Filozofia

(2339)

Erich Fromm (1900-80) amerykański socjolog, psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, twórca psychoanalizy humanistycznej, intelektualista uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak Ucieczka od wolności, Zapomniany język, Mieć i być, Patologia normalności, Zdrowe społeczeństwo, Pasje Zygmunta Freuda czy właśnie O byciu człowiekiem. Trzeba przy tym pamiętać, że Fromm był nie tylko wybitnym humanistą, uczonym, ale także czł...

Etyczno-religijne egzystowanie chrześcijanina zwrócone jest w stronę Boskiej tajemnicy, względem której możliwe jest egzystowanie w prawdzie. Zakłada ono wysiłek duchowej transformacji jednostki. Dopiero taka przetwarzająca się indywidualność może stać się "narzędziem prawdy". Fragment Wprowadzenia tłumacza...

Ósmy tomik "Wykładów Otwartych im. Ojca Profesora Mieczysława A. Krąpca OP" zorganizowanych z okazji VIII rocznicy śmierci Ojca Profesora zawiera obok okolicznościowej homilii ks. bp Antoniego P. Dydycza pt. "Ku dobru wspólnemu", wykład dr. hab. Pawła Skrzydlewskiego pt. "Mieczysława Alberta Krąpca koncepcja dobra wspólnego". Ponadto w tomiku zostały zamieszczone wybrane teksty o. Krąpca na temat dobra wspólnego, prawa naturalnego, praw człowieka. Kolejna część książki zawiera sprawozdanie z fin...

Monteskiusz, właściwe Carles Louis baron de la Brede et de Montesquieu (1689-1755) - francuski filozof, prawnik, a utor takich dzieł jak " Listy perskie", czy właśnie chyba najważniejsze "O duchu praw" To w gruncie rzeczy od Monrteskiusza mamy do czynienia z zasadniczym rozróżnieniem władz na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Jego wykład to swego rodzaju XVIII-wieczny manifest zdrowego rozsądku, liberalizmu i umiarkowania. W "O duchu praw" nie tylko nie podziela poglądów Hobbesa (o prawie n...

Monteskiusz, właściwe Carles Louis baron de la Brede et de Montesquieu (1689-1755) - francuski filozof, prawnik, czołowy przedstawiciel myśli oświeceniowej, autor takich dzieł jak Listy perskie (w których poddał ostrej krytyce rządy absolutystyczne za czasów króla Ludwika XIV), Rozważania nad przyczynami wielkości i upadku Rzymu czy właśnie chyba najważniejsze O duchu praw. To w gruncie rzeczy od Monteskiusza mamy do czynienia z zasadniczym rozróżnieniem władz na ustawodawczą, wykonawczą i sądow...

Książka Aleksandra z Afrodyzji "O duszy" to pierwszy polski przekład ważnego traktatu późnego antyku powstałego w środowisku Arystotelesowego Likejonu. Jego autorem jest jeden z ostatnich scholarchów szkoły perypatetyckiej w Atenach. Traktat dotyczy genezy duszy, jej natury, władz i funkcji. Aleksander stara się zgłębić tajemnicę życia w ogóle, wskazując na podstawy dla istnienia i działania bytów ożywionych. Książka, zawierająca tekst polski i grecki, wraz ze wstępem tłumaczki, zapoczątkowuje n...

Od niemal dwustu lat debata ekonomiczna zdominowana jest przez dwa opozycyjne kierunki, socjalizm i kapitalizm, łączone z dwoma przeciwstawnymi koncepcjami człowieka i państwa: kolektywizmem i indywidualizmem. Z tej perspektywy wydaje się, że jeśli jest się krytycznym wobec socjalizmu, należy zaakceptować kapitalizm, jeśli zaś odrzuca się kapitalizm pozostaje jedynie socjalizm. Jednak w ostatnim wieku wielokrotnie pojawiały się próby znalezienia trzeciego rozwiązania, takiego, które łącząc zale...

W kolejnej książce z serii wydawniczej "Vademecum filozofii" pt. O filozofii autor pisze o potrzebie uprawiania filozofii, wskazując na podstawy rozumienia poznania filozoficznego. W książce zostały ukazane źródła błędnej zamiany poznania z myśleniem oraz wynikające z tych błędów konsekwencje. Autor wyjaśnia, dlaczego istnieje wielość różnych filozofii. Wskazuje również na podstawowe zadania, jakie powinna spełniać w kulturze ludzkiej filozofia. W książce zamieszczono wypowiedzi na temat filozof...

Emil Cioran (19111995), zaliczany dziś do najbardziej oryginalnych myślicieli XX wieku, większość życia spędził we Francji, którą wybrał na swoją nową ojczyznę po Rumunii, kraju jego młodości. Osiadł we Francji jeszcze przed II wojną światową i niewiele później postanowił też pisać wyłącznie po francusku. Niniejsza książka jest jedną z dwóch ostatnich (obok Brewiarza zwyciężonych) napisanych po rumuńsku. Opublikowana została dopiero pośmiertnie w 2011 roku w Bukareszcie, 70 lat po jej powstaniu....

Wydana w roku 1994 książka to jedna z najważniejszych pozycji w dorobku Gabriela Liiceanu. Jak napisał w przedmowie sam autor, nie jest to książka trudna, lecz ambitna nie specjalistyczna rozprawa z dziedziny filozofii, ale autentyczny filozoficzny traktat, w którym rumuński myśliciel, nie rezygnując z profesjonalnej perspektywy filozofa, czyni gest nieczęsto spotykany w dzisiejszej literaturze filozoficznej. Porusza, w niebanalny sposób, fundamentalne problemy egzystencji, przede wszystkim woln...

Simon Critchley (ur. 1960) wcześnie stał się gwiazdą brytyjskiej filozofii, ekspertem od filozofii `kontynentalnej`. Toteż jego rozprawka o humorze sięga do filozofii egzystencjalnej i fenomenologii. Owszem, to nie jest śmieszne. Teoria humoru wszakże nie ma być zabawna. Może być za to lekka, a powinna być - przekonująca. I taka właśnie jest książka Critchleya. Autor buduje własną koncepcję natury śmiechu, wprowadza do gry odmienny z natury uśmiech i - mimo wszystko - przywołuje kilka dowcipów d...

Filozofia prawa Antonio Rosminiego wydana po raz pierwszy w latach 18411843, w dwóch tomach, należy dzisiaj do klasyki myśli filozoficznoprawnej. Obecne wydanie obejmuje część pierwszą dzieła, posiadającą charakter zdecydowanie filozoficzny. Jej przekładu na język polski dokonał prof. Krzysztof Wroczyński. Podstawą tłumaczenia i polsko-włoskiej edycji ukazującej się pod tytułem O istocie prawa jest wydanie drugie dzieła, poprawione jeszcze przez Rosminiego, a które ukazało się po jego śmierci, w...

Celem niniejszej monografii jest opis pojęcia logiki transcendentalnej w ujęciu Ludwiga Wittgensteina z czasów Traktatu logiczno-filozoficznego, a następnie wyprowadzenie wniosków dotyczących szerszego ujęcia jego koncepcji. Chcę ująć Traktat jako dzieło spójne i mówiące o filozofii. Wymaganie spójności każe mi uwzględniać wszystkie opisane przez Wittgensteina metody dochodzenia do prawdy. Bez ich uwzględnienia łatwo zredukować stanowisko Wittgensteina do jakiegoś najczęściej prostszego znanego ...

Niniejszy zbiór studiów stanowi część wyników badań w ramach naukowo-badawczego projektu VEGA nr 1/7326/20 pod nazwą "Fenomen mesjanizmu w kontekście tożsamości duchowej Słowaków i jego wydźwięk filozoficzny, teologiczny oraz historyczny. Od strony treściowe poszczególne studia koncentrują się na następującej problematyce: Na mesjanizmie w księgach Starego i Nowego Testamentu, na obecności idei mesjanizmu w dziejach słowackiej myśli filozoficznej oraz na mesjanistycznych podstawach tzw. historyc...

Niniejsza książka demonstruje wszystkie walory pisarstwa Czeżowskiego. Czytelnik znajdzie w niej kolejno: zarys historii problematyki metafizycznej do początków XX wieku, zagadnienia metafizyki ogólnej oraz zagadnienia metafizyki szczegółowej, rozbite na problemy filozofii przyrody i zagadnienia historiozoficzne....

Potrzeba nam tylko jednego. Miłości! Ksiądz Piotr Pawlukiewicz jak nikt przed nim potrafił mówić o miłości. Jego słowa zmuszały do zastanowienia się nad naszymi relacjami, umacniały je i cementowały. Nierzadko dawały też motywację, by na nowo o nie zawalczyć lub pracować nad ich uzdrowieniem. Teraz w osobistych i jak zwykle nieco humorystycznych słowach, po raz pierwszy publikowanych, tłumaczy to chyba najbardziej skomplikowane, ale i najważniejsze w życiu uczucie. Przyjaźń, zakochanie, narzecze...

Erich Fromm (1900-80) amerykański psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, twórca psychoanalizy humanistycznej. Autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak Ucieczka od wolności, Zapomniany język, Patologia normalności, Zdrowe społeczeństwo, Rewolucja nadziei, Psychoanaliza a religia. Tym razem w książce O miłości do życia czyli w cyklu wykładów czy raczej audycji radiowych przedstawia najważniejsze elementy swojego typu h...

Erich Fromm (1900-80) amerykański psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, twórca psychoanalizy humanistycznej. Autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak Ucieczka od wolności, Zapomniany język, Patologia normalności, Zdrowe społeczeństwo, Rewolucja nadziei, Psychoanaliza a religia. Tym razem w książce O miłości do życia czyli w cyklu wykładów czy raczej audycji radiowych przedstawia najważniejsze elementy swojego typu h...

Autor rozróżnia pomiędzy miłością i seksem, przyjemnością i uzależnieniem. Aby widzieć prawdę i być prawdziwie z innymi musimy być w stanie porzucić wszelki osąd, uprzedzenia, interpretacje, programowanie. Dopiero wtenczas pojawia się w nas element miłości, dopiero wtedy jesteśmy w stanie prawdziwie być z innymi. Krishnamurti mówi: Dopiero gdy umysł nie próbuje stosować żadnej formy ucieczki w pracę, rozrywkę, zajęcia wszelkiego rodzaju jesteśmy w stanie wejść w rzeczywisty kontakt z tym, co naz...

Kwestie dyskutowane Omocy Boga św. Tomasza z Akwinu należą do najbardziej znaczących tekstów średniowiecznych. Są zapisem dysput, które odpowiadają we współczesnym systemie nauczania seminariom uniwersyteckim....

W tym punkcie rozważań dochodzimy do ich najciekawszego punktu, mianowicie konfrontacji przeświadczenia o wieczności Bożego aktu zachowywania świata z dogmatem głoszącym koniec świata. Te dwie idee są ze sobą potencjalnie w konflikcie – wydaje się, że najprostszym i intuicyjnie akceptowalnym wyjaśnieniem końca świata może być ustanie zachowywania go przez Boga. Ono zostało jednak wykluczone we wcześniejszych artykułach kwestii. Zatem w pozostałej partii kwestii Tomasz tłumaczy, co naprawdę znika...

"Teizm klasyczny" - tak dość często określa się koncepcję natury Boga zbudowaną przez Ojców Kościoła, wzbogaconą przez mistrzów średniowiecza i żywo dyskutowaną w naszych czasach. W "Teizmie klasycznym" Bóg nie stwarza świata po to, by udoskonalić siebie i osiągnąć wyższy stopień samoświadomości i wiedzy. "Teizm klasyczny" uważa także, że Bóg jest wieczny i choć sam nie podlega żadnym regułom upływu czasu, zdolny jest do sprawiania skutków w czasie. Fragment Wprowadzenia do kwestii VII Mate...

Kwestie dyskutowane O mocy Boga (De potentia Dei) św. Tomasza z Akwinu należą do najbardziej znaczących tekstów średniowiecznych. Są zapisem dysput, które odpowiadają we współczesnym systemie nauczania seminariom uniwersyteckim. Kwestie powstały w dojrzałym okresie twórczości Akwinaty – po Summie przeciw poganom a bezpośrednio przed Summą teologii. Praca nad nimi stała się dla dominikańskiego mistrza okazją, by przemyśleć najważniejsze opcje doktrynalne, które zamierzał przyjąć w swej ostatni...

Dziewiąta kwestia w zbiorze kwestii dyskutowanych O mocy Boga św. Tomasza z Akwinu dotyczy w głównej mierze pojęcia „osoba” i­ sposobu stosowania go w myśleniu i mówieniu o Bogu. Wierzący, który z całego serca stara się kochać objawionego i objawiającego się Boga, może przez całe życie nie zadawać sobie pytań zawartych w tej kwestii, a mimo to w szczerej prostocie, poprawnie i dokładnie ujmować dyskutowane tutaj prawdy wiary. Z drugiej jednak strony zadanie pytań zawartych w tej kwestii i prześl...

Omawiając zagadnienie zysku kupieckiego Mateusz z Kra­ko­wa nawiązuje do kwestii o zysku kupieckim w Summie teologii Tomasza z Akwinu (rozdz. 2). Broniąc kupców cytuje argument Akwinaty, że zysk jako taki jest moralnie neutralny, a jego ocena etyczna zależy od przeznaczenia zysku i od tego, czy działalność handlowa służy ludziom. Nasz Autor nie podziela jednak ostrożności domini­kańskiego doktora i przedstawia zagadnienie w sposób dużo bardziej jednoznaczny. Odrzuca wyraźnie Tomaszowe stwierdzen...

Człowiek żywi nadzieję, a nadzieja żywi człowieka Jeden z najwybitniejszych współczesnych polskich filozofów bada zjawisko podejrzane i mało komentowane, z pogranicza serca i rozumu, a jednocześnie bardzo ludzką, emocjonalną potrzebę. Czy o nadzieję trzeba walczyć? Dlaczego za nadzieję uważa się często coś, co wcale nią nie jest? Autor tropi losy nadziei - od Platona po Tischnera. Uważnie przygląda się definicjom św. Tomasza i Jacka Dukaja. I wreszcie opisuje, jak sam widzi nadzieję - zwłaszcza ...

O niedogodności, a nawet fatalności narodzin Emil Cioran (1911-1995), rumuńsko-francuski filozof, pisał w późnym okresie życia. Książka ukazała się w 1973 roku. Aforystyczną formą przypomina Nietzschego, radykalnością nihilizmu znacznie go przewyższa. Cioran negujący wszelkie doczesne zaangażowanie z religijnym na czele krąży tu myślami wokół paradoksalnego ograniczenia wolności, jakim jest życie. Jak dawni katarzy i hinduiści widzi w zaistnieniu nieszczęście. Obraz życia jako ucieczki przed kat...

Erich Fromm (1900-80) amerykański socjolog, psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, twórca psychoanalizy humanistycznej, intelektualista uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak Ucieczka od wolności, Zapomniany język, Mieć i być, Patologia normalności, "Zdrowe społeczeństwo" czy właśnie "O nieposłuszeństwie i inne eseje". Erich Fromm był zawsze intelektualista na wskroś niepokornym, pewnie także dlatego stał się jedny...