Eseje, publicystyka literacka

(1167)

Co to znaczy spotkać in n e g o? Czy inność jest tym, co oddziela mnie od drugiego, czy przeciwnie? Co jest potrzebne, żeby inny stał się bliskim? Na te itym podobne pytania szukał odpowiedzi ks. Józef Tischner. Pod koniec życia zaczął pisać nową książkę kontynuację Filozofii dramatu iSporu o istnienie człowieka. Nie skończył, ale pozostawił fragmenty, które dają do myślenia. W świecie, wktórym ludziom nawet podobnym do siebie, należącym do jednej wspólnoty, ukształtowanym przez tę samą tradycję...

o publikacja będąca pokłosiem konferencji naukowej o tym samym tytule, która odbyła się w 2011 roku na UMK w Toruniu. Autorzy wskazują na różne dziedziny japońskiej kultury popularnej: filmu, komiksu, animacji, muzyki czy rewii, w których dostrzec można zagraniczne inspiracje. Przedstawiają również przypadki odwrotne, kiedy to japoński produkt kultury masowej posłużył jako kanwa dla interpretacji zachodniej. Analizują, jaki wpływ może mieć ona na sztukę „wysoką”, nawyki konsumenckie, a nawet sto...

Maurice Maeterlinck belgijski dramaturg, poeta, eseista, piszący w języku francuskim, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1911. Wśród jego utworów wielką poczytnością cieszyły się znakomite eseje filozoficzno-przyrodnicze, w których dowiódł talentu wnikliwego obserwatora przyrody i umiejętności fascynującego jej opisywania. Dziś prezentujemy jego Inteligencję kwiatów. Ciekawe jest zauważyć, ze po latach wracamy do identycznych obserwacji jak właśnie Maeterlinck, który pisze o sw...

Inteligent niepokorny w kraju realnego socjalizmu autorstwa Andrzeja Titkowa - poety, reżysera, scenarzysty, producenta filmowego i wykładowcy akademickiego. Publikacja jest zbiorem esejów i artykułów eksplorujących filmowe i literackie kręgi, ale przede wszystkim swoistym świadectwem zmagań wybitnego twórcy kultury z przeciwnościami systemu politycznego. Na jej kartach pojawiają się takie postaci jak: Bursa, Konwicki, Hłasko czy Bunuel, ale między nimi jest jeszcze cały osobny i bardzo szczegól...

Jacques Amunont w swoich najważniejszych książkach, nie ograniczał się do metod i narzędzi teorii filmu. Wybierał podejście pluralistyczne, biorąc pod uwagę fakt, iż wybrany przez niego problem badawczy nie jest wyłącznie obiektem wiedzy o filmie, lecz przejawia się na gruncie innych dyscyplin, takich jak filozofia, socjologia, antropologia, literaturoznawstwo, historia sztuki i in., bądź wręcz zostaje przez nie wyłoniony. Wszystkie te cechy odnajdziemy także w Interpretacji filmów. Interpretacj...

Naród amerykański istnieje niespełna dwa i pół wieku. To w dziejach świata tak niewiele, że gdyby uznać całą zapisaną historię ludzkości za jeden dzień, udział w niej Ameryki byłby ostatnią półgodziną. Mimo to, w tak krótkim okresie osiągnęła ona najwyższy na świecie materialny standard życia. Jakie są źródła i istota tego sukcesu, czym był on uwarunkowany – o tym właśnie opowiada niniejsza książka. „Przenikliwość jego umysłu oraz dynamiczny i bezpośredni język (…) nie mają sobie równych”. Lud...

Nowoczesna semantyka polityczna opiera się między innymi na resemantyzacji Arystotelesowskiej kinetyki. Wszystkie izmy, wszystkie partie, wszystkie ideologie są za Koselleckiem pojęciami ruchu: zakładają mobilizację obywateli w kierunku celów dających się realizować w czasie, przez co doprowadzają do nieustającej dialektyki między stagnacją a mobilnością społeczną. Jaki jest wpływ polityki kinetycznej na ustrój demokratyczny? W jaki sposób powszechne uruchomienie ciał i umysłów oddziałuje na s...

Znakomity zbiór opowiadań i esejów laureata literackiej nagrody NIKE. Bieńczyk w charakterystyczny dla siebie, refleksyjny sposób, opisuje życie od strony zachwytu, trochę niewinnego, dziecięcego, ale także z perspektywy doświadczeń dorosłego człowieka po przejściach. Obie optyki się mieszają, przenikają i uzupełniają. Wszystko zostało przepuszczone przez filtry kulturowe, ale bez zbędnego zadęcia - jest o gestach, które zachwycają, o aktorce, w której kochał się autor, trochę o Hopperze, trochę...

Podróż po wspomnieniach, najpiękniejszych europejskich zakątkach, ważnych tekstach kultury i wszechobecnej muzyce. Zbiór esejów przepełnionych czarem i urokiem włoskiego lata, niespieszną samochodową włóczęgą przez południową Europę, sybarytyzmem gorących wakacji i obietnicą niezwykłych przeżyć. Na stronach tej książki współbrzmią ze sobą muzyka rosyjska i cygańska, mandżurski walc, arie z oper Karola Szymanowskiego i Mahalia Jackson, której głos nieodmiennie przywołuje klimat amerykańskiego Poł...

Pierre Bayard (ur. 1954), profesor literatury w Paryżu, jest autorem ponad dwudziestu książek o bardzo specyficznym charakterze krytyki zaangażowanej i interwencyjnej. Jeden wątek to analizy powieści kryminalnych i innych utworów (Hamlet) wykazujące, że autor (Agatha Christie, Conan Doyle) niewłaściwie, w świetle danych fabuły, zidentyfikował przestępcę. W kilku innych publikacjach Bayard doradza czytelnikowi, jak się zachować w określonych okolicznościach kulturowych. Niniejsza książka dotyczy ...

Czy byliście już zmuszeni do włożenia wędzonego łososia do minibarku w waszym pokoju hotelowym? Lub do zainstalowania nowego programu komputerowego przy wykorzystaniu trzytomowej instrukcji dołączonej przez producenta? A może zrezygnowaliście z zażycia łagodnego leku ze względu na straszne ryzyko, które według jego ulotki występuje w pewnych przypadkach? A może kupiliście za 59 dolarów Pulse Trainer, który nałożony na palec zadzwoni, gdy będzie groził Wam zawał? Jeżeli odpowiecie tak, na któreś ...

Książka JAK PROUST MOŻE ZMIENIĆ TWOJE ŻYCIE to niekonwencjonalne studium poświęcone cyklowi powieściowemu W poszukiwaniu straconego czasu. Zafascynowany postacią Marcela Prousta de Botton proponuje, by dzieło francuskiego pisarza odczytywać jak zbiór praktycznych, uniwersalnych wskazówek, dzięki którym możemy lepiej określać swe życiowe priorytety, położyć kres roztrwanianiu czasu, czerpać więcej z przyjaźni i miłości oraz nauczyć się doceniać piękno spraw codziennych. ...

Zmarnowałem dzieciństwo i młodość. Nie słuchałem Stonesów ani Depeche Mode. Moimi rockmanami byli graficy. Do domu architekta, Piotra Wichy, nie mają wstępu kapcie, pufy ani meblościanki. Po podłodze stukają drewniaki, zdobyte cudem odrzuty z eksportu. Plakaty Świerzego, klocki Lego, deska kreślarska ojca i rubryka ,,Wybraliśmy dla Ciebie" w piśmie ,,Ty i Ja" to pilnie strzeżone przyczółki w wojnie z peerelowską brzydotą. Potem syn architekta zostaje projektantem. W kraju zmienia się system. Wró...

Niniejsza książka przedstawia niezłe podsumowanie moich prac i badań na przestrzeni dwudziestu pięciu lat: od licznych artykułów opublikowanych w periodykach i magazynach wszelkiego rodzaju, po rozdziały i wstępy do różnych dzieł, których byłem współautorem. Skorzystałem w niej również z niezliczonych osobistych notatek uczynionych podczas setek zajęć i wykładów, jakich udzieliłem podczas tego ćwierćwiecza, w instytucjach wojskowych, na uniwersytetach, w ośrodkach i fundacjach, na temat geopolit...

Zbiór felietonów i reportaży napisanych przez George'a Orwella, który z wielką wrażliwością opowiada o wojnie, ekonomii, ludzkiej krzywdzie, biedzie, a z pasją np. o przysmakach angielskiej kuchni. Orwell konsekwentnie staje po stronie słabszych, ciemiężonych i wyśmiewanych. Jest przeciwnikiem przemocy, militaryzmu i wszelkiej agresji. Autor znany jest z nowatorskich jak na owe czasy metod zbierania dokumentacji do swych tekstów, wcielał się w role biednych i bezdomnych, podążając z nimi tam...

Wkład Alberta Einsteina w dziedzinę nauki stanowi temat ogromnej liczby książek. Jednak niewiele dzieł przedstawia równie wszechstronny i osobisty portret tego niezwykłego człowieka, który jeszcze za życia stał się legendą. Jak wyobrażam sobie świat, to najbardziej kompletny zbiór popularnych pism Alberta Einsteina. Ich tematyka obejmuje jego poglądy na kwestie religii, praw człowieka, ekonomii, zasad rządzenia państwem i wojny jądrowej, a także przystępne wyjaśnienie zagadnień dotyczących teori...

Powiadają mi, że wolności nie należy fetyszyzować, że nie jest wartością obiektywną. Wiem jedno, że pomaga ona znosić trzęsienia ziemi, a potem zbierać to, co rozrzuciła Wielka Ręka, i układać na własną rękę w nową mozaikę. Co oznacza, że życie trwa. Piotr Mitzner ...

Demokracja przyszłości musi polegać na wiedzy, bystrości, inteligencji, roztropności i wielu cechach, których nam nie brakuje, ale które zostały zepchnięte do kąta przez szatański sojusz mas z idiotami u władzy. - trudno o mądrzejsze, ciekawsze i konkretniejsze lekcje demokracji bez zbędnego teoretyzowania i niezrozumiałych słów, dosłownie dla każdego, od tych dwudziestu pięciu felietonów. Co jeżeli nie demokracja? pyta w ostatnim z tekstów Marcin Król. -Rozsądek nakazuje zadbać tylko o to, by u...

Zbigniew Mentzel ma od dawna własne, odrębne miejsce we współczesnej literaturze i życiu intelektualnym - jako prozaik, eseista, krytyk, znawca dorobku Leszka Kołakowskiego. Nowa książka Mentzla potwierdza to miejsce. Zbudował ją autor z dwudziestu pięciu szkiców pisanych przez wiele lat i publikowanych w różnych czasopismach. Każdy z tych szkiców mógłby być dowodem opanowania rzadko dziś spotykanych umiejętności: znajdowania ważnych (choć nieoczywistych) tematów, trafnego rozróżniania tego, co ...

Kultura Japonii fascynuje wielu. Mimo że tak orientalna, zdaje się, że zagościła w naszym życiu na dobre i chyba nie ma osoby, która nigdy nie miała z nią nic wspólnego. Nieważne, czy mówimy o popularnych mangach, czy umiłowaniu sushi, kraj kwitnącej wiśni przeplata się z europejskimi trendami. Chcąc zagłębić się w świat Japonii, poznać bliżej tę (nie)obcą kulturę, koniecznie musimy sięgnąć po książkę autorstwa wybitnego japonisty Mikołaja Melanowicza. ''Japońskie fascynacje'' Mikołaja Melanowic...

Lektura książek Jarosława Marka Rymkiewicza to rodzaj duchowego ćwiczenia z ubywania, rozpoznawania opuszczonych przez innych miejsc, wyobrażania sobie ostatniej godziny człowieka i świata, a wreszcie pustki po sobie. Rymkiewicz niepokoi, wytrąca z równowagi, zmusza do przemyślenia własnego stanowiska wobec idei w sugestywny sposób przez niego podsuwanych, ale przecież nie narzucanych. Swych relacji z czytelnikiem nie mógł ułożyć inaczej, bo skoro jego twórczość jest ciągłym studiowaniem polskie...

Pascal Bruckner, Pierre Rosanvallon, Chantal Delsol, Pierre Manent, Philippe Raynaud, Georges Mink, Rmi Brague, Michel Wieviorka, ric Fassin, Gilles Kepel, Olivier Roy, Anne-Marie Pel-letier, Olivier Mongin, Roger Chartier, Andrzej Żuławski, Dominique Wolton, Annette Wieviorka, Franois Godement, Yves Cohen, Alain Besanon - francuscy intelektualiści i wybitni przedstawiciele nauki, kultury i sztuki - w rozmowach z Marcinem Darmasem i Agatonem Kozińskim kreślą rozległy, skomplikowany i niepokojący...

Namysł nad istnieniem dzieła sztuki proponuję w formie meditatio tylko dlatego, że nie wyobrażam sobie rozważań na ten temat w jakiejkolwiek innej formie. Medytacja - słuchanie własnego myślenia - pozwala mi dotrzeć do metafizycznych źródeł dzieła. Metafizyczne źródło nie jest źródłem byle jakim, ale właśnie tym absolutnym i koniecznym początkiem istnienia rzeczy. Trudno taką absolutność i konieczność odnaleźć w tak zwanym świecie realnym, gdzie stoły i krzesła mają ważniejszą pozycję ontologicz...

Kondycja europejskiej cywilizacji, sport, religia, nauka, polityka i wiele innych. Bogdan Mendel prowadzi czytelnika przez te wszystkie tematy, z lekkością tłumacząc najbardziej zawiłe kwestie. Pozycja idealna dla tych, którzy szukają lektury równie przyjemnej, co pouczającej....

Wykłady Erica Griffithsa to popis błyskotliwości, a zarazem lekcja drobiazgowej, wręcz pedantycznej lektury. Krytyk z uwagą przygląda się pozornie mało istotnym szczegółom, by nagle wyczarować z nich całe literackie światy; nie unika żadnych tematów: opowiada o wielkich ideach i o miłości, o śmierci i cierpieniu, o związkach śmiechu z lękiem. Jedynie jako krytyk to książka pełna sugestywnych reinterpretacji kanonicznych dzieł literatury. Trzeba niebywałego charakteru i erudycji, by rzucić wyzwan...

To literatura mnie przejrzała, to przez nią czułem się przyłapany, to ona ukazywała mi stany rzeczy, których nie byłem świadomy albo byłem świadomy bezrefleksyjnie. Rzeczywistość literatury obudziła moją uwagę i mój krytycyzm wobec rzeczywistej rzeczywistości. Uświadomiła mnie co do mnie samego i co do tego, co działo się wokół mnie. Teraz znane możliwości przedstawiania świata już mi nie wystarczają, ani jako autorowi, ani jako czytelnikowi. Każda możliwość istnieje dla mnie tylko raz. Naśladow...