Nauki humanistyczne

(1351)

The Institute of Sociology at the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland is dynamically developing unit of this Institution of Higher Education. Its distinguished track-record in original research, innovations in teaching and cross-disciplinary scholarship makes it a very popular destination for students and acadenics from Poland and abroad. This book presents a selection of some of the recent research output of its staff. It is aimed specifically at an English-language readership i...

Na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku opozycja w Polskiej Partii Socjalistycznej na emigracji oskarżała władze partii o zdradę ideałów socjalizmu i demokracji. Partyjna lewica negowała sens współpracy z reakcją (zwłaszcza ze Stronnictwem Narodowym), odrzucała również emigracyjny legalizm, opowiadając się za współdziałaniem z Polskim Stronnictwem Ludowym. W 1955 roku secesjoniści założyli własne ugrupowanie: Polską Partię Socjalno-Demokratyczną. Miała być ona socjalistyczną a...

Monografia wieloautorska jest zbiorem jedenastu artykułów poświęconych współczesnemu dyskursowi o solidarności i egoizmie. Autorzy reprezentujący różne specjalności analizują tytułowe zjawiska z perspektywy etycznej, społecznej, ekonomicznej i politycznej, koncentrując się na analizie głębokich zmian społecznych współczesnego świata i towarzyszących im nowoczesnych i ponowoczesnych dyskursów....

Teksty prezentowane w niniejszym tomie ukazują ciało i cielesność w perspektywie historycznej. Autorzy, wybitni polscy badacze, podejmują tę problematykę z punktu widzenia różnych dyscyplin naukowych - historii, historii sztuki, archeologii i antropologii. Pojawia się zatem w tych studiach tak zagadnienie wyobrażeń o cielesności i jej pojmowania w różnych epokach historycznych, jak i problem przedstawienia ciała w sztuce czy stosunku do ciała w dyskursie różnych kultur. Nie ulega dla nikogo wątp...

Tematyczną osią publikacji jest komunikacja między ludźmi należącymi do grup społecznych zróżnicowanych terytorialnie, środowiskowo oraz zawodowo. Pomieszczone w tomie artykuły, choć połączone zagadnieniem wyeksponowanym w tytule, obejmują analizy zróżnicowane metodologicznie i przedmiotowo, prezentowane w ujęciu synchronicznym i diachronicznym. Autorzy tekstów podjęli namysł nad problemami sytuującymi się w obszarze historii języka (badania nad powstawaniem socjolektów), gramatyki (objaśnienie ...

Eseje Michała Hellera na temat nauki, wznowione i po raz pierwszy zebrane w jednej książce: od Spotkań z nauką naznaczonych zachwytem młodego naukowca, przez Jak być uczonym przemyślenia mistrza, który nigdy nie przestał być uczniem, aż po Sztuczne oddychanie bezlitośnie wytykające błędy w konstrukcji naszego systemu edukacji. Nawet najbardziej logicznie myślącym ludziom zdarzają się okresy poplątanego myślenia. Zdobywanie wiedzy i uprawiane nauki mogą być sposobem na życie tylko wtedy, gdy są...

Podczas tysięcy godzin spotkań, rozmów ze swoimi uczniami Osho wielokrotnie opowiadał o autorach, artystach, Mistrzach, którzy wywarli wpływ na życie ludzi Wschodu i Zachodu. Na kartach tej książki zebrano opowieści o najważniejszych z nich: Lao Tzu, Buddzie, Krishnie, Dionizjuszu, Sokratesie, Kabirze, Mirze, Gurdżijewie, Nietzschem, Gibranie, Krishnamurtim. Ich biografie przedstawione są w sposób typowy dla OSHO - gawędziarski, wręcz malowniczy. Każda opowieść niesie inne przesłanie, stanowi od...

Autorzy prac zawartych w niniejszym tomie snują refleksje na temat wyzwań piśmiennictwa historycznego w dobie antropocenu, a więc przekształcenia ekosystemu Ziemi oraz przemian fizjologicznych i biologicznych, wywołanych i zintensyfikowanych działalnością człowieka. Wzięcie pod uwagę tych czynników zmusza do przemyślenia na nowo naszego stosunku do natury, czasu i przestrzeni. Prezentowany tom buduje dialog francusko-polski, stąd obecność w nim paralelnych artykułów Fernanda Braudela i Mariana M...

Autorka wnikliwie przygląda się motywom metafizycznym w liryce Mariny Cwietajewej, dostrzegając określoną systematykę w ich występowaniu i tendencję do ich nieustannej metamorfozy. Mistrzostwo słowa poetki potwierdza po raz kolejny, że dokonała ona przełomowej zmiany w rozumieniu istoty poezji XX wieku, a głębia jej refleksji nad istnieniem świata i człowieka w tym świecie zbliżała ją do filozofii. Motywy, którymi posługiwała się Cwietajewa, były bowiem dotychczas zarezerwowane dla dyskursu filo...

Seria JERZY GIEDROYC I to wspólne przedsięwzięcie Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacje mają udostępniać i przybliżać historię oraz dorobek Instytutu Literackiego w Paryżu. Proponujemy Czytelnikom indywidualne i zbiorowe monografie naukowe; naukowe edycje archiwaliów i korespondencji z zasobów Archiwum Instytutu Literackiego oraz problemowe antologie tekstów z Kultury i Zeszytów Historycznych. A także reedycje wybranych książek opublikowanych w ramach ...

Stanisław Brzozowski (1878-1911) – poeta e filosofo, jak określił się przedśmiertnie, swą pasję filozoficzną i krytyczną poświęcił służbie osobowości twórczej, polskości nowoczesnej, ludzkości wyzwolonej. Filozofia dojrzałości dziejowej, którą stworzył, oznaczała świadomą postawę krytyczną wobec wszelkich demonów przyrody i historii, to znaczy natury ubóstwionej i historii urzeczowionej. Nie uznawał żadnych praw „obiektywnych”, odkrywał poza nimi zawsze ludzką sprawczość. Filozof i krytyk, pr...

Punktem wyjścia analiz zaprezentowanych w niniejszej publikacji jest teza sformułowana przez Lennarda J. Davisa, zgodnie z którą, by zrozumieć niepełnosprawne ciała, należy wrócić do koncepcji normy, normalnego ciała (Davis 1995, s. 23). W tym lapidarnym, a jednocześnie intelektualnie inspirującym i kontrowersyjnym sformułowaniu Davis zawarł nie tylko wykładnię pierwotnego sensu kulturowego modelu niepełnosprawności, ale także ogólną sugestię związaną z tworzeniem i wykorzystywaniem na gruncie s...

Kolejne projekty emancypacji kobiet, które przedstawia książka na szerokim tle epoki, są niczym ślady pozostawione przez kamienie rzucone w wodę: rozchodzą się coraz dalej. W opisywanym tu okresie pomiędzy powstaniem styczniowym a wybuchem drugiej wojny światowej sprawa kobieca zataczała coraz szersze kręgi nie tylko zdobywała nowe sojuszniczki, ale przede wszystkim obejmowała i definiowała na nowo, z perspektywy kobiecej, kolejne sfery życia. Praca i edukacja, o które walczyła Eliza Orzeszkowa,...

Książka ukazuje reprezentatywny, choć zróżnicowany, obraz narracji kształtujących tożsamość współczesnych Słoweńców, uchwycony z perspektywy zarówno słoweńskich, jak i polskich badaczy. Ich studia przypadków ilustrują dwa uzupełniające się, ale jednocześnie sprzeczne mechanizmy kształtujące pamięć zbiorową. Pierwszy mechanizm polega na kanonizacji i popularyzacji obrazów przeszłości, drugi na kontestowaniu przeszłości, na konflikcie wspomnień. Całość stanowi obszerny przegląd, począwszy od aktua...

Kolejny tomik Zeszytów Stowarzyszenia im. Stefana Żeromskiego przedstawia nieznane fakty z życia rodzinnego i osobistego Stefana Żeromskiego z późniejszego okresu życia pisarza, nieujętego w jego Dziennikach, a także z dzieciństwa spędzonego w domu rodzinnym. Publikacja zawiera także artykuł poświęcony analizie nagłówków i formuł kończących w listach Stefana Żeromskiego do żony Oktawii oraz tekst O "Wspomnieniach" Moniki Żeromskiej, ukazujący rodzinę Żeromskich z punktu widzenia jedynej córki pi...

Czwarty tom Zeszytów Stowarzyszenia im. Stefana Żeromskiego ma charakter okolicznościowy został wydany z okazji 150 rocznicy urodzin Żeromskiego. Całość poprzedzona jest wstępem prof. dr hab. Kwiryny Handke. Część pierwsza publikacji zawiera trzy teksty: Kwiryny Handke "Żeromski jako kolorysta", Marii Jolanty Olszewskiej "O Zapiskach z podróży Stefana Żeromskiego słów kilka" oraz Katarzyny Sobolewskiej "Dokumenty związane z rodziną Żeromskich zgromadzone w Bibliotece Narodowej w Warszawie". Drug...

Na piąty Zeszyt Stowarzyszenia im. Stefana Żeromskiego składają się następujące części: "Stefan Żeromski, pisarz i człowiek", "Z życia Stowarzyszenia" oraz uzupełnienie do listy publikacji poświęconych życiu i twórczości Stefana Żeromskiego, które ogłoszono w ostatnim czasie. Ponadto, jak w każdym zeszycie, drukowany jest mało znany utwór pisarza. Tym razem jest to "Puszcza jodłowa" z 1925 roku, która stanowi piękne wspomnienie dzieciństwa i młodości, a zarazem akt utożsamiania się z Ziemią Świę...

Tom przynosi kolejną porcję szkiców rozwijających problematykę podejmowaną we wcześniejszej książce autora, "Językowe podstawy obrazu świata" (Lublin 2006). Obie książki stanowią uzupełniającą się całość. Kluczową pozycję zajmuje problematyka kulturowej funkcji języka, który kreuje i utrwala tożsamość zbiorową, zwłaszcza narodową. W tym polu tematycznym mieszczą się rozprawy o polskim niebie i piekle, rzece, o papieskim geście całowania ziemi, różnych profilach ojczyzny, a także szkice o zmian...

Dzieło autorstwa jednego z czołowych humanistów renesansowych XV wieku, Leona Battisty Albertiego (14041472). Na tom składa się sto utworów należących do gatunku literackiego zwanego apologiem bajką filozoficzną lub alegoryczną. Krótkie opowiadania zawierają naukę moralną, często niewypowiedzianą, wynikającą z opisanej historii. Książka jest pierwszym polskim tłumaczeniem autorstwa Włodzimierza Olszańca, opatrzonym komentarzem naukowym i przedmową....

Kto pyta, nie błądzi mówi przysłowie, ale pomija ważną przesłankę: to, że zapytany jest osobą kompetentną. Elżbieta Awramiuk odpowiada nie tylko kompetentnie, ale też zajmująco i z wyczuciem: rzeczowo, ale przystępnie; nie powierzchownie, ale i nie nazbyt obszernie. W dodatku mówi o języku, czyli rzeczy pierwszorzędnej czymś, bez czego by nas po prostu nie było. Czy warto przeczytać Sto pytań do językoznawcy? Warto, a nawet trzeba.Mirosław Bańko ...

Strasznie lubię cię, piosenko. Szkice o tekstach Wojciecha Młynarskiego to pierwsza tak obszerna monografia poświęcona w całości twórczości jednego z największych poetów polskiej piosenki. Analizy tekstów Wojciecha Młynarskiego podjęli się językoznawcy, literaturoznawcy i kulturoznawcy. Wśród opracowań przeważają studia naukowe, ale nie zabrakło też artykułów o charakterze popularnym. Dorobek poety znanego z trafnych komentarzy na temat otaczającej go rzeczywistości został zaprezentowany z różny...

Zbiór studiów z zakresu badań nad teatrem i karnawałem. Zawiera szkice o konkretnych przejawach praktyk karnawałowych lub teatralnych oraz o sposobie ich badania. Autor postrzega teatr w kontekście kulturowym i komunikacyjnym. W podobny sposób traktuje karnawał, analizując obie formy ludzkiej aktywności artystycznej i społecznej za pomocą analogicznych narzędzi. Poszerza spojrzenie na teatr o perspektywę antropologiczną i kulturoznawczą, a karnawał postrzega nie tylko w tradycyjnym horyzoncie et...

Tom 15. serii Media początku XXI wieku wydawanej we współpracy z Instytutem Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Przedmiotem rozważań, a zarazem spoiwem, łączącym w niniejszej pracy twórczość i prawo, jest dzieło literackie. Głębokie spostrzeżenie Jorge L. Borgesa doskonale oddaje ideę utworu, będącego przedmiotem praw autorskich i źródłem doktryny: dzieło rodzi się w umyśle twórcy, a utrwalenie go na określonym nośniku stanowi jedynie niedoskonałe odbicie tej idei w materii. Jakkolwiek ut...

Tom poświęcony jest badaniom struktury projektów działań absolwentów studiów doktoranckich Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. Zespół, w skład którego wchodzili uczestnicy spotkań Doktoranckiego Studenckiego Koła Naukowego Socjologii Jakościowej i ich opiekun, zastosował przede wszystkim propozycje teoretyczne wypracowane przez Alfreda Schtza. Przedsięwzięcie badawcze skupiło się na zagadnieniach wiedzy potocznej jednostek. Przedmiotem eksploracji badawczej były projektowanie dział...

Kultura polska zwykła się kojarzyć z tradycjami chrześcijańskimi, by nie powiedzieć katolickimi, o charakterze raczej zachowawczym. Jeśli jednak przyjrzeć się bliżej, okazuje się, że jednym z jej istotnych aspektów pozostaje swoisty mariaż z przekonaniami i rytuałami, które można określić jako ezoteryczne. W niniejszym zbiorze mieszczą się bardzo różne elementy. [] Pierwszy wiąże się z wyjątkowo mocnym poczuciem słowiańskości, także tej nieoswojonej i nieraz manifestującej się na pograniczu kult...

Studia Hebraica to wyjątkowy zbiór artykułów i wspomnień, których początek i inspirację stanowiły spotkania z Panią Profesor Kamillą Termińską, na zorganizowanym przez nią i prowadzonym przez kilkadziesiąt lat Seminarium Wiedzy o Hebrajszczyźnie Biblijnej. Studia językoznawcze przeplatają się z szerszą refleksją nad żydowską kulturą i religią. Analizy hebrajskich rdzeni i leksemów wraz z ich symboliką (mężczyzna, kobieta, noga, krew); analizy znanych biblijnych fraz (Arka Pana, światło i ciemnoś...

Publikacja zawiera dwa teksty Jana Mukaovskiego w przekładzie bohemistki Anety Daszuty: Sztuka jako fakt semiologiczny (1934) i Semiologia sztuki (1936-1937). Oba dotyczą znakowego charakteru sztuki (w tym literatury jako sztuki słowa). Pokazują, jakie znaczenie w historii i rozwoju praskiej szkoły strukturalizmu miała reorientacja semiologiczna, która dokonała się w połowie lat trzydziestych XX wieku, głównie za sprawą Jana Mukaovskiego. Praca niezwykle cenna dla historii nauki, głównie teorii ...

Niniejsza książka jest efektem kilkuletnich studiów nad dawnymi słownikami języka polskiego. Obejmuje ona przede wszystkim studia materiałowe nad historycznymi dykcjonarzami w ujęciu porównawczym, także z uwzględnieniem danych statystycznych. Studium gromadzi informacje do tej pory nie znane, dotyczące w dużej mierze relacji między dawnymi dziełami polskiej leksykografii zarówno w aspekcie zawartości leksykalnej tych zbiorów, jak i charakteru ich makro- oraz mikrostruktury. ...

Niniejsza książka jest efektem kilkuletnich studiów nad dawnymi słownikami języka polskiego. Obejmuje ona przede wszystkim studia materiałowe nad historycznymi dykcjonarzami w ujęciu porównawczym, także z uwzględnieniem danych statystycznych. Studium gromadzi informacje do tej pory nie znane, dotyczące w dużej mierze relacji między dawnymi dziełami polskiej leksykografii zarówno w aspekcie zawartości leksykalnej tych zbiorów, jak i charakteru ich makro- oraz mikrostruktury. Marek Kaszewski absol...