Literaturoznawstwo

(1041)

Jakub z Paradyża (ok. 1380-1464) był jednym z najwybitniejszych teologów moralistów późnego średniowiecza. Z dziedziną teologii pastoralnej, połączonej z teologią mistyczną, związany jest jego traktat De arte bene moriendi, omawiający zarówno sztukę dobrego życia, jak i łączącą się z nią sztukę umierania. Traktat ten powstał w Erfurcie około 1450 roku, a jego wydania inkunabułowe pojawiły się u schyłku XV wieku w Lipsku (ok. 1492, 1495). Dotąd nie było polskiego przekładu tego dzieła. Publikowan...

Książka jest zbiorem artykułów poświęconych znaczeniu przekładu w kulturze. W prezentowanych rozprawach autorzy opisują i interpretują różne funkcje, jakie pełnią tłumaczenia poezji i prozy w zarówno w kulturze anglojęzycznej jak i polskiej. Autorzy analizują bariery kulturowe w przekładzie artystycznym, odmienne funkcjonowanie tłumaczeń w różnych kulturach, serie przekładowe, historię recepcji przekładów oraz ich wpływ na kulturę przyjmującą. Publikacja adresowana jest do studentów filologii za...

Głównym zamysłem badawczym książki jest próba przedstawienia morfologii wyjątkowego momentu w dziejach modernizmu, jakim była rewolucyjna de facto zmiana estetyczna w zakresie kultury oka i kultury ucha, wizualności i fonosystemu w literaturze. Łaciński termin tristitia (smutek, melancholia) kojarzy się w tym zestawieniu z Tristanem, bohaterem celtyckiej legendy, a tristitia moderna to parafraza określenia nowa pobożność (devotio moderna), będącego tytułem dzieła Gerarda Groota. Rozprawa ta zapo...

Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego to opracowanie książkowe doktoratu bronionego w Instytucie Nauk o Literaturze Polskiej (promotor: prof. zw. dr hab. Józef Olejniczak). Zasadniczo skierowane jest do odbiorcy profesjonalnego (literaturoznawcy), ale pisane jest z myślą o tym, żeby było zrozumiałe i interesujące dla szeroko rozumianego odbiorcy humanistycznego, przede wszystkim zainteresowanego kwestią sekularyzacji (i tzw. zwrotu postsekularnego), sytuacją religii w nowo...

Niniejsza monografia podejmuje próbę rekonstrukcji obrazu państwa bułgarskiego w twórczoci czołowych bułgarskich twórców satyrycznych przełomu XIX oraz XX wieku: Aleko Konstantinowa, Stojana Michajłowskiego, Georgiego Kirkowa oraz grupy karykaturzystów związanych z czasopismem Byłgaran. Przy wykorzystaniu kategorii nowego historyzmu oraz postkolonializmu zostały przedstawione obrazy najważniejszych obszarów funkcjonowania państwa: główne ośrodki władzy (monarcha, premier oraz rząd, parlament), w...

TWÓRCZOŚĆ ZESŁAŃCÓW SYBERYJSKICH DO 1823 Dariusz Zięba (1968) - ukończył filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie w 1993 r. Tytuł doktora nauk humanistycznych uzyskał na Uniwersytecie Rzeszowskim w roku 2006 po obronie pracy doktorskiej pt. Pamiętniki zesłańców syberyjskich do 1823 roku przygotowanej pod kierunkiem prof. Piotra Żbikowskiego. Pracował jako nauczyciel języka polskiego; w latach 2015-2017 pełnił funkcję wicedyrektora ds. dydaktycznych PCEN-u w Rzeszowie. Jest eks...

Niniejsza rozprawa stanowi jedynie zalążek rozważań nad utworami Zygmunta Krzyżanowskiego. Pomimo wysokiej wartości literackiej i filozoficznej jego twórczość wciąż nie doczekała się szerszego opisu w polskim literaturoznawstwie, nie wszystkie teksty zostały także przełożone na język polski. Nawet w literaturoznawstwie rosyjskim brakuje monografii zawierającej całościową analizę jego twórczości. Moim głównym założeniem jest więc wypełnienie tej luki i popularyzacja twórczości Krzyżanowskiego. Na...

Jednym z najatrakcyjniejszych, bo poruszających nie tylko historyków literatury, ale też zbiorową wyobraźnię Polaków, zagadnień dotyczących literatury i kultury romantycznej jest wzajemny stosunek między dwoma najwybitniejszymi jej przedstawicielami: Słowackim i Mickiewiczem. Wydana w 1925 roku książka Manfreda Kridla utrwaliła sposób ujmowania tego fascynującego związku w kategoriach "antagonizmu wieszczów". Metafora ta, eksponująca polemiczny, oparty na rywalizacji model relacji międ...

Przedstawiamy w tym opracowaniu dwa polskie siedemnastowieczne dzieła dotyczące dwóch różnych obszarów świata, jednak połączone kilkoma wspólnymi cechami. Obydwa są autorstwa jednego człowieka krakowianina, ojca jezuity Fryderyka Szembeka (1575-1644), tłumacza i wydawcy pierwszych polskich publikacji o tematyce misyjnej. Obydwa powstały na podstawie relacji jezuickich misjonarzy poznających z autopsji nowe terytoria, ale zostały skomponowane przez autora, który miejsc w nich przedstawionych nigd...

Od pojawienia się "Tygodnika Solidarność" w 1981 r. upłynęło już więcej czasu niż między zakończeniem II wojny światowej a momentem jego założenia. Pismo powstało dzięki wielomilionowemu ruchowi "Solidarności", który podważył nie tylko fundamenty systemu zniewolenia narzuconego Polakom w wyniku wojny, ale i spoistość imperium sowieckiego. W całym bloku komunistycznym i PRL w czasie szesnastu miesięcy istnienia "Solidarności" było to jedyne wielkonakładowe pismo, cho...

U poetów. Ćwiczenia z interpretacji to zbiór studiów poświęconych poezji polskiej i światowej. Wszystkie mają charakter porównawczy, zgodnie z rozumieniem komparatystyki literackiej jako pokrewnej badaniom filologicznym i wzbogacającej perspektywy historycznoliterackie strategii czytania literatury - rodzimej w kontekście międzynarodowym, a obcej w jej powiązaniach z rodzimą - oraz w korelacjach ze sztuką. Obejmują wzbogacone autorskimi tłumaczeniami obserwacje dotyczące przekładów i recepcji XI...

Recenzowana monografia jest próbą wypełnienia poważnej luki badawczej, a jej wkład w tym względzie pozostaje nie do przecenienia. W starych skryptach do historii literatury ukraińskiej (np. Bohdana Łepkiego z lat 30. XX stulecia) rola dramaturgii i teatru była określona fragmentarycznie. Niewolne od podobnego fragmentaryzmu są także niedawno wydane w Polsce opracowania z tego zakresu, omawiające twórczość pisarzy XIX wieku, które główną uwagę skupiają na dorobku prozatorskim, zwłaszcza na dużych...

Twórczość Piotra Sommera zasługuje na kolejne lektury, lektury powrotne, w wydaniu osób, które zajmują się jego pisarstwem od lat, a także lektury pierwsze - ze strony czytelników, dopiero wciągających się w jego pisarstwo. [] Paradoksalny charakter tej twórczości polega właśnie na tym, że z pozoru prosta i komunikatywna, w nieomal każdym utworze zaprzecza temu wrażeniu. Jest przemyślnie, dyskretnie, delikatnie złożona. Sommer wywija się mocnym uchwytom, poniekąd zmuszając kolejnych interpretato...

Zbiór szkiców, których autorzy analizują osadzenie utworów Tadeusza Konwickiego w miejscach warszawskich ale także w Wilnie i Piotrkowie Trybunalskim. Z jednej strony przywołują opisy baru mlecznego Familijny, z drugiej mniej oczywiste okolice w twórczości autora Małej apokalisy. Jest także o sporcie i kotach, szczególnie o Iwanie, najsłynniejszym kocie PRL. ...

Uskoki i kontynuacje stanowią próbę naszkicowania konstelacji kobiet piszących na przełomie XIX i XX wieku oraz w pierwszych dekadach wieku XX (datą graniczną jest wybuch II wojny światowej). Młoda Polska i dwudziestolecie międzywojenne były epokami niezwykle intensywnej i wieloaspektowej aktywności pisarek. Powieściopisarki, dramatopisarki, poetki metodycznie starały się wypracować własne, niepowtarzalne dykcje, często, niejako przy okazji, tworząc idiomatyczne warianty eksplorowanych gatunków ...

Polityczność tekstów fantastycznonaukowych, związana z ich polemicznym wobec zastanej rzeczywistości charakterem i umożliwianym przez motywy fantastyczne obnażaniem nierówności społecznych jako mających podstawy arbitralne, poddawana jest rekuperacji przez cały czas. Co jednak zadziwiające, choć działalność fanów też może przybierać charakter polityczny i subwersywny, bardzo często to właśnie ona okazuje się czynnikiem sprzyjającym rekuperacji. Przedmiotem moich badań będą odbiór tekstu utopijne...

Kategoria powtórzenia łączy w sobie w modernistycznym przemieszczeniu kwestie jaźni, pamięci i wieczności. Na długo przed postmodernistycznymi nawrotami powtórzenie stało się przestrzenią poszukiwań artystycznych, w których ścierają się ze sobą wątpliwość i nadzieja. Powtórzenie w proponowanym tu ujęciu nie stanowi teoretycznej konstrukcji, ma stały i dlatego wciąż zmieniający się związek z egzystencją, z jednostkowym, pojedynczym doświadczeniem i z samym pisaniem jako czynnością i procesem. Ze ...

Niniejsze studium jest udaną próbą odczytania zarówno wierszy, jak i koncepcji twórczości autora Kołysanki jodłowej. Napisane jest z pasją i opiera się na trafnie dobranym materiale. Będzie interesującą lekturą dla miłośników poezji, którzy nie poznali dotychczas biografii i poezji Jerzego Lieberta, a także dla tych, którzy poszukują nowego odczytania jego dzieła. Książka jest też krytycznym i ważnym głosem w sprawie "religijności" poety i poezji. Narrację wypełniają błyskotliwe inte...

Książka jest zbiorem interpretacji utworów z kręgu literatury dziecięcej (zarówno kanonicznych, jak i najnowszych), wpisujących się w aktualny dyskurs kulturowy. Uruchamiając współczesne strategie lektury - gender, queer, postkolonializm, animal studies - autorki pracy nie tylko potwierdzają potencjał arcydzielności, który tkwi w literaturze dla dzieci i młodzieży, lecz także dowodzą bliskiego związku, jaki łączy ją z problemami współczesnego, zarówno młodego, jak i dorosłego, człowieka. Nie do ...

Wybór tekstów łacińskich Varietas delectat powstał z myślą o uczniach i studentach rozpoczynających naukę języka łacińskiego oraz kontynuujących ją na poziomie średniozaawansowanym. Atutem zbioru jest oparcie wszystkich tekstów na fragmentach oryginalnych dzieł autorów łacińskich z różnych epok począwszy od I wieku p.n.e., poprzez średniowiecze i renesans, aż po wiek XX. Dzięki temu uczniowie już od samego początku nauki mogą obcować z żywą tradycją antyczną. Zbiór Varietas delectat stanowi bard...

Książka T. Majkowskiego jest propozycją, której naukowa doniosłość w aktualnym literaturoznawstwie (i kulturoznawstwie) polskim nie może budzić wątpliwości. Najszerzej rzecz ujmując, jest to nadzwyczaj ambitna - i nadzwyczaj udana - próba monograficznego ujęcia dziejów całościowo widzianego gatunku literackiego fantasy. Ujęcia właściwie kompletnego, gdy chodzi o opis wewnętrznych semiotycznych mechanizmów i zasad gatunkowych, a także o rozpoznanie jego znaczących odmian oraz tendencji ewolucyjny...

Zbiór dwunastu szkiców interpretacyjnych poświęconych twórczości współczesnych polskich poetów (Leśmian, Sebyła, Broniewski, Białoszewski, Kamieńska, Szymborska, Lipska) i prozaików (Kapuściński, Dehnel, Opfer). W bezpośredniej bliskości tekstu prowadzone są lekturowe rozważania na temat wybranych wątków dorobku literackiego wymienionych autorów. Problematyka pamięci, splot prawdy i kłamstwa, opresja językowych klisz, dramat pośmiertnego rozproszenia, zwodnicze piękno ideologicznych manifestów, ...

Książka W głąb i w dal Ja. O poezji Mickiewicza i Słowackiego jest próbą nakreślenia zarysu wyobraźni polskiego romantyzmu. Opisanie tejże wyobraźni dokonane zostało na dwóch poziomach. Na pierwszym istotne tematy romantycznej poezji (skupione wokół dwóch centrów - Bytu i podmiotowości) analizowane są w perspektywie wyobraźni poetyckiej, której zmodyfikowane i rozwinięte instrumentarium umożliwiło zbadanie różnorodnej i złożonej problematyki. Na drugim poziomie owo badanie romantycznych tematów ...

Zebrane w książce szkice dotyczą wybranych utworów poetyckich pisarzy Śląska i Zagłębia. Na podstawie przeprowadzonych analiz monografia unaocznia różnorodne poetyckie korelacje z przestrzenią oraz sposoby wyrażania stanowiska wobec kategorii miejsca i nie-miejsca w poezji współczesnych twórców regionu - Macieja Meleckiego, Krzysztofa Siwczyka, Grzegorza Olszańskiego, Marty Podgórnik, Marka Baczewskiego, Pawła Lekszyckiego, Pawła Sarny, Pawła Barańskiego. Mówiąc o nie-miejscach (Marc Age) wspomn...

Książka poświęcona jest analizie porównawczej pism krytycznoliterackich Maurycego Mochnackiego i Mariana Jose de Larra - romantyków działających w dwóch odległych miejscach Europy, w Polsce i w Hiszpanii, a więc krajach nie należących do przodujących centrów ruchu romantycznego. Nie były one jednak intelektualną prowincją. Badania Justyny Ziarkowskiej wykazały, iż obydwaj ci pisarze byli myślicielami wysokiej próby, a także niepospolitymi erudytami. Florian Śmieja...