Nauki humanistyczne

(399)

Niniejsza praca zajmuje się polskimi bibliografiami nauk humanistycznych i społecznych o zakresie ogólnym, tj. obejmującym piśmiennictwo całej dyscypliny naukowej, oraz zasięgu narodowym (krajowym). Poza obszarem zainteresowania znalazły się spisy bibliograficzne opracowane i wydawane na użytek zagranicy. Ramy chronologiczne rozprawy obejmują okres od drugiej połowy XIX w. do 1989 r. Cezurę początkową wyznacza rok opublikowania najwcześniejszej bibliografii z zakresu analizowanych nauk. W sumie ...

Prezentowana publikacja to piąty, podsumowujący, tom specjalnego wydania serii Światło i Ciemność", ukazującego się pod wspólnym tytułem Polskie tradycje ezoteryczne 1890-1939. Cykl obejmuje studia na temat dziejów polskiego ezoteryzmu, począwszy od schyłku XIX wieku aż po wybuch II wojny światowej. Intencją jego autorów było przedstawienie najważniejszych aspektów działalności polskich przedwojennych środowisk ezoterycznych. Te pionierskie, zespołowe badania, prowadzone w latach 2016-2019, były...

Niniejszy tom jest zbiorem 24 tekstów przygotowanych specjalnie z okazji 60-lecia Oddziału Gdańskiego TMJP przez jego członków i sympatyków. Znalazły się tu artykuły zebrane w kilku kręgach tematycznych: słowotwórstwo onomastyczne, kultura języka, język mediów, leksyka i semantyka, język utworów literackich i tekstów kultury oraz kaszubszczyzna literacka, które z jednej strony są najczęściej podejmowane na spotkaniach Oddziału, z drugiej zaś wpisywały się w zainteresowania badawcze Profesor Ewy ...

Książka stanowi podjętą z punktu widzenia antropologii kulturowej próbę rozważań o potocznej pamięci Polski Ludowej. Podstawą analizy tego zjawiska kulturowego są badania terenowe prowadzone przez okres kilku lat w środowisku łódzkich nauczycieli. W publikacji ukazano złożone relacje pomiędzy dwiema narracjami o przeszłości, z których jedna otwarcie krytykuje Polskę Ludową i stan wojenny, druga zaś przypisuje im dobre cechy, nadając pozytywny wymiar państwu realnego socjalizmu. Autor podejmuje t...

Książka "Porozmawiajmy o gatunkach - artystycznych i użytkowych" [...] jest dobrą próbą wykorzystania osiągnięć genologii do opisu różnorodnych gatunków, zarówno użytkowych, jak i artystycznych. Autorów (językoznawców, filmowców, teatrologów, literaturoznawców) wszystkich szkiców łączy zainteresowanie genologią, jednak ze względu na specyfikę swojej dyscypliny ich postawy badawcze oraz rozumienie pojęć znacznie się różnią. Tytułowy czasownik "porozmawiajmy" zachęca do lektury, ale też do ponowne...

Ta świetnie napisana książka to panorama translacyjnej i komparatystycznej humanistyki wsparta na przęsłach nauk biologicznych (anatomii porównawczej) i ścisłych, chronologicznie sięgająca początków retoryki oraz filologii - jako dziedzin zasilających komparatystykę - i zamykająca się na ostatnich dziesięcioleciach spod znaku zwrotu translacyjnego oraz humanistyki cyfrowej. Rozdział powojenny komparatystycznej humanistyki zajmuje szczególne miejsce w owym dorzeczu postaw, doświadczeń, metodologi...

Tom Posłuszność. Przygody muzyczne to wybór tekstów autorstwa Adama Wiedemanna poświęconych muzyce, powstałych na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat (19952015). To z jednej strony zbiór felietonów, recenzji i relacji z koncertów, pisanych przez znawcę, a z drugiej zapis doświadczenia i obcowania z dźwiękami człowieka muzycznego. Muzyka traktowana tu jest jako część życia, rzeczywistości i codzienności. Daje początek poważnej (choć nie do końca) refleksji, ale i wspomnieniom, towarzyskim spotka...

Temat, który podjęła Karolina Koprowska w swej książce, jest zarówno bardzo ważny mentalnie, społecznie, historycznie jak i trudny do obiektywnego, a jednocześnie zniuansowanego opisania oraz merytorycznie wyczerpującego opracowania (głównie z powodu szczupłości dostępnych świadectw, niepełnej wiedzy, konieczności wnioskowania z pośrednich form zapisu czy znaczących luk pamięciowych i nieobecności kluczowych wątków w zachowanych relacjach). W mojej ocenie wszystkie te wyzwania zostały w pracy od...

W publikacji dokonano analizy powieści graficznej jako gatunku o znamionach literackości przy zastosowaniu metodologii kognitywnej. Czytelnik zostaje zapoznany z podstawowymi założeniami poetyki kognitywnej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na mechanizmy stojące za tekstem, w tym na te związane z procesem lektury. Autor sytuuje powieść graficzną w perspektywie historycznej, ale przede wszystkim podejmuje próbę gatunkowego wyróżnienia jej z dziedziny komiksu. Rozważa przy tym teoretyczne zagadnien...

Powieść irlandzka w XXI wieku to zaproszenie do zapoznania się z bogactwem i różnorodnością prozy irlandzkiej początku XXI wieku. Autorzy zgromadzonych w książce artykułów analizują jedenaście powieści autorstwa znanych i cenionych w Polsce powieściopisarzy (John Banville, John McGahern, Edna O'Brien, Colm Tóibn), a także twórców z rzadka tłumaczonych (Anne Enright, Emma Donoghue) oraz tych, którzy jak dotąd w ogóle nie zaistnieli na polskim rynku wydawniczym (Eimear McBride, Alan Monaghan). Geo...

Freud twierdził, że prekursorami psychoanalizy nie byli psycholodzy czy filozofowie, ale pisarze: Sofokles, Szekspir, Dostojewski. Dzięki darowi wnikliwej obserwacji posiedli oni wiedzę o człowieku, do której psychoanalityk dochodzi na żmudnej drodze pracy z pacjentami. Pokrewieństwo psychoanalizy i literatury sprawia, że śledzenie związków między nimi jest dla literaturoznawcy prawdziwym wyzwaniem. Tworzą one trudny do rozwikłania splot wzajemnych powiązań i inspiracji, co jednak sprawia, że pr...

Obecność duchowych nawróceń rysuje się wyraźnie w takich powieściach, jak Vineland Thomasa Pynchona, Raj Toni Morrison czy Leki na miłość Louise Erdrich. Tym, co łączy te tak różne książki, są postaci bohaterów konwertytów rozczarowanych sekularyzmem, ale nieufnych wobec dogmatycznej religijności. Półwiary to pierwsze studium poświęcone całemu szeregowi dzieł współczesnej literatury, które rozpatruje się w tych kategoriach, poddając analizie ich struktury i strategie oraz oceniając wkład, jaki w...

- Czym jest praca magisterska? - Jak wybrać i określić temat oraz tytuł pracy magisterskiej? - Jak przygotować poprawną strukturę i plan pracy? - Jak powinien być napisany Wstęp i co powinno się w nim koniecznie znaleźć? - Jak prawidłowo zredagować Zakończenie? - Jak napisać rozdział pracy magisterskiej, od czego zacząć i na czym skończyć? - Co przesądza o dobrym stylu pracy? - Jak spełnić wymogi techniczne (edytorskie) pracy magisterskiej? - Czy, kiedy i jak stosować skróty i symbole? - Czy, ki...

Pracownia żyjącego pisarza jest żywa, to znaczy stale otwarta ku przyszłości, ale z chwilą śmierci autora maszyneria pracowni zostaje unieruchomiona już w sposób definitywny. Opustoszały pokój przestaje być miejscem, gdzie robi się poezję, zamienia się nieodwołalnie w pokój, gdzie poezja była robiona. Żadna kartka nie będzie już pokryta nowym dopiskiem lub skreśleniem (poza bezosobową niejako foliacją czy paginacją, którą mogą nanieść archiwiści). Archiwum ? ten długi, z upływem lat coraz dłuższ...

Reklama jako jedna z form komunikacji masowej jest we współczesnej rzeczywistości społeczno-kulturowej wszechobecna i choć wydaje się, że napisano już o niej wszystko i z różnych naukowych perspektyw (lingwistycznej, psychologicznej, ekonomicznej, kulturoznawczej), to Jackowi Grębowcowi udało się z powodzeniem poszerzyć naszą wiedzę na jej temat. Opis mechanizmów komunikacji reklamowej z perspektywy pragmalingwistycznej jest słusznym wyborem autora, użycie narzędzi pragmatyki pozwala bowiem zroz...

W dzisiejszym dyskursie publicznym prawda uległa wręcz cudownemu rozmnożeniu. Każdy rości sobie pretensje do posiadania swojej prawdy i domaga się jej uznania (ang. recognition) przez innych. Tym bardziej warto przypominać o niebezpieczeństwach związanych z używaniem i nadużywaniem tego pojęcia. Prawda emancypuje i wyzwala, ale potrafi także niszczyć. Co gorsza, gdzie zbyt dużo prawdy, tam na ogół za mało sensu a to sprawia, że i prawda sama w takich warunkach z czasem staje się zupełnie bezsens...

Publikacja podejmuje problemy związane z sytuacjami funkcjonowania człowieka w społeczeństwie, przestrzeganiem prawa, wiedzą , umiejętnościami i kompetencjami w zakresie jego istnienia w makrosystemie oraz zagrożeniami i możliwościami rozwiązywania zarówno przez jednostkę jak i instytucje. Człowiek transkulturowy staje przed określonymi wyzwaniami, jednak zawsze na względzie winno być dobro drugiego człowieka, prawda o nim i piękno ,które można dostrzec w każdej jednostce poprzez dialog, wymianę...

ublikacja Włodzimierza Micha, to efekt szerokiego przedsięwzięcia badawczego o charakterze rekonstrukcyjno-krytycznym związanego z dziejami komunikacji człowieka, które nie ma charakteru apodyktycznego, ale problematyczny. [] Istotą dającą bezprecedensową wartość tego typu badaniom i postawie metodologicznej jest krytyczny stosunek do wcześniejszych ustaleń w tej dziedzinie nauk o komunikowaniu, które nierzadko wbrew ich twórcom stały się wręcz wiedzą absolutną, a nawet metafizyczną, prowadzącą ...

Monografia autorstwa Włodzimierza Micha "Prolegomena do historii komunikacji społecznej, t. 1: O komunikacji" jest ważnym autorskim projektem będącym częścią wielkiego przedsięwzięcia naukowo-dydaktycznego i wydawniczego. Autor publikacji, jako historyk z wykształcenia i samouk w zakresie omawianych spraw i zagadnień, podjął się działa, które będzie stanowić - ważną na rynku wydawniczym w Polsce - całość historii komunikacji społecznej przedstawioną w szerokim kontekście teorii informacji, teori...

Książka Michaela Cronina jest ważna i potrzebna. Erudycyjna, lecz nie przytłaczająca, mądra, choć unikająca kaznodziejstwa, prezentuje poważne rozwiązanie istotnego dylematu współczesności i można ją czytać zarówno jako autorski traktat przekładoznawczy, jak i przenikliwą analizę cyfrowej współczesności. Tym cenniejszą, że abstrahuje od skrajnych ocen kultury cyfrowej i unika opisywania najnowszych fenomenów jako zjawisk bezprecedensowych, wobec których tradycyjne teorie i sposoby rozumowania o ...

Konfrontowane z tekstem oryginału indywidualne decyzje tłumacza, odtwarzającego zastaną rzeczywistość tekstową dla odbiorcy o zdecydowanie różnym w porównaniu z odbiorcą oryginału doświadczeniu, bądź też ostateczne rozstrzygnięcia czy modyfikacje redakcji, nawet w zakresie wskazanych problemów szczegółowych wymagają bardziej pogłębionej analizy i globalnej oceny dwutekstów oraz uwzględnienia wymiaru aksjologicznego w odniesieniu do wielu spośród analizowanych tekstów prasowych (). Aksjologia z p...

Publikacja dobrze wpisuje się w serię Przekład Język Kultura, której wcześniejsze części (I III) zyskały sobie uznanie wśród polskich badaczy teorii i pragmatyki przekładu. Większość tekstów dotyczy przekładu w relacji język polski język rosyjski i opiera się na teoretycznych koncepcjach rosyjskich teoretyków i badaczy przekładu. Takie rozłożenie akcentów należy powitać z radością, ponieważ jest to obszar stosunkowo mało znany polskiemu czytelnikowi, przyzwyczajonemu do rozważania koncepcji pows...

Książka stanowi drugi tom serii bibliograficznej prezentującej osiągnięcia przekładoznawstwa rosyjskojęzycznego. Dokumentuje on kolejny fragment dorobku gromadzonego w postaci wydań naukowych: monografii jedno- i wieloautorskich, tomów zbiorowych, periodyków i czasopism specjalistycznych. Ponadto do tomu zostały włączone książki popularnonaukowe oraz publikacje typu informacyjnego słowniki i encyklopedie terminologiczne oraz bibliografie literatury przekładoznawczej i przekładowej. Zarejestrowan...

Książka stanowi trzeci tom serii bibliograficznej prezentującej osiągnięcia przekładoznawstwa rosyjskojęzycznego. Dokumentuje on naukowo-dydaktyczne i dydaktyczne publikacje wydane w formie podręczników, wykładów akademickich, skryptów, poradników oraz kompendiów przeznaczonych dla tłumaczy. Ten najobszerniejszy pod względem ilościowym fragment dorobku dość jednoznacznie odzwierciedla priorytety i cele, jakie wyznaczyło w przeszłości i wciąż kreśli przekładoznawstwo rosyjskie, ujawniając zarazem...

Manfred Lurker (1928-1990) był znanym w świecie niemieckim badaczem symboli, inicjatorem ukazującej się do dziś serii rejestrującej bibliografię pism o symbolice i mitologii, a także założycielem kilku towarzystw naukowych badających tę dziedzinę. Wśród książek i leksykonów Lurkera Przesłanie symboli jest najpóźniejsze (1990) i najbardziej syntetyczne. Jest to bogato ilustrowana historia semantyki podstawowych pojęć symbolicznych. Autor sytuuje symbol na tle innych porównywalnych zjawisk, tj. zj...

Od 30 lat proza fantastyczna profesora fizyki z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Huberta Harańczyka, używającego w środowisku miłośników SF pseudonimu Marek S. Huberath, wzbudza zainteresowanie, a często i kontrowersje. Pierwsze opowiadanie Huberath opublikował w latach 80. i 90. XX w. na łamach Fantastyki, najważniejszego pisma skupiającego polskich miłośników science fiction. W kolejnych latach zaczął w liczących się oficynach publikować także powieści. () Huberath wciąż pozostaje jednym z najważ...

Zamiarem autorów niniejszej publikacji jest aktywne włączenie się w naukowy dyskurs o przyjemnościach w kulturze, zarówno współczesnej, jak i w przeszłości. Teksty prezentowane w zbiorze stanowią przedstawienie wyników dyskusji na ten temat, które toczyły się z udziałem badaczy reprezentujących różne dyscypliny humanistyczne w czasie ogólnopolskiej konferencji zorganizowanej w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie w listopadzie 2015 roku. Celem sympozjum był...