Nauki humanistyczne

(1351)

Numer 21 Notesu Konserwatorskiego zawiera 8 artykułów. Otwierający raport, autorstwa Ewy Potrzebnickiej, analizuje stan zachowania XIX- i XX-wiecznych zbiorów w bibliotekach polskich, podsumowując wieloletnie działania bibliotek w tym zakresie. W kolejnym artykule Bogdan Filip Zerek i Jakub Piechal przedstawiają procedury wstępnego badania stanu mikrobiologicznego obiektów i efekty zastosowania testu luminometrycznego. Publikowany w dwóch wersjach językowych polskiej i angielskiej przegląd stoso...

Numer 22 Notesu Konserwatorskiego za rok 2020 prezentuje artykuły badawcze i opracowania na temat opieki i ochrony zbiorów. Można tu będzie przeczytać artykuł o Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, której zbiory w 2020 roku zostały włączone do NZB. Kolejny tekst przybliża prawne aspekty ochrony dziedzictwa piśmienniczego, ponadto autor zapoznaje Czytelnika z kryminalistycznymi metodami identyfikacji fałszerstw i przytacza rozpoznane, spektakularne przypadki....

Notes do Księgi Lamentacji jest owocem paroletnich studiów, zwieńczonych wy[1]daniem Komentarza do Księgi Lamentacji, który ukazał się jako XXIV tom serii Nowe Komentarze Biblijne. Ponieważ materiał zgromadzony podczas studium przygotowującego znacznie przekroczył ramy wyznaczone przez redaktorów serii, zrodziła się idea udostępnienia go poprzez wydanie Notesu. Obok obserwacji w znacznej części z pola krytyki tekstu, które już są integralną częścią Komentarza do Księgi Lamentacji, do obecnego No...

Sadea nie czyta się po to, by się z nim (nie)zgadzać. Nie czyta się go także chyba że w ramach przywileju dorastania dla zwykłej podniety. Jego barokowy w przepychu teatr perwersji jest zbyt nadmiarowy i abstrakcyjny, by chodziło w nim o zwykłe pobudzenie zmysłów. Sadea czyta się po to, by wejrzeć w myśl, która nie boi się dążyć do ostatecznych konsekwencji, nawet jeśli te mają się nam wydać nieludzkie. Tylko w obliczu takiego kresu sensowne stają się pytania o wartości, o sens życia, ale takż...

Nowa nietolerancja religijna to niezwykle mocny głos w dyskusji o islamie, wielokulturowości i wolności religijnej. W książce napisanej w dziesięć lat po atakach na Wolrd Trade Center Nussbaum analizuje najbardziej palące spory na temat obecności innych kultur i religii w świecie zachodnim (spór o minarety w Szwajcarii czy spór o burkę we Francji i Belgii) i daje odważną odpowiedź. Jako spadkobierczyni myśli Johna Rawlsa robi to z pozycji tradycji liberalnej. Z jednej strony kładzie nacisk na ne...

"Autor przedstawił sytuację polityczną, społeczną oraz w Kościele Katolickim w Polsce w latach 2005-2007. Nawiązując do wcześniejszych lat wykazał, że wiele zmian w Polsce po 1989 roku było pozornych. Komuniści rządzący do 1989 roku praktycznie nie utracili władzy. Bardzo szybko dostosowali się do nowej sytuacji, zmienili barwy partyjne i stali się socjaldemokratami i liberałami. Te stare-nowe ekipy uzyskały również poparcie większości hierarchii kościelnej w Polsce. Tym pozornym przemianom w kr...

Kto tak naprawdę korzysta z portali randkowych? Poszukujący prawdziwej miłości single? Znużeni pracą urzędnicy wysokiego szczebla poszukujący przygodnego seksu? A może znudzone rutyną małżeńskiej alkowy żony? Czy zdrada musi oznaczać koniec związku? Czy internet na zawsze zmienił nasze relacje? Czy można kochać więcej niż jedną osobę? Kogo dziś stać na romans? I na czym polega mityczna siła erotyczna i kto naprawdę nią dysponuje? Catherine Hakim bada złożoność relacji erotycznych, w jakie obecni...

Nowe zjawiska i procesy w badaniach nad polskimi kulturami starosci

Autora interesuje stan nienasycenia w ucieczce przed twórczą stabilizacją, więzieniem schematu, w pragnieniu nieustannego bycia przed, nigdy w anihilującym indywidualność szeregu. W wymiarze nadrzędnym ów stan oznacza poszukiwanie rozwiązań estetycznych i etycznych w potyczkach ze światem materialnym naszej współczesności, wytyczanie ścieżek w ukrytych pasażach wyobraźni i tworzenie własnych, gotowych do przełamywania, form wyrazu. Wybrani pisarze (Tytus Czyżewski, Tadeusz Peiper, Mila Elin, St...

Każdy, kto uważa się za współczesnego intelektualistę, powinien przeczytać tę książkę. Jacek Tabisz zapraszając w podróż po nowym humanizmie pisze wprost: "Jestem i czuję się nowym humanistą, dlatego już teraz wielu czytelników oczekuje zapewne, że moja książka będzie wielką i nieco jednostronną pochwałą tej idei i wszelkich jej owoców. Nic bardziej mylnego! Nowy humanizm, który jest mi bliski, opiera się na indywidualizmie i racjonalizmie. Dlatego nie będzie w tym omówieniu brakować cierpkich s...

Zdecydowaliśmy się na opublikowanie naszej dyskusji, ponieważ sądzimy, że obowiązkiem intelektualistów jest prezentowanie na szerszym forum publicznym ostrzegawczych prognoz i refleksji nad procesami, których dynamika nieoczekiwanie przyśpiesza. Takim właśnie procesem jest narastająca w skali globalnej fala nacjonalizmów. Przyjęliśmy określenie nowy nacjonalizm, ponieważ mamy do czynienia ze swoistym Odrodzeniem, w nowych warunkach, agresywnych postaw, poglądów i polityki, która, wydawałoby się,...

Książka dotyczy nowego realizmu jednego z najnowszych trendów w rosyjskim polu literackim po 1991 roku, powstałego w opozycji do literackiego postmodernizmu; o jego specyfice stanowi przede wszystkim kryterium polityczności. Autorka analizuje twórczość 3 klasyków nurtu: Zachara Prilepina, Romana Sienczina oraz Siergieja Szargunowa, bada mechanizmy rozwoju rosyjskiego pola literackiego w kontekście kluczowych procesów zachodzących równolegle w polu władzy politycznej. Czerpie inspiracje teoretycz...

The publication presents the results of research completed within the Coins of the Roman Republic in Central Europe' project implemented at the Institute of Archaeology, University of Warsaw. The author discusses the coins of the Roman Republic found in East-Central Europe north of the Sudetes and the Carpathian mountains (the territories of Poland, western Belarus and western Ukraine) issues from the period of the first Roman emissions until 27 BC. The region of interest was never a part of the...

Autonomia uniwersytetu zawsze wymagała obrony. Dziś wymaga jej chyba bardziej niż kiedykolwiek, gdyż jest podważana z wielu stron. Przez presję rynku z jego wymogiem rentowności i dostosowania się bez reszty do właściwych mu norm. Przez presję mediów, które usiłują narzucić swą hierarchię ważności problemów i osób. Przez polityków uprawnionych do uchwalania ustaw i decydowania o finansach, czyli o możliwych badaniach, i nierzadko skłonnych widzieć w nominacjach uniwersyteckich jeszcze jede...

Henri Bergson (1859-1941) jest uważany za jednego z najwybitniejszych francuskich filozofów, jak Kartezjusz czy Comte z dawniejszych, jak Sartre czy Derrida z bardziej współczesnych. Co ciekawe - nie był Francuzem z pochodzenia, choć urodził się w Paryżu. Ojciec Bergsona był bowiem polskim chasydem aż do 1831 roku mieszkającym w Warszawie. Oczywiście polskich tropów w twórczości Bergsona nie znajdziemy, ale to taka interesująca ciekawostka dotycząca autora O bezpośrednich danych.... A jakie są p...

Czas to pieniądz, wiedza i władza Codziennie wiele razy sprawdzamy, która jest godzina, ale czy wiemy, jaką rolę pomiar czasu odegrał w rozwoju cywilizacji? Zegary dały władzę politykom, dowódcom armii i szefom firm, wpływając na kształt współczesnego świata. W jaki sposób? David Rooney bierze pod lupę dwanaście zegarów, które odegrały kluczową rolę w różnych epokach i kulturach. Przyglądamy się najciekawszym wynalazkom w historii zegarmistrzostwa, od średniowiecznych zegarów wodnych przez renes...

O kulturze i rewolucji to zbiór tekstów tworzących opowieść o oglądanej z Polski epoce, w której porządek kultury fundujący cywilizację zachodnią podważany jest przez rewolucyjne prądy. Zdaniem autora to one przekształciły się w dominującą dziś w Europie ideologię, która bezwzględnie eliminuje swoich tradycyjnych przeciwników, likwiduje pluralizm i realną debatę oraz efektywnie homogenizuje naszą rzeczywistość. Ideologia ta jest miękką wersją totalitarnego ustroju, w której bezpośredni terror za...

Tematyka tomu koncentruje się wokół zagadnień literatury i kultury popularnej. Autorzy rozwijają wątki badawcze podejmowane przez Profesora Jakuba Z. Lichańskiego, Jubilata, któremu tom jest ofiarowany. Ten dialog dotyczy także metodologii oraz badawczego światopoglądu, dzięki czemu Czytelnik ma okazję zetknąć się z próbą całościowego oglądu dorobku naukowego w tej dziedzinie. Wśród publikacji poświęconych literaturze/kulturze popularnej książka wyróżnia się zamierzoną, jak sądzę, rozległością t...

Niccoln Machiavellego i Leo Straussa nie trzeba obszernie przedstawiać. Pierwszy z nich otwiera nowożytną refleksję polityczną przez to, że rozważając to, co polityczne, abstrahuje od kategorii moralnych. Strauss należy z kolei do grona tych dwudziestowiecznych filozofów politycznych, którzy starali się odzyskać dla naszej refleksji politykę w jej starożytnej, klasycznej postaci. Perspektywy reprezentowane przez tych dwóch autorów muszą się spotkać i skonfrontować, jeżeli chcemy zrozumieć Machia...

Ze Wstępu tłumaczki: (...) Moim celem był przekład adresowany nie tylko do miłośników antyku, lecz także do czytelników zainteresowanych nauką o państwie i prawie, których chciałam przekonać, że stawiane obecnie tezy i założenia mają swoje źródło w starożytnej teorii i praktyce. Tempora mutantur... czasy się zmieniają, lecz problemy zostają. Nadal roztrząsamy zależności między jednostką i społeczeństwem, elitą i gminem et cetera. Wiele cycerońskich uwag i utyskiwań brzmi niepokojąco aktualnie.(....

Karol Darwin (1809-82) - angielski przyrodnik, geolog, twórca teorii ewolucji, człowiek, którego myśl przeorała cały dotychczasowy światopogląd ludzkości. Teorię ewolucji przedstawił w swoim fundamentalnym dziele O powstawaniu gatunków (pełny tytuł brzmiał O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego czyli o utrzymywaniu się doskonalszych ras w walce o byt). Do powstania teorii ewolucji w znacznej mierze przyczyniła się 5-letnia wyprawa (1831-36) badawcza na statku HMS Beagle, w czasie której...

Podstawowym problemem tradycji po końcu historii nie jest historyczna nieciągłość. Jest nim radykalne niezdeterminowanie życia ludzkiego, nuda posthistorii, brak jasnego przyporządkowania między biologiczną podstawą a formą życia. Przeżywane są one jako wzajemnie rozdzielone: z jednej strony nagie życie, a z drugiej jego forma jako przygodna "tożsamość". Ludziom posthistorycznym, w tym postmodernistycznym konserwatystom, "tradycja" i przeszłe formy życia wystarczą w swojej nihilistycznej formie ...

Arthur Schopenhauer (1788-1860) jeden z najwybitniejszych niemieckich filozofów, choć w zasadzie nigdy nie stworzył żadnej filozoficznej szkoły, a jednak wywarł wielki wpływ na takich myślicieli jak Bergson (ze swoim intuicjonizmem), Nietzsche (ze swoją filozofią życia), a czerpali z niego także neokantyści i pragmatycy. Zwykło się nazywaćwydają Schopenhauera twórcą pesymizmu filozoficznego. Jak pisze Jan Garewicz jego pesymizm nie miał nic współnego z katastrofizmem, a negacja postępu z zaprz...

Książka jest cennym uzupełnieniem rozważań ze znanego dzieła Ericha Fromma Mieć lub być. Prezentuje możliwości i sposoby osiągania przez człowieka autentycznego poczucia istnienia; świadomego rozumowania i kochania oraz produktywnego działania. Autor krytykuje fałszywe ścieżki zdobywania świadomości oraz orientację ku posiadaniu. Sens istnienia oraz cele życia człowieka wiąże z racjonalnym rozpoznaniem natury ludzkich potrzeb. ...

Erich Fromm (1900-80) amerykański psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, twórca psychoanalizy humanistycznej. Autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak "Ucieczka od wolności", "Zapomniany język", "Patologia normalności", "Zdrowe społeczeństwo", "Rewolucja nadziei", "Psychoanaliza a religia" W O sztuce istnienia rozszerza Fromm swoje tezy zawarte w książce &q...

Książka dotyczy uwikłań współczesnej sztuki wynikających z kondycji późnej nowoczesności. Broni tezy, że sztuka współczesna, wciągana w gry obronne z nowoczesną apokalipsą, które prowadzą do jej ekonomicznej, politycznej, ideologicznej funkcjonalizacji i swego rodzaju pauperyzacji, kryje w sobie jednak silny potencjał niezależności i dystansu wobec fikcji konstruowanych przez nowoczesną kulturę. Ma nietypową formę żywego, otwartego pod względem formalnym dialogu filozoficzno-artystycznego. Jego ...

Mozi ( V/IV w. p.n.e. ) pierwszy rywal Konfucjusza i założyciel wpływowej szkoły moistów. Przekonywał o konieczności dopasowania się do woli Nieba (Tianzhi) i propagował potrzebę powszechnej, nieróżnicującej miłości jako podstawę dobrego funkcjonowania społeczeństwa. Mengzi, Mencjusz (IV /III w. p.n.e.) - w tradycyjnych Chinach uznawany za najwybitniejszego myśliciela po Konfucjuszu. Przekonany, że człowiek z natury jest dobry, uważał, że najlepsze rządy to realizacja Drogi królewskiej - według ...

Książka dostarcza informacji o Frommie jako terapeucie oraz technikach jego postępowania z pacjentami i ich psychicznym cierpieniem. Terapeutyczne metody autora nie charakteryzuje rozwlekłość i abstrakcyjność teorii ani tendencja do formułowania zróżnicowanych diagnoz dokonujących "gwałtu" na żywej "psychicznej tkance" pacjenta, ale zdolność do indywidualnego i niezależnego postrzegania podstawowych problemów człowieka. Humanistyczna postawa Fromma przenika jego poglądy na temat pacjenta i sposo...

Księga ta jest hołdem złożonym Profesor Jolancie Sierakowskiej-Dyndo znakomitej warszawskiej orientalistce i specjalistce w zakresie afganologii przez jej przyjaciół, kolegów, współpracowników i uczniów. Są wśród nich wybitni orientaliści reprezentujący rozmaite specjalizacje: iraniści, arabiści, indolodzy, japoniści, hebraiści, sinolodzy wytrawni językoznawcy, literaturoznawcy, historycy, kulturoznawcy, filolodzy, a także dyplomaci oraz przedstawiciele młodego pokolenia iranistów warszawskic...