Kultura

(1221)

Robert Papieski, edytor dzienników i listów Jarosława Iwaszkiewicza, w esejach poświęconych jego życiu i twórczości zapoznaje czytelnika ze światem Iwaszkiewicza, z twórcami, których spotykał. Prowadzi własnymi tropami i ścieżkami przez różne teksty swojego bohatera literackie, epistolograficzne, wspomnieniowe, dokończone i ledwie rozpoczęte proponując oryginalne odczytania i sensy będące świadectwem wnikliwej lektury i odwołań do różnorodnego kontekstu kulturowo-historycznego. Esejom towarzys...

Kawaii (urokliwość, słodycz) jest jedną z kategorii estetycznych najczęściej przytaczanych w kontekście współczesnej kultury japońskiej. Czy jednak rzeczywiście jest to pojęcie nowe, stanowiące wyraz buntu lub dekadencji najmłodszych pokoleń? Jakie jest jego miejsce w życiu codziennym Japończyków, jaką rolę spełnia w relacjach międzyludzkich i w jaki sposób pojawia się w przestrzeni sztuki? Te wszystkie zagadnienia są tematem niniejszej książki. ...

Tematem książki jest poetyka kina queer, przedstawiona z perspektywy teoretycznej, historyczno-kulturowej i artystycznej. Wstęp i rozdział teoretyczny pozwalają odtworzyć refleksję o nienormatywnej tożsamości płciowej i seksualności, oraz sposoby jej ukazywania w filmie aż do ukształtowania się tak zwanego New Queer Cinema. W nurcie tym znalazły odzwierciedlenie tezy i założenia teorii queer z początku lat dziewięćdziesiątych, ale także inne złożone zjawiska społeczno-kulturowe: aktywizm grup mn...

Książka poświęcona jest twórczości międzywojennych awangard oraz roli, jaką odgrywały w niej media technicznej reprodukcji i procesy transmisji obrazów. Nawiązując do tezy Waltera Benjamina z lat 30. XX wieku, mówiącej, że fotografia i dostępność reprodukcji zmieniły nowoczesne pojęcie sztuki, autorka opisuje, jak użycie reprodukcji i jej upowszechnienie wpływało na nowe sposoby prezentacji sztuki i tworzenie artystycznych sieci wymiany oraz jakie było jej miejsce w świadomości artystycznej pier...

Bogata tradycja i pełne słońca pejzaże Andaluzji niezmiennie przyciągają uwagę filmowców już od początków kina, które zarówno odzwierciedla, jak i aktywnie kształtuje kulturowe obrazy regionu, nierzadko uwikłane w zależności społeczno-polityczne danego czasu. Analiza ponad trzystu hiszpańskich filmów fabularnych z lat 19102021 ukazuje zmiany zachodzące w przedstawianiu Andaluzji od folklorystycznych klisz espanolady, traktujących południe jako metonimię całego kraju i egzotyczną atrakcję, po pa...

Rozpoczynamy nową serię wydawniczą, jakiej w ostatnim czasie brakowało. Przekazy audiowizualne odgrywają tak wielką rolę w opanowywaniu naszej wyobraźni, że prace, które racjonalizują i opisują najważniejsze aspekty tego zjawiska, powinny wyróżniać się na rynku książkowym. Wydało nam się właściwe, żeby nowa seria zainaugurowana została przez książkę wypełniającą najbardziej odczuwalny brak w tym zakresie. Praca Bartosza Kwiecińskiego ogromnie kompetentnie, a jednocześnie pasjonująco zdaje sprawę...

Jaka jest japońska kobieta? Ile ma w sobie z gejszy, z którą utożsamiana jest na Zachodzie, a ile z rysai kenbo, rodzimego ideału "dobrej żony i mądrej matki"? Czy pod mundurkiem pracownicy biurowej lub szkolnej uczennicy kryje się ułożona konformistka, czy raczej wyuzdana lolita lub spalona solarium kogaru? Na ile, mimo uniformizacji szkół i miejsc pracy, Japonki zachowują indywidualizm i jak postrzegają swoją rolę w ściśle skodyfikowanym społeczeństwie? Nikt na te pytania nie odpowiada lepiej,...

Przedmiotem badań zamieszczonych w książce uczyniono literaturę, której twórcy ujawniają własną wrażliwość odbioru rzeczywistości, dokonując jej wizualnego przedstawienia, a zarazem odwołują się do dyspozycji współczesnego odbiorcy, także umiejącego czytać teksty obrazowe. Wykazano, że wizualne reprezentacje stają się instrumentem nawiązania porozumienia pisarza z czytelnikiem dzięki wyznaczeniu pola wspólnego doświadczenia, jakim jest obcowanie w określonej ikonosferze, oraz że pozwalają autoro...

Niniejsza monografia przedstawia aktualny stan wiedzy o bibliotekarstwie z próbą zarysowania również nieodległej a możliwej przyszłości bibliotek. Napisana klarownie, w czym umiarkowany aparat naukowy nie stanowi przeszkody. Zawiera rozbudowany indeks przedmiotowy. () Wiedza o bibliotekarstwie wciąż ma rację bytu. Jako świadomościowy konstrukt, wykorzystywany w mediacyjnej praktyce, jak też kreowany teoretycznie oraz wykładany chociaż niekoniecznie w pełnej zgodzie i w harmonii: takiej jednolito...

Książka ukazuje blaski i cienie etosu rycerskiego w polskim filmie na podstawie twórczości Andrzeja Wajdy, Andrzeja Munka i Jerzego Skolimowskiego. Dlaczego Krzysztof Kolumb nie przerwał żeglugi do Indii i odkrył Amerykę? Dlaczego greccy hoplici nie używali łuków? Dlaczego Aleksander Wielki gardził tymi, którzy atakowali pod osłoną nocy? I co to ma wspólnego z filmami Andrzeja Wajdy, Andrzeja Munka i Jerzego Skolimowskiego? Elementem, który łączy te odległe zjawiska, są zachowania wymykające się...

Prezentowana monografia powstała w celu uporządkowania wiedzy z zakresu zarządzania dziedzictwem kulturowym. Jest ono obszarem bardzo rozległym, realizowanym w ramach działalności wielu organizacji i środowisk. Książka prezentuje różne perspektywy patrzenia na problematykę zarządzania dziedzictwem, próbując odpowiedzieć na kluczowe pytanie: jakie są główne cele tego procesu? Szerokie tło zarysowane w tomie, pozwala uchwycić charakterystyczne cechy dziedzictwa kulturowego, zarówno w jego material...

Napisać, że adaptacje to jeden z największych tematów filmoznawstwa, byłoby truizmem do dziś najwięcej scenariuszy filmowych powstaje na podstawie już istniejących źródeł, choć współcześnie (w dobie adaptacji komiksów, gier komputerowych, a nawet budowania fabuł wokół zabawek) nie jest już oczywistością, że będzie to beletrystyka. Sięganie po inspiracje literackie było jednak naturalną strategią twórców filmowych już od początków kina, a powieści, opowiadania i dramaty (a także poezja) dostarcza...

Monograficzny tom "Od Kaukazu po Sudety. Studia i szkice o poznawaniu i zamieszkiwaniu gór dalekich i bliskich" pod redakcją Ewy Grzędy jest owocem wieloletniej współpracy badaczy z różnych akademickich ośrodków polskich i zagranicznych, zintegrowanych wokół Pracowni Badań Humanistycznych nad Problematyką Górską. Książka ukazuje się jako drugi tom Serii Górskiej wydawanej przez Universitas. Tytuł "Od Kaukazu po Sudety" sugeruje szeroki, wykraczający daleko poza granice Europy, zasięg geograficzn...

[...] książka prof. UMCS dr hab. Urszuli Kusio Od monady do hybrydy. Przemiany kultury wpisuje się bardzo mocno i, od razu dodajmy, bardzo udanie w nurt naukowych badań oraz cywilizacyjnych, kulturowych, antropologicznych dyskusji o przesuwaniu granic zmiany kulturowej, definiowaniu kultury i coraz mniej uważnym ich traktowaniu; diagnozach kultury współczesnej, kierunku jej prze-kształceń, a jednocześnie o ujęciu temporalnym monokulturowości i wielokulturowości, związanym ze zmianami cech, potrz...

W dekadzie lat 50. polska kultura oscylowała między totalitarnym zniewoleniem stalinizmu a swobodą i entuzjazmem odwilży, między patetycznym kultem jednostki a rozważaniami o indywidualnej wolności, między monumentalnymi wizjami społecznej przebudowy a obrazami codziennej nędzy i biedy. Wydawać by się mogło, że czas dziejowej burzy nie sprzyjał snuciu rozrywkowych opowieści o detektywach i zbrodniarzach czy astronautach i obcych cywilizacjach. Ale nawet wówczas literatura popularna była wydawana...

Warto sięgnąć po tę książkę! Choćby po to, by radykalnie zmienić swoje spojrzenie na rolę, jaka przypada w społeczeństwie artystom i sztuce. Od dawna przywykliśmy do myśli, że wolność i demokracja to pojęcia nierozłączne. A jednak Caroline Levine zamierza nas przekonać, że może być wręcz przeciwnie. Demokratyczna większość potrafi skutecznie tłumić to, co niepopularne lub niewygodne, a stąd już prosta droga do zniewolenia. Potrzebuje wyzwań, przed jakimi stawiają ją awangardowi artyści, aby nie...

„Od Smakosza do Fregaty” Na szlaku poznańskiej cyganerii artystycznej Czy Poznań jest godny legendy? Czy potrafimy odtrąbić znaczące wydarzenia artystyczne i ogłosić ich chwałę? Czy w końcu potrafimy skutecznie przypomnieć znakomite postacie związane z Poznaniem? Na te i wiele innych pytań próbuje odpowiedzieć autor książki „Od Smakosza do Fregaty”. Tytuł opisuje szlak od restauracji Smakosz ( naprzeciwko Teatru Polskiego) przy ul. 27 Grudnia, do Fregaty, restauracji otwieranej o 4 rano prz...

Współczesna metropolia lwowska obejmuje rozległe przedmieścia, które tworzą peryferyjne dzielnice i miejscowości odrębne pod względem administracyjnym, przylegające do granic miasta. Metropolia lwowska ukształtowała się na przestrzeni minionych dziesięcioleci. Początki formowania się wielkomiejskiego Lwowa sięgają XIX w. Lwów, pełniąc funkcję stolicy Galicji, podlegał szybkim procesom urbanizacyjnym. Miasto się rozwijało i oddziaływało na okoliczne miejscowości. Rozmach inwestycyjny na przełomie...

Jak każda historyczna relacja, ta książka nie mówi o martwej przeszłości. Przeszłość nie umiera. Ponieważ katolikom nie udaje się docenić zmiany, jaka zaszła w latach sześćdziesiątych XX wieku, nadal nieświadomie powracają oni do myślowych wzorców z czasu przed tą rewolucją. Dzisiejszy Kościół twierdzi, że pojmuje sprawy Żydów w kategoriach ustalonych przez deklarację Nostra aetate, ale w oświadczeniach jego przywódców wciąż znajdują się odwołania do okresu sprzed Soboru Watykańskiego II. W swoj...

Trzy omawiane w tej pracy spektakle Krzysztofa Warlikowskiego tworzą wspólnie rozległe pole dramatu rozgrywającego się pomiędzy dwiema figurami Matki i Ojca. Ten właśnie dramat – niewątpliwie w istotny sposób determinujący teatr Warlikowskiego – autorka pracy wnikliwie śledzi i odczytuje wciąż na nowo: w strukturze całego spektaklu, w pojedynczych scenach czy nawet oddzielnych teatralnych obrazach. Dzięki temu powstaje wizja teatru nadzwyczaj dramatyczna, pełna nierozstrzygniętego, nieukojonego ...

Książka ta zarysowuje pewien program. Nie udaje, że jest wyczerpującą polityczną historią religii, o którą się upomina; jej cel stanowi wyłącznie stworzenie podstaw dla podobnej historii, zdefiniowanie ogólnych ram i zarysowanie perspektyw. Napisano ją, biorąc za punkt wyjścia podwójną tezę, przesądzającą o jej kształcie i dynamice narracji. Głosi ona, że mimo upartego trwania kościołów i utrzymywania się wiary życiowa trajektoria religijnego żywiołu w naszym świecie zasadniczo dobiegła końca, a...

Wydawałoby się, że można albo napisać podręcznik programowania, albo rozprawę o perspektywach sztuki i humanistyki w zmieniającym się świecie technologii komputerowych żadne połączenie tych dwu pól nie jest możliwe. Ale tak jak w przypadku innych książek Nicka Montforta tych, które napisał sam, oraz tych, których był współautorem wyjściowy koncept jest ryzykowny aż do brawury: połączyć to, co sprzeczne, nieprzystające, dla siebie wzajemnie obce. Programowanie i refleksja kulturowa mają nawzajem ...

Historia wprowadzania się ludzi w stan odmiennej świadomości, odurzania się, intoksykacji, rauszu, odlotu napisana przez brytyjskiego badacza tej tematyki Stuarta Waltona nie jest typową historią zdarzeń i procesów. Śledzimy ją z kontrowersyjnej perspektywy autora, który rzuca wyzwanie prohibicjonistom. Jego podstawowa teza głosi, że człowiek od zawsze poszukiwał takich doznań. Jest to stała wszystkich kultur i cywilizacji. Używki, środki mniej lub bardziej odurzające, legalne lub nie, stale tow...

Po latach zapomnienia rodzima słowiańska wiara przeżywa swój renesans. Nie jest to jednak tendencja wyłącznie polska, gdyż wzrost zainteresowania religiami pogańskimi (etnicznymi) i neopogańskimi odnotowywany jest w wielu krajach europejskich. Współcześnie do najaktywniejszych formacji neopogańskich w Polsce zaliczamy: Rodzimą Wiarę (dawniej Zrzeszenie Rodzimej Wiary) oraz Rodzimy Kościół Polski. Ruchy te wpisane są do rejestru kościołów i związków wyznaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i ...

Literatura, kultura i polityka przez wieki stanowiły historyczne przestrzenie w polsko-niemieckim dialogu i wciąż stanowią płaszczyzny dokonujących się w nim spotkań, wymiany i tarć. Niemieckie oświecenie zrodziło w swojej narracji o Polsce krytyczne wyobrażenia, które, mniej lub bardziej potem ewoluując, trwale określiły niemiecki wizerunek Polski i Polaków - często konfrontacyjnie nieprzyjazny - aż po obecne czasy w gruncie rzeczy. Na pewno żywe były one jeszcze w minionym stuleciu. Warunki dl...

Próby z kulturoznawstwa krytycznego 2: Odsłony nowoczesności Czytelnik tej książki otrzyma bogaty oraz zróżnicowany metodologicznie i aksjologicznie kalejdoskop analitycznie pogłębionych i zarazem pobudzających do krytycznej refleksji obserwacji wybranych zjawisk współczesnej kultury. (prof. Józef Tarnowski) Na Odsłony nowoczesności. Próby z kulturoznawstwa krytycznego składa się kilkanaście artykułów, z których wyłania się wielowątkowy obraz naszej kulturowo poharatanej współczesności. [] Tworz...

Książka Ivana Illicha "Odszkolnić społeczeństwo" ukazuje się w Polsce w nowym tłumaczeniu po 34 latach od pierwszego wydania. Dyskutowana na całym świecie, przez progresywnych edukatorów, przez środowiska artystyczne domagające się radykalnych zmian w kulturze i w edukacji kulturalnej, książka jest znakomitym punktem odniesienia do toczących się obecnie w Polsce dyskusji dotyczących przyszłości kultury i życia społecznego. Społeczeństwo bez szkoły ukazało się w Polsce po raz pierwszy w 1976 r. w...

Rozważania o ogrodach w kulturze europejskiej, zwłaszcza starożytnej, obecne w tej książce, mają z jednej strony przybliżyć tę problematykę, z drugiej zaś stanowią pewien pretekst i punkt wyjścia dla zagadnień szczególnie interesujących człowieka, czyli tematów egzystencjalnych, dotyczących sztuki dobrego życia. Dlatego też w kontekście fenomenu ogrodu pojawiają się różne odpowiedzi na pytanie najważniejsze, tzn. pytanie o drogę do szczęścia już tu na ziemi bądź też po śmierci, w transcendentny...