Filozofia

(2339)

Tematem przewodnim piątego tomu jest ludzkie ciało i jego związek z duszą, z którą razem stanowi żyjącego człowieka. Wydaje się, że współczesnemu człowiekowi najciężej pojąć owo "razem". W kulturze współczesnej dominuje bowiem przekonanie, że człowiekiem jest świadomość, zresztą bliżej nieokreślona. Ciału przypada rola narzędzia lub przedmiotu, który świadomość wykorzystuje i obrabia według własnego upodobania, często chwilowego. Problemem nie jest już tylko to, że zgodnie z powyższym ...

Spis treści: Historyzacja natury i uniezależnienie nauk od moralności od wieku XVIII Rewolucja w imię natury; Piękno ucywilizowanej przyrody; Szczególna pozycja człowieka; Uniezależnienie nauk od moralności; Uhistorycznienie przyrody; Przejście do teorii ewolucji; Oczywistości i problemy głupiego stulecia Lęk a nauka Nauka i technika jako środki pokonywania lęku. Wczesne nadzieje; Uwewnętrznienie lęku; Przypadek Kanta; Trywializacja lęku i wczesny pesymizm; Powrót lęku w sferze nauki i techn...

W książce publikowane są prace wybitnych współczesnych filozofów i socjologów, teoretyków sztuki i badaczy kultury. Celem serii jest prezentacja dzieł najbardziej nowatorskich, które ukazują nowe horyzonty poznawcze i prowokują do dyskusji nad doniosłymi problemami współczesności....

Ernst Tugendhat należy do nielicznych współczesnych filozofów niemieckich, którzy z jednakową sprawnością potrafią poruszać się zarówno po rozległych obszarach filozofii tradycyjnej, jak i filozofii analitycznej. Tugendhatowi udało się znaleźć klucz pozwalający, w poszukiwaniu rzeczywistych problemów filozoficznych, swobodnie przekraczać najgłębsze granice między szkołami filozoficznymi. Dzięki niemu możemy uczyć się, jak docierać do "rzeczy samych". Mimo to jest w Polsce autorem prawi...

Podstawowa praca Wehlera dla studentów i sympatyków filozofii. Zawiera syntezę podstawowych pojęć filozoficznych, zawarto w niej tylko takie poglądy na świat, które da się poprzeć racjonalną argumentacją. Rozum stanowi tu podstawę wiarygodności naszej wiedzy, stanowiącej istotę nauki, refleksje na temat narodzin, życia i śmierci, skonfrontowania religii z filozofią oraz nowego postawienia pytania o odpowiedzialność człowieka....

Jerzy Kmita swą książką włącza się do toczącej się obecnie na terenie filozofii i nauk szczegółowych (głownie humanistycznych) debaty postmodernistycznej. Uczestnikami jej są z jednej strony zwolennicy modernizmu, z drugiej zaś uczeni próbujący upowszechnić nowe postmodernistyczne myślenie o świecie i o ludzkiej tożsamości. Debata ta nie ma znamion spokojnej, rzeczowej dyskusji, przeciwnie - przebiega z naruszeniem reguł racjonalności.(...) Jerzy Kmita w swej książce próbuje zracjonalizować deba...

"Nie dla ludzi jest pełnia szczęścia. Dla nich - pośród wszelkich niepowodzeń - możliwe jest tylko szczęście niedoskonale, szczęście w nieszczęściu" "[...] Pytanie o szczęście Jest abstrakcyjne, jeśli stawiamy je w oderwaniu od pytania o nieszczęście. Niczym nie zmąconego szczęścia ludzie bowiem nie znają. Nie leży w granicach ludzkich możliwości, by wszystko, co korzystne, było pod ręką, i nie było niczego, co szkodliwe. Czyste szczęście nie jest z tego świata: może się o tym prz...

Książka traktuje o: rozumności historii i historyczności rozumu, o historycznym oświeceniu, o dialektyce rozumu historycznego, o irracjonalności i irracjonalizmie, ponadto: Hegel i teoria umowy społecznej, neoarystotelizm, krytyka kompensacji....

"Trzeba wciąż do znudzenia powtarzać, że nie ma żadnych "wyższych wartości", które w jakikolwiek sposób mogłyby poświadczyć jakąś przewagę siermiężnej i zapyziałej nieudolności nad tym, co dojrzałe, normalne i racjonalne. [...] Ani moralne przekonanie, ani religijna wiara - bez względu na to, jak bardzo są wzniosłe i budujące - nie potrafią w niczym zmienić tego, że urzeczywistniony w Europie Zachodniej system wolnościowo-demokratycznego społeczeństwa obywatelskiego z jego praworz...

Zmienione przez człowieka środowisko naturalne staje się dla niego problemem tylko dlatego, że destrukcyjny potencjał tych zmian zaczyna on odczuwać na własnym ciele. Uświadamia mu to, że on sam jako zmysłowa istota cielesna żyje w środowiskach, i zmusza go do ponownego włączenia swojej własnej naturalności do obszaru swojej samowiedzy. Samo może stać jest jednym z podstawowych tematów estetyki." "Przeobrażenia, które spotykają estetykę za sprawą spojrzenia na nią przez pryzmat pytani...

Autor w książce "Topografia obcego" przedstawia zarys fenomenologicznej koncepcji obcego. "To co obce" jest dla Autora pojęciem tyleż filozoficznym, co psychologicznym, socjologicznym i politycznym, a zawarte w książce analizy są znakomitym dowodem na to, że filozofia może dostarczać instrumentów pojęciowych przydatnych w próbach głębszego zrozumienia realnej rzeczywistości społecznej i politycznej. Subtelnym fenomenologicznym analizom pojęciowym towarzyszą tu bowiem również ...

Teza jest taka, że poznanie siebie nie jest fenomenem pierwotnym, lecz zakłada uprzednią świadomość siebie. (...) Po pierwsze, jesteśmy podmiotami w ogóle, a więc istotami, które nie tylko po prostu są tym, czym są, ale mają także jako właściwość istotną świadomość swego bycia (Sein). Jesteśmy też, po drugie, indywidualni czyli zawsze jednostkowymi i niezastępowalnymi podmiotami (s.6, 8)....

Przełożyła Krystyna Krzemieniowa "Z [...] retorycznie ujętymi kryteriami niemetafizycznej wzniosłości łączy się pewien brak, który można przewi­dzieć w świetle teoretycznych aspiracji "filozofii sztuki": Kie­rują one uwagę na modalność świadomości estetycznej, a nie na samo to, co się przejawia. Są one "psychologią sztuk" w rozumieniu Schellinga i Hegla. Mnie natomiast zależałoby raczej na pojęciu "fenomenologii sztuk", ponie­waż w ostatecznym rachunku nie ...

Przełożył Jarosław Merecki Wyrafinowany kolekcjoner sztuki, ale też pierwotny typ "myśliwego i zbieracza" - Manfred Sommer opisuje, jak te dwa typy można sprowadzić do wspólnego schematu gromadzenia w jednym miejscu wielości przedmiotów rozproszonych w świecie, i że także my dziś - czy to zbierając grzyby, czy znaczki pocztowe - powtarzamy ten schemat. Miłośnik sztuki chce otoczyć się rzeczami wartymi obejrzenia, by móc je kontemplować i cieszyć się nimi w każdej chwili. Komu natomiast...

Przełożyła Krystyna Krzemieniowa "Niniejszy tom łączy eseje i przemówienia, które powstały z różnych okazji. Ale tematy, które przy tych okazjach podejmowałem, wychodzą poza zainteresowanie tylko okolicznościowe. W porównaniu z dziełami innych filozofów tej samej generacji dzieła Ernśta Cassirera i Karla Jaspersa nie znalazły dotychczas takiego echa w historii recepcji, na jakie zasłużyły. Aby pokazać aktualność ich myślenia, w dwóch pierwszych esejach rozpatruję wątki istotne dla całej ich...

"W retoryce chodzi o to, by publiczność przekonać do dowolnego poglądu. W filozofii zaś, jeśli w ogóle o coś chodzi, to o przekonanie publiczności o prawdziwości (głoszonego poglądu). Filozofia bez retoryki nie może się obejść, jest jednak czymś więcej niż retoryka, nawet jeśli jej argumenty mają charakter perswazji. Tak właśnie filozofia pojmuje samą siebie od czasu, kiedy to przed dwoma tysiącami lat udało się jej wyprzeć retorykę na peryferie intelektualnych zainteresowań. Mimo wszelkich...

Przełożył Jarosław Merecki Tradycyjna definicja znaku, wedle której znak "reprezentuje" jakieś "znaczenie", implikuje określoną ontologię znaczenia, która w dziejach filozofii stawała się coraz bardziej problematyczna. Przez znaki rozumiemy raczej znaki czasu, które poruszają myślenie poza przyjęty dotąd punkt widzenia - jako to, co rzeczywiste w relacji do myślenia i w relacji do pojęcia możliwych dla tego myślenia "przedmiotów doświadczenia". Znakiem jest to, co j...

Przełożył Janusz Sidorek Fiasko różnych nowoczesnych sposobów podejścia do koncepcji uzasadniania mogłoby wskazywać na to, że pytanie o uzasadnienie sądów moralnych, jeśli nie ma być rozumiane tak jak w koncepcjach tradycjonalistycznych w sposób względny, jest chimerą. Wyglądałoby na to, że istnieją tu tylko dwie możliwości: albo, tak jak w kontraktualizmie, w ogóle nie mamy koncepcji dobra (...). Albo też mamy rozumiane w sposób gramatycznie absolutny mówienie o "dobrym" i to następni...

Przełożyła Krystyna Krzemieniowa "Tendencji do estetyzacji świata życia odpowiada oto inny ruch, równie zdumiewający. Zmierza on wyraźnie do tego, by poważne kwestie życia rozpatrywać w medium estetycznego pozoru przez to, że na jego reprezentantów nakłada się obowiązki, do których z natury rzeczy wcale nie wydają się powołani. (...)"...

"Hegel Wprowadzenie": niniejszym tomem Oficyna Naukowa rozpocyna edycję wydzielonego w obrębie serii Terminus cyklu. Będą to opracowania ściśle dydaktyczne, objęte wspólnym podtytułem Prolegomena (gr. wprowadzenie do tematu, zagadnienia). Przedstawiane tu będą najistotniejsze, trudne i zawiłe kwestie filozofii europejskiej. "Mimo całej fascynacji jaką wzbudza dzieło Hegla, już współcześni nie wierzyli, że jego filozofia stanowi klucz do prawdziwej istoty uniwersum myślowego, przyr...

Przełożył Jarosław Merecki Człowiek wykształcony może podziwiać, zachwycać się, bez obawy, że w ten sposób przynosi sobie ujmę. Jest dokładnym przeciwieństwem człowieka kierowanego resentymentem, o którym mówi Nietzsche, człowieka, który musi wszystko pomniejszać, aby nie wydać się sobie zbyt małym....

Przełożyła Krystyna Krzemieniowa [...] Skandal. Co to jest? Nie jest to świadomie poszukiwana przez surrealistów sensacja salonowa, ani dzika orgia w salach akademii. Tego rodzaju przyjemności można odczuwać wprawdzie i dziś, ale nie daje się już tak łatwo im ujść: dzisiejsi rozpustnicy muszą postępować bardziej po spartańsku, jeśli chcą tak gwałcić rozum, żeby i na potem coś pozostało......

Przełożył Jarosław Merecki Człowiek jest swego rodzaju nieszczęśliwą amfibią, która żyje w dwóch światach, ale nie jest zadomowiona w żadnym z nich. Próbujemy uwolnić się myślowo od naszych zwierzęcych warunków życia, ale mimo to nadal pozostajemy w nie uwikłani....

Człowiek jest swego rodzaju nieszczęśliwą amfibią, która żyje w dwóch światach, ale nie jest zadomowiona w żadnym z nich. Próbujemy uwolnić się myślowo od naszych zwierzęcych warunków życia, ale mimo to nadal pozostajemy w nie uwikłani....

Książka, którą czytelnik ma właśnie przed sobą, to w większości lektura niezbyt budująca. Dwa tomy wypełnione tematem kłamstwa, analizami jego metod, technik mechanizmów manipulacji itp. mogą sprawić wrażenie, że kłamstwo wciska się w każdą dziedzinę życia człowieka....

Nasza epoka naznaczona jest wyraźnie spuścizną XX wieku, który był stuleciem manipulacji i kłamstwa. Piętnem tym odcisnęła się przede wszystkim wojenna funkcja kłamstwa. W czasie dwu wielkich wojen światowych kłamstwo było orężem podstawowym....

Wśród uczestników porządku prawnego panuje zgodność co do tego, że godność człowieka jako najwyższe tabu znajduje się poza wszelką wątpliwością. Powszechnie uznaje się ją za "wartość najwyższą". Pewności co do nienaruszalności "godności" nie odpowiada pewność co do aksjomatu wyjściowego przechodzi szybko w niepewność co do jego zakresu....

Wśród uczestników porządku prawnego panuje zgodność co do tego, że godność człowieka jako najwyższe tabu znajduje się poza wszelką wątpliwością. Powszechnie uznaje się ją za "wartość najwyższą". Pewności co do nienaruszalności "godności" nie odpowiada pewność co do aksjomatu wyjściowego przechodzi szybko w niepewność co do jego zakresu....

Przełożyła Krystyna Krzemieniowa "Co przychodzi po postmodernie? Ja sądzę, że moderna. Formuła "postmoderna" jest hasłem albo antymodernistycznym, albo pluralistycznym. Jako hasło antymodernistyczne byłoby niebezpieczną iluzją: odrzucenie świata nowoczesnego nie jest przecież czymś pożądanym"....

"Co przychodzi po postmodernie? Ja sądzę, że moderna. Formuła "postmoderna" jest hasłem albo antymodernistycznym, albo pluralistycznym. Jako hasło antymodernistyczne byłoby niebezpieczną iluzją: odrzucenie świata nowoczesnego nie jest przecież czymś pożądanym"....