardem”. Był jednym z najbardziej inspirujących projektantów wszech czasów. Uważał, że projektowanie może być piękne, funkcjonalne i dostępne dla każdego. Książka Dizajn i sztuka to klasyczny już zbiór kilkudziesięciu esejów poświęconych dizajnowi – sztuce i rzemiosłu. Bruno Munari w błyskotliwy i niepozbawiony humoru sposób przedstawia w niej swoje ...

Autor przygląda się mrocznym tajemnicom polskiego Romantyzmu. Czy w ciemnych głębinach Świtezi żyły straszne dziewice? Czy Mickiewicz w swych balladach nas zwodzi, puszcza wodze wyobraźni, czy mówi nam coś prawdziwego, opisuje nam świat rzeczywisty? Kto powiada, że gminnych baśni nie należy traktować serio, powiada tym samym, że jest mądrzejszy od Mickiewicza, że wie coś lepiej niż on., pisze przewrotnie autor. Jarosław Marek Rymkiewicz opisuje również przypadek werterowskiego samobójstwa. W szc...

Autor opisuje najmniej znany okres działalności redaktora paryskiej Kultury i współtwórcy Instytutu Literackiego w Maisons Laffitte lata 1928-1939, kiedy to Jerzy Giedroyć redagował Bunt Młodych i Politykę. Habielski jako jeden z pierwszych w historiografii podejmuje wątek związków pomiędzy przedwojenną działalnością Giedroycia i celami, jakie sobie wówczas stawiał, a jego aktywnością powojenną na emigracji we Francji....

W książce pod redakcją profesora Marka Paryża autorzy - właściwie wszyscy polscy znawcy twórczości DeLillo - opisują i przybliżają polskim czytelnikom pisarstwo amerykańskiego klasyka. DeLillo (ur. 1936) należy do pokolenia pisarzy, którzy w zasadniczym stopniu ukształtowali literaturę amerykańską ostatnich pięciu dekad. Dotychczas wydał piętnaście powieści i jeden zbiór opowiadań. Jest również autorem kilku sztuk teatralnych. Uhonorowany został prestiżowymi nagrodami literackimi, m.in. National...

Jedyna taka publikacja: najlepsze projekty polskich książek w wyborze i opracowaniu wybitnego grafika i znawcy polskiego edytorstwa, Janusza Górskiego. Pieczołowicie przygotowany i opracowany tom zawiera blisko tysiąc kolorowych ilustracji i fachowe omówienie poszczególnych projektów od tych tworzonych zaraz po wojnie po całkiem współczesne. W swoim wyborze autor kierował się głównie wysoką wartością artystyczną projektów, chcąc przypomnieć te najciekawsze i najbardziej odkrywcze. Niekiedy sięga...

Użyty w tytule termin dośpiew został objaśniony w Przedsłowiu, które zawiera też przekonanie, że zbyt mocno dotąd podkreślaliśmy romantyczny indywidualizm, podczas gdy współcześnie, w czasach relacji społecznych zdominowanych przez przywódców zarządzających konfliktem (divide et impera), wypada utwierdzać uczestników życia kulturalnego w tym, że romantycy także rozmawiali z klasykami, nie tylko się z nimi kłócili czy prowadzili walkę estetyczną, etyczną, polityczną, społeczną. Prowadzili też di...

Czytelnik dostaje do rąk książkę, w której zostały zebrane wypowiedzi krytyków literackich i badaczy krytyki, dydaktyków literatury i nauczycieli języka polskiego, teoretyków i historyków literatury. Układają się one w ciąg refleksji nad doświadczeniem lektury i otwierają przestrzeń do dyskusji o lekturze spontanicznej i profesjonalnej, o miejscu książki w świecie zdominowanym przez kulturę audiowizualną i cyfrową, o kryzysie czytelnictwa. Czytanie, bliski kontakt z literaturą, przeżywanie lektu...

Agnieszka Ziołowicz prof. dr hab., pracuje w Katedrze Historii Literatury Oświecenia i Romantyzmu na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Główne obszary badań: historia literatury epoki romantyzmu; dramaturgia XIX wieku; estetyczne i antropologiczne konteksty literatury dziewiętnastowiecznej. Autorka publikacji książkowych, wśród których są m.in.: Misteria polskie. Z problemów misteryjności w dramacie romantycznym i młodopolskim (1996), Poszukiwanie wspólnoty. Estetyka dramatycznoś...

Część pierwsza książki poświęcona jest zagadnieniom teoretycznym: filozoficznym podstawom pojęcia dialogu kultur oraz kwestiom przekładu w dialogu kultur, zwłaszcza kultur bliskich, zagadnieniu bliskości kulturowej jako takiej i ukonkretnionej do kultur polskiej i słowackiej. Druga część traktuje o problematyce przekładu dramatu, zawiera omówienia polskich tłumaczeń słowackich utworów dramatycznych oraz ich miejsca w dialogu kultur polskiej i słowackiej: od przekładu najstarszego do najnowszych,...

Dramat współczesny to przystępne omówienie rozwoju dramatu i teatru od 1880 roku. Jak na rozwój dramatu wpłynęli Ibsen, Beckett, Grotowski? Co osiągnęli wielcy eksperymentatorzy? Jakie tematy oburzały widzów? Kirsten E. Shepherd-Barr pokazuje najważniejsze przemiany, jakie zaszły w nowoczesnej dramaturgii, od wczesnego modernizmu przez czasy powojenne aż do odkryć i przełomów ostatnich lat. Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksf...

Tadeusz Rittner długo "czekał" na taką monografistkę. Sabina Brzozowska od pewnego czasu poświęcała swoją uwagę badawczą twórczości tego niedocenionego dramaturga. Monografia Dramaturgia Tadeusza Rittnera - rewizje, efekt jej wielostronnych peregrynacji naukowych, stanowi znakomitą merytorycznie propozycję nowych odczytań dzieł Rittnera, na wielu polach rewidującą niegdysiejsze (obecnie już przestarzałe) ustalenia Zbigniewa Raszewskiego. Książka Brzozowskiej prezentuje bardzo wysoki po...