Kultura

(1221)

Symbole są efektywne, ponieważ brak im precyzji. Oczywiście nie są pozbawione treści, ale część ich znaczenia jest subiektywna. Dzięki temu stanowią idealny środek pozwalający ludziom mówić ?wspólnym? językiem? Anthony P. Cohen Monografia Anthony?ego Cohena, brytyjskiego badacza docenionego zarówno w ojczyźnie, jak i przez międzynarodowe środowisko antropologiczne, propagatora i praktyka długotrwałej i zaangażowanej pracy terenowej, a przy tym wnikliwego komentatora i krytyka dorobku swojej ...

Znaczenie synagogi Tempel i skupionej przy niej społeczności postępowej wyraźnie zaznacza się w dziejach krakowskich Żydów. Środowisko to nie tylko zajmowało istotne miejsce w religijnym i kulturalnym uniwersum żydowskim, ale także miało niebagatelny wpływ na pozytywne relacje żydowsko-chrześcijańskie oraz kształtowanie postaw patriotycznych. Związane z nim były również tak ważne postaci jak Szymon Dankowicz, Maurycy Weber i Ozjasz Thon. Artykuły zebrane w niniejszym tomie, którego powstanie zai...

Opowieść o kulturowych znaczeniach symbolu Warszawy i - w kontekście tworzenia współczesnej tożsamości miejskiej - o jego uniwersalności. Tytuł to cytat z wiersza ,,Dedykacja" Cypriana Kamila Norwida, będącego osobistą inwokacją do Warszawy (,,młodości mej stolico...") i przywołaniem mitologicznej syreny jako niebezpiecznej hybrydy człowieka i zwierzęcia, uwodzącej żeglarzy śpiewem i wiodącej ku zatraceniu. Do tych antycznych źródeł, opowieści o Odysie, rozumianym za Adornem i Horkheimerem ...

Szamanizm w praktyce autorstwa Roberta Palusińskiego jest poświęcona tematyce szamanizmu jako ścieżki osobistego i duchowego rozwoju. Autor przedstawia historię, filozofię i metody szamańskie, opierając się na źródłach naukowych, doświadczeniach własnych, uczestników jego warsztatów i kursów oraz innych praktyków, a także na tradycjach prasłowiańskich a ściślej mówiąc pradziejowych na obszarze współczesnej Polski. Celem publikacji jest nie tylko zapoznanie czytelnika z podstawami szamanizmu, ale...

Zagadnienia dramatu awangardowego oraz awangardy teatralnej stanowiły ważny nurt badań zmarłej przedwcześnie Ewy Guderian-Czaplińskiej, związanej przez całe życie naukowe i zawodowe z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W niniejszym tomie zgromadzono najważniejsze jej teksty dotyczące nowatorskich działań artystycznych polskich i zagranicznych przypadających na okres międzywojenny....

Omawiając działalność szczecińskich salonów muzycznych, należy przede wszystkim odróżnić rodzinne muzykowanie domowe od reprezentacyjnych koncertów salonowych. Pierwsze z nich ? muzykowanie domowe ? było znane na długo przed ukształtowaniem się mieszczańskiej kultury muzycznej i miało bogate tradycje, dla drugiej formy, bardziej otwartej, najbardziej reprezentacyjnym obrazem stał się salon muzyczny. Zamiarem autorki jest ukazanie realizacji idei towarzyskości na gruncie pomorskim w XIX wieku, a ...

Proces przejścia od rytualnej koncepcji komunikacji do komunikacji opartej na szczerości. Autorka łączy opis przeobrażeń kultury europejskiej z analizą przemian polskiej praktyki epistolograficznej w XVIII i na początku XIX wieku. Analizując m.in. Wyznania Jana Jakuba Rousseau, powinowactwa między sentymentalizmem a jakobińskim terrorem, zmiany we wzorach listów kondolencyjnych w listownikach, konflikt między zwierzeniami a wzajemną kontrolą w korespondencji filomatów czy sposoby wyrażania uczuć...

Władysław Tarnawski (1885-1951), profesor filologii angielskiej Uniwersytetów Jana Kazimierza we Lwowie i Jagiellońskiego oraz przywódca lwowskiej endecji pod koniec życia przyznawał, że w swojej działalności naukowej czegokolwiek by nie zgłębiał, zawsze odnosiło się to do Szekspira: "[.] mogę powiedzieć, że Szekspir czasem wplątywał się w moje życia i w tok wypadków, które na nie oddziaływały". Angielski poeta był zatem dla uczonego pewnym stałym punktem odniesienia, z którym nie rozs...

Sześcian zaklęty w kuli to analiza twórczości Jerzego Juka Kowarskiego - jednego z najwybitniejszych polskich scenografów - pod kątem rozumienia i kształtowania przestrzeni teatralnej. Punkt wyjścia rozważań stanowi Etienne'a Souriau koncepcja sześcianu i kuli jako dwóch podstawowych modeli sztuki scenicznej, a w sprzeczności kubicznej i sferycznej zasady organizacji przestrzeni jawi się istota teatru. Teatralne przestrzenie podporządkowane liczbie oraz kształtom figur geometrycznych (kwadra...

Najwyższą wartością jest człowiek. Celem życia jednostki jest nieustająca próba zrozumienia tego fenomenu egzystencjalnego. Trud ten sztuka podejmuje od swojego początku. Odbiciem ponadczasowej, powtarzającej się sytuacji człowieka w świecie są toposy, tematy nasycone treściami filozoficznymi, porządkujące, wyjaśniające, czasami tylko sygnalizujące problemy bytu. Książka jest zbiorem szkiców przybliżających wybrane z nich. Są one przeznaczone dla każdego, kto jest zainteresowany sztuką, dla kogo...

Książka jest pierwszym tytułem z nowej serii przewodników proponujących poznawanie Polski według wytyczonych szlaków tematycznych. Publikacja zawiera opis 41 zamków lub dobrze zachowanych ruin oraz jednego warownego miasta - Chełmna. Autor proponuje 7 jednodniowych wycieczek, które obejmują wszystkie zamki wymienione w przewodniku. W ciągu każdego dnia można zwiedzać 6-8 zamków, a na zwiedzanie Malborka proponujemy zarezerwować sobie cały dzień. Poza opisem zamków książka zawiera krótką historię...

Tajlandia i Kambodża to dotychczas mało znane, dalekie, zamorskie kraje, pachnące korzennymi przyprawami i lśniące złotymi kopułami świątyń. Mieszka w nich niezłomny duch czasu i miejsca, duch przeszłych i obecnych pokoleń władców, artystów, pielgrzymów i polityków. Przenieśmy się w owe otulone bajkową atmosferą państwa, aby poznać bliżej ich historię i kulturę. ...

Sztuczna obecność jest przeglądem zasadniczych stanowisk w obrębie współczesnej nauki o obrazie, stanowiącej rezultat zwrotu obrazowego w kulturoznawstwie. Wokół niej ogniskuje się cała akademicka dyscyplina refleksji nad kultura wizualną. Nauka o obrazie stworzyła warunki do komparatystycznej, ale też integracyjnej analizy i interpretacji zjawisk obrazowych, widzialności w kształcie nadanym jej we współczesnej kulturze. Scala ona ze sobą rozmaite modele teoriopoznawcze: od semiotyki po psychoa...

Książka poświęcona sztucznej inteligencji w literaturze i filmie. Człowiek i sztuczna inteligencja mają się do siebie tak, jak uczeń czarnoksiężnika do swojej słynnej miotły: łatwiej jest mu ją ożywić niż później niepokorną zatrzymać. W tworach (pop)kultury technologiczne protezy okazują się mieczem obosiecznym; poszerzają pole możliwości, ale i stoją za kryzysem tożsamości. Zbuntowane przestrzegają przed konsekwencjami zabawy w Boga; wolną wolę zyskują również superkomputery, które dysponują be...

Książka Dominiquea Charpina - jednego z największych znawców starożytnego Bliskiego Wschodu - to fascynujący obraz kultury Mezopotamii ukazany poprzez sztukę słowa. Wychodząc od tekstów literackich, mówiących o powstaniu pisma, autor pasjonująco opowiada o władcach i skrybach, kapłanach i kupcach, o wróżbiarstwie, zaklęciach i lamentacjach, o inskrypcjach, kronikach i listach do bogów. Napisana pięknym i przystępnym językiem "Sztuka pisania i czytania w Babilonie" sięga do licznych prz...

Pierwsze dwadzieścia lat od odzyskania przez Polskę niepodległości było okresem niezwykle dynamicznym, o fundamentalnym znaczeniu dla kształtowania państwowości, a także konstytuowania wspólnoty narodowej. Ważną rolę w tym procesie odegrała kultura i sztuka. W tym krótkim okresie wielu polskim twórcom udało się zaznaczyć swoje miejsce wśród różnorodnych,często przeciwstawnych nurtów i koncepcji sztuki, a polska kultura ponownie zaistniała w świadomości europejskiej i światowej. Publikacja prezen...

Pierwsze dwadzieścia lat od odzyskania przez Polskę niepodległości było okresem niezwykle dynamicznym, o fundamentalnym znaczeniu dla kształtowania państwowości, a także konstytuowania wspólnoty narodowej. Ważną rolę w tym procesie odegrała kultura i sztuka. W tym krótkim okresie wielu polskim twórcom udało się zaznaczyć swoje miejsce wśród różnorodnych, często przeciwstawnych nurtów i koncepcji sztuki, a polska kultura ponownie zaistniała w świadomości europejskiej i światowej. Publikacja pre...

Monografia pt. Sztuka - Edukacja - Kultura. Z teorii i praktyki edukacji artystycznej prezentuje różnorodne rozważania, zarówno od strony teoretycznej, technologii warsztatu artystycznego, dydaktyki sztuki i innowacyjnych rozwiązań w edukacji artystycznej. Publikacja zmusza czytelnika do refleksji nad miejscem i rolą sztuki w edukacji i wychowaniu we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej bardzo szeroko pojętej. Na ile edukacja artystyczna zmienia się, a na ile jest osadzona w tradycji kształce...

Autorka przedstawia zawartą w twórczości Marii Pinińskiej-Bereś analizę kobiecego doświadczenia jako powiązaną z procesami zachodzącymi w socjalistycznej Polsce, m.in. z rozwojem wiedzy seksuologicznej i poradnictwa, silnym wpływem nauk Kościoła, obecnością środowisk kontrkulturowych, rozwojem socjalistycznego konsumpcjonizmu, ze zmieniającą się ikonosferą erotyczną, z docierającymi zza żelaznej kurtyny ideami drugiej fali feminizmu. Analiza sprzężenia między nimi a sztuką artystki pozwala dostr...

W monografii zatytułowanej Sztuka i jej wartości zagadnienia te ukazane zostały w trzech logicznie powiązanych częściach: w rozważaniach teoretycznych związanych ze sztuką, w praktycznym podejściu do sztuki, w jej osobistym przeżywaniu, doświadczaniu i tworzeniu, a także w procesie szeroko pojętej edukacji estetycznej. [...] Mówiąc o sztuce, dotykamy zagadnień związanych z różnymi jej dziedzinami: tradycyjnymi i bardziej nowoczesnymi. Możemy też doszukiwać się wartości w niej zawartych na różny...

Wiedza o sposobie istnienia i funkcjonowania obrazów we współczesnej kulturze epoki nowych mediów nie doczekała się jeszcze u nas ujęcia monograficznego. Taką lukę wypełni książką Piotra Zawojskiego. Autor daje nowatorski wgląd w pole twórczych zastosować cyfrowych technologii obrazowania. Dostarcza poręcznych narzędzi i strategii opisu owych procesów i zjawisk. Książka dotyczy zagadnienia audiowizualności w epoce powszechnej digitalizacji procesów kreacji, postprodukcji i dystrybucji obrazu(ów...

Urodzona w Sankt Petersburgu niemieckojęzyczna pisarka Lou Andreas-Salom (18611937) była postacią ze wszech miar samodzielną i oryginalną. W życiu prywatnym przyjaźniła się z Friedrichem Nietzsche, była muzą i powierniczką poety Rainera Marii Rilkego, ale i gorącą zwolenniczką Sigmunda Freuda oraz psychoanalizy. Andreas-Salom, należąca do najciekawszych postaci kobiecych w życiu kulturalnym Niemiec, była autorką powieści i nowel, esejów, a także książek filozoficznych, krytycznoliterackich, reli...

Na książkę składają się artykuły dotyczące sztuki i jej rozumienia, co prowadzi do podstawowego filozoficznego typu wyjaśniania świata natury i kultury. Okazuje się bowiem, że rezygnacja z filozofii w wyjaśnianiu problemu sztuki powoduje błędny jej obraz, zaś oparcie jej rozumienia na idealizmie i jego pseudofilozofiach prowadzi do ideologii fundującej m.in. tzw. antysztukę i antyartystę. Autor ostrzega, że nie każdy fakt kulturowy, jaki rejestruje historia sztuki, jest faktem kulturotwórczym, b...

Monografia Katarzyny Smyk "Obrzęd jako tekst kultury. Przykład Bożego Ciała w Spycimierzu" jest bardzo interesującym studium przypadku, za jaki uznać można opis tradycji tworzenia dywanów kwietnych w Spycimierzu (gm. Uniejów) z okazji święta Bożego Ciała. [...] Autorka pracy w oparciu o własne badania terenowe w Spycimierzu, prowadzone w latach 2018-2020, jak też korzystając z ustaleń innych badaczy analizujących to samo zjawisko oraz dostępnych materiałów różnego typu, np. filmów, zdjęć, artyku...

Wspaniałe dzieło popularnonaukowe autora Polskiej demonologii ludowej Skąd się wziął kult religijny? W jaki sposób ukształtowała się wiara w istnienie nieśmiertelnej duszy? Jak rozwijała się magia i jaką rolę odgrywa w życiu współczesnego człowieka? Jak wyglądały obrzędy i praktyki totemiczne oraz inne pierwotne formy wierzeń religijnych? Czym był demonizm? Jaki wpływ na ludzi miały demony opiekuńcze, a jak radzono sobie z demonami chorób i śmierci? Wyczerpujące odpowiedzi na te oraz wiele podob...

Książka pokazuje, w jakiś sposób rozmaite znaki dyskursywne, performatywne i wizualne przywołują, choć nie zawsze w sposób oczywisty, skojarzenia z Zagładą. Znaki te manifestują się w wypowiedziach potocznych, artystycznych, naukowych i w różnych mediach w słowie mówionym, pisanym, w druku, fotografii, filmie, architekturze czy wielogatunkowych głosach internetowych. Odwołują się nich zarówno kibice piłki nożnej, jak i bywalcy wystaw sztuki współczesnej, zarówno miłośnicy antysemickich dowcipów,...

Tom, który oddajemy czytelnikom do rąk, w dużej mierze nie jest dziełem zawodowych szekspirologów, ale literaturoznawców, kulturoznawców, filozofów, którzy w swojej pracy badawczej natknęli się na ślady Barda ze Stratfordu i często pośrednio ulegli fascynacji jego twórczością. A śladów tych w kulturze światowej, w tym także polskiej, jest niezwykle dużo. [] W naszym tomie studiów widać to wyraźnie: odnajdujemy je w polskim romantyzmie, epoce Młodej Polski, we współczesnych sporach i rozterkach, ...

Rekonstrukcja doświadczenia uczestnictwa w kulturze utrwalonego w dwudziestowiecznej literaturze dokumentu osobistego stała się podstawą do refleksji teoretycznej nad kulturą relacyjną i wyzwaniami dla edukacji kulturalnej. Zgodnie z imperatywem nowej humanistyki autorka wykorzystuje wnioski z badań do zakreślenia pola praktycznej użyteczności, definiując edukację kulturalną oraz wskazując możliwości jej wykorzystania w formacji osobowej, a także w kształtowaniu procesu kultury. Wskazaną w ninie...

Autor przemierza górskie i podgórskie rejony Śląska zafascynowany specyficzną atmosferą wielu miejsc romantycznie położonych, owianych zapomnianymi już historiami i legendami. Magia tych miejsc związana jest nie tylko z działalnością Ducha Gór, czy tajemniczych Walonów, tworzona jest także współcześnie przez ludzi w Śląsku zakochanych, swoją nieprawdopodobną pasją budujących nową historię tych ziem. Autor podaje przykłady takich działań, wskazuje ludzi, którzy próbują połączyć wspaniałą przesz...

Książka zawiera 400 zdjęć i rysunków oraz atrakcyjny, ilustrowany słownik gwary śląskiej. Za tę książkę autor w 1999 roku otrzymał nagrodę promocyjną im. Korfantego. ...