Filozofia

(2342)

Nie lada gnębi mnie troska, abym mógł odwiedzić dalekie źródła i czerpać wskazania szczęśliwego życia. Horacy Wśród wielu rzymskich cesarzy nie brak było ludzi o wybitnej osobowości, odwadze i zacięciu pisarskim. Niewielu jednak odznaczało się równie błyskotliwym umysłem, pracowitością, spostrzegawczością i skłonnością do rozważania zagadek i paradoksów tego świata, jak właśnie Marek Aureliusz, zwany przez swoich współczesnych filozofem na tronie. Refleksyjna natura cesarza, jasność i precyzyjno...

Marek Aureliusz (121-180) - cesarz rzymski w latach 161-180, a zarazem myśliciel, przyjaciel artystów i filozofów, sam dogłębnie z filozofią obznajomiony. Czas jego rządów w Rzymie to w gruncie rzeczy czas rozwoju i spokoju. Czy to przypadkiem nie zasługa jego stoicyzmu, którego najlepszym przejawem są właśnie Rozmyślania? Jako stoik był Marek Aureliusz wyznawcą rozumu. Jego filozofia (przedstawiona w tej książce) to hołd złożony rozumowi, przy czym ważna jest też forma przekazu - nie są bowiem ...

() Często powtarza się alegoryczne powiedzenie, że w osobie Marka Aureliusza filozofia zasiadła na tronie: urzeczywistnił się Platoński ideał władcy-filozofa. W cesarskiej tytulaturze Marka Aureliusza obok tytułów związanych ze zdobyczami militarnymi pojawił się przydomek filozof. () Hypomnemata [Rozmyślania] Marka Aureliusza różnią się jednak znacznie od innych tego typu zapisków. Nie są tylko zbiorem własnych i cudzych myśli, nagromadzeniem aforyzmów i cytatów. Są dialogiem z samym sobą, solil...

"Rozmyślania" Marka Aureliusza składają się z osobistych zapisków cesarza-filozofa, utrzymywanych w formie medytacji i pisemnych ćwiczeń duchowych. Ich siła wyrazu i głębia spojrzenia przez całe stulecia inspirowały filozofów, pisarzy i zwykłych czytelników do refleksji nad miejscem człowieka w świecie odartym ze złudzeń. "Przeżyj życie najpiękniej, a możność tę znajdziesz w duszy" - pisał cesarz-filozof. Od pierwszego polskiego przekładu "Rozmyślań" upłynęło niemal...

"Rozmyślania" to filozoficzne dzieło cesarza rzymskiego Marka Aureliusza. Podzielony na księgi zapis jego rozważań dotyczących życia, śmierci, uczuć, religii i stosunków społecznych. Odnotowane są one w formie dialogu prowadzonego z samym sobą. Prezentują filozofię stoicyzmu, która skupiała się na problemach moralnych, ale pozbawioną dydaktycznego charakteru. Marek Aureliusz w swoich ponadczasowych tekstach przekazuje wskazówki, jak żyć w zgodzie ze sobą, naturą i panującym porządkiem ...

Przygotowaną książkę uznaję za wartościową, ponieważ porusza temat niezwykle zaniedbany []. Uzupełnia [ona dotychczasową] wiedzę na temat funkcjonowania afektywnego dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym w zakresie umiejętności rozpoznawania i nazywania poszczególnych emocji podstawowych. Ponadto dostarcza charakterystyki procesu regulowania emocji poprzez szczegółowy opis strategii radzenia sobie z uniwersalnymi emocjami o walencji negatywnej, tj.: złością, strachem i smutkiem. ...

Ze Wstępu tłumaczki: () Rozprawka ta stanowi więc znakomity wstęp do filozofii pozytywnej: ma tę niewątpliwą przewagę nad wszelkimi opracowaniami tej filozofii, że pochodzi od samego twórcy systemu i wskutek tego wolna jest od jakichkolwiek interpretacji jego poglądów, czego- zdaje mi się- wprost niepodobna uniknąć, gdy się je referuje; poza tym wielka zwięzłość, dzięki której pominięte zostały liczne szczegóły, dotyczące poszczególnych nauk i utrudniające lekturę kursu, czyni ją przystępną nie ...

(...) swoją Rozprawę o metodzie, stanowiącą epokę w dziejach myśli ludzkiej, [Descartes] napisał, wbrew zwyczajom ówczesnego świata naukowego, w mowie ojczystej, umyślnie, jak mówi, aby się mogła znaleźć w rękach wszystkich. Znamienną dla kultury francuskiej - od Montaigne`a aż po najnowsze czasy - jest ta dążność do kruszenia barier dzielących „fachową” mądrość od świata profanów. I język, jakim ta książka przemawia, jest językiem zdolnym trafić do uszu każdego myślącego człowieka. Dziwne wzrus...

Rene Descartes czyli Kartezjusz (1596-1650) - francuski filozof (także matematyk i fizyk) uznawany jest za ojca nowożytnej filozoffi, autor kilkunastu dzieł, z których bodaj najważniejsze są te dotyczące epistemologii. Metodą naukową Kartezjusza był sceptycyzm metodyczny, poszukiwanie twierdzenia, które oprze się jakimkolwiek wątpliwościom, będzie niepodważalne. Jest to zatem sceptycyzm szczególnego rodzaju, w którym wątpienie stanowi punkt wyjścia myślenia, nie zaś jego wynik. To właśnie w Rozp...

Cóż warte jest życie ludzkie? Po co właściwie żyjemy? Co po nas zostanie, skoro i tak wszyscy umrzemy bogaci i biedni, wykształceni i analfabeci, duchowni i świeccy? Na te pytania tak aktualne dla współczesnego człowieka, udziela niezwykłej odpowiedzi zaliczana do pereł literatury hiszpańskiej Rozprawa o prawdzie, napisana w 1671 roku przez Sługę Bożego Miguela Manarę (1627-1679). Ten fascynujący, bogaty szlachcic z Sewilli, szybko przemierzający kolejne szczeble światowej kariery i rokujący wie...

Przyswojenie polskiemu czytelnikowi renesansowego modelu sporu jest potrzebne i ważne. Temat stawia bardzo wysokie wymagania autorowi, który go podejmuje. Zarówno materiał źródłowy, jak i olbrzymia literatura często o charakterze przyczynkarskim wymagają odwagi, żmudnej pracy i pasji poznawczej. Autorka pracy reprezentuje te cechy. z recenzji prof. dr hab. Alicji Kuczyńskiej Autorka opatruje () informacje i streszczenia własnymi komentarzami, () świadczą one () pozytywnie o głębi i dojrzałości p...

Opis książki: Rozterki tożsamości to filozoficzna refleksja nad kondycją jednostki, pasjonująca analiza istoty tożsamości i zmieniających się sposobów jej definiowania. Autor podejmuje temat uniwersalny, ale też niezwykle aktualny w czasie intensywnych globalnych zmian. Pisze o sposobach w jakie definiujemy siebie w świecie. Błyskotliwy wywód Descombesa inspiruje do refleksji nad tożsamością współczesnego człowieka i obywatela. Obszerny esej powstał na podstawie serii wykładów, które Vincent Des...

Koncepcja rozumu publicznego jest jedną z najciekawszych idei współczesnej filozofii politycznej. W książce Rozum i demokracja Wojciech Ciszewski analizuje klasyczne ujęcie tej koncepcji odwołujące się do myśli Johna Rawlsa. Autor rekonstruuje stanowisko Rawlsa, zestawia je z konkurencyjnymi interpretacjami rozumu publicznego, a także prowadzi polemikę z najważniejszymi argumentami krytycznymi wysuwanymi względem tego stanowiska. Zdaniem Ciszewskiego koncepcja rozumu publicznego skutecznie broni...

Paul Ricoeur uważał, że największym wyzwaniem, jakie Freud postawił przed filozofią współczesną, było pojęcie nieświadomego. Podważało ono bowiem dominujące w niej do tej pory utożsamianie całej sfery ludzkiej psychiki ze świadomością. Początkowo w nieświadomym upatrywano siedlisko wypartych przedstawień popędowych o charakterze irracjonalnym. Później jednak, pod wpływem uznania przez Claude'a Lvi-Straussa, że aprioryczne formy rozumu, zgodnie z którymi człowiek jako uczestnik kultury porządkuje...

Rozum w filozofii egzystencji pokazuje, że prowadzona na gruncie filozofii egzystencji krytyka rozumu, a niekiedy wręcz walka z nim, może być pojmowana jako próba zakreślenia mu właściwego miejsca – po jego przesadnym wywyższeniu w nowożytnym racjonalizmie, a następnie degradacji w filozofii antyracjonalistycznej. Po wprowadzeniu w historię pojęcia rozumu i problematykę filozofii egzystencji autor kontynuuje swoje rozważania, rekonstruując stanowiska Alberta Camusa, Lwa Szestowa i Karla Jaspersa...

Heglowskie zafałszowanie istoty chrześcijaństwa to kwestia bardzo złożona i trudna do jednoznacznego wyjaśnienia. W niniejszej rozprawie stawiamy sobie skromniejsze cele. Zakładając, że rzeczywiście mogło dojść do istotnego wykroczenia poza ortodoksję chrześcijańską (tu: luterańską), pytamy, czy na gruncie filozofii Hegla możliwe jest utrzymanie transcendencji Boga. Jeśli tak, to jak należałoby ją rozumieć, a także w jaki sposób odnosi się ona do immanentnej wiedzy o Bogu? W pytaniu o immanencję...

Publikacja składa się z dwu zasadniczych części, z których pierwsza zawiera rozprawy poświęcone twórczości Izydory Dąmbskiej, zaś druga - jej prace własne, publikowane poprzednio w "Kwartalniku Filozoficznym". Tom otwiera wiersz Zbigniewa Herberta Potęga smaku dedykowany przez poetę tej wybitnej uczonej, który to utwór dobrze oddaje, w warstwie ideowej, wartości bliskie Dąmbskiej. Druga część publikacji zatytułowana: "Z twórczości Izydory Dąmbskiej" składa się z siedmiu artykułów jej autorstwa. ...

Książka stanowi przyczynek do dyskusji na temat rozumienia systemu w filozofii pokantowskiej. Cezura uzasadniona jest faktem, że właściwie dopiero w filozofii immanuela Kanta system stał się problemem. Widać to wyraźnie w doktrynach reprezentantów idealizmu niemieckiego, którzy - zwłaszcza Johann Gottlieb Fichte - są gorącymi zwolennikami przekształcenia Kantowskiej krytyki w system. Nie można jednak przedstawić całej dyskusji koncentrującej się wokół tego tematu, a zatem książka wiąże się jedno...

Tom jest przedrukiem dwudziestu jeden publikowanych w latach 1887-1947 prac Profesora Józefa Konrada Paczoskiego. Zawiera wstęp poświęcony życiu i karierze naukowej autora tekstów, napisany przez Karola Latowskiego. Tematyka książki to m.in. roślinność Polesia i życie gromadne roślin....

Drodzy Czytelnicy! Oddajemy w Wasze ręce drugą część książki ,,Rozważania, myśli, szkice", zawierającą niepublikowane dotąd treści z lat 2019-2021. Pierwsza część ukazała się w listopadzie 2021 roku. Nie jest to zbiór jednorodny czy związany z jakimś konkretnym zamiarem twórczym. To raczej świadectwo, jak aktualne jest Słowo Boże, które każdego dnia daje nam Pan i jakim może być ono dla nas światłem w codziennym życiu. ,,Czy Bóg jest cudowny i czyni cuda? Jakże możemy w to wątpić! Jeśli wątpim...

Monografia podejmuje próbę ukazania roli czasopism zakładanych w środowiskach ludzi zawodowo lub bibliofilsko związanych z książką w rozwoju księgoznawstwa i bibliotekoznawstwa w okresie kształtowania się zasadniczych zrębów teorii tych dyscyplin, szczególnie intensywnego do roku 1939. Zaprezentowano funkcje wydawnictw ciągłych (bibliograficznych, bibliofilskich, bibliotekarskich i bibliotekoznawczych), które na przestrzeni lat kształtowały myśl teoretyczną i warsztat badawczy ewoluujących dyscy...

Wielka tradycja Sorbony ucieleśnia się moim zdaniem w osobie Georges'a Canguilhema, następcy Gastona Bachelarda jako dyrektora Instytutu historii nauki i techniki uniwersytetu w Paryżu. Za granicą Francji i być może też w swoim kraju pozostaje wśród powojennych klasyków do czytania najbardziej niedoceniany. [] W moich oczach Georges Canguilhem jest jednym z najważniejszych historyków nauki, których wydała Europa. Charakterystyczna dla jego badań mieszanka oryginalności i precyzji była czymś unik...

Książka Daniiła Andriejewa jest niezwykłym dziełem w piśmiennictwie rosyjskim XX wieku, łączącym tradycję literatury filozoficznej, religijno-mistycznej i ezoterycznej. Historyczna panorama dziejów świata pokazuje wizję przyszłości, budowaną na uniwersalnych wartościach i dotychczasowych osiągnięciach kultury oraz imperatywach szlachetnych czynów i dobrych wyborów człowieka. Dzieło zaskakuje oryginalnością poszukiwań formalno-estetycznych. Pokazuje, jak istotną funkcję książka/literatura ma do s...

Odkryj na nowo modlitwę na miarę pragnień Boga i człowieka Bóg zaprasza nas do spotkania z Nim w "tu i teraz" naszego życia. Tymczasem my wolimy najczęściej albo rozpamiętywać przeszłość, albo zamartwiać się o przyszłość. Umiejętności smakowania chwili obecnej może nauczyć nas różaniec. Gdy rozważamy jego tajemnice, tworzy się między Maryją a nami intymna więź. Matka Najświętsza, która zachowywała i rozważała w swoim sercu Boże sprawy, uczy nas kontemplacji, wyciszenia i prowadzi do do...

Aleksander Brckner (1856-1939) - polski kulturoznawca, historyk literatury polskiej i słowiańskiej, autor m.in.. "Encyklopedii staropolskiej", "Dziejów kultury polskiej", Słownika etymologicznego języka polskiego czy "Dziejów języka polskiego", doktor honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego. Różnowierców polskich poświęca autor przede wszystkim Arianom, bo to boadaj najbardziej polski rodzaj reformacji. Pisze jednak na samym wstępie, że choć protestanci w Polsce mi...

Autorka zaprasza miłośników poezji na spotkanie z liryką Jarosława Marka Rymkiewicza, w której odnajdujemy problemy uniwersalne, zawsze głęboko dotykające istoty człowieczeństwa. Kluczem do lirycznego świata Marzena Woźniak-Łabieniec uczyniła pojęcie metafizyki, kształtujące podstawowe sensy twórczości lirycznej autora Thema regium, począwszy od tomów najwcześniejszych po ostatnie. Poetycka wizja świata rodzi się w dialogu z różnymi koncepcjami filozoficznymi. Wiersz jest próbą znalezienia spoiw...

Wśród wielu nurtów filozofii buddyjskiej szkoła tylko-świadomości (yogcara-vijnana-vada) wyróżnia się stawianiem kontrowersyjnych filozoficznie tez o najwyższym stopniu wysublimowania jej główny postulat głosi, że wszelakie istnienie jest jedynie treścią świadomości. W każdym z wielu krajów, w których się pojawiła, przez jakiś czas odgrywała dominującą rolę w panteonie prądów myślowych a w Japonii, gdzie dotarła na końcu swojej drogi, zadomowiła się na dobre i funkcjonuje aż do dziś. Zapiski...

Czy nauka z niechęcią odwraca się od zespojenia z teologią? W każdym razie nie może zadowolić się ani konkordyzmem, ani dyskordyzmem. Brakującym ogniwem, jak uważa Dominique Lambert, może być tylko filozofia. W matematyce, astrofizyce, ewolucjonizmie, biologii i w innych dyscyplinach dokonywane są wybory wskazujące na potrzebę hermeneutyki przyrody i ładunku etycznego nauki. Otwiera się perspektywa, w której kwestia teologii przybiera nowy kształt. Na podstawie analizy zdarzeń znaczących drogę o...