Nauki humanistyczne

(399)

Bogato udokumentowana biografia Marcina Lutra przedstawiona w szerokim kontekście jego działalności. Spotkanie z bohaterem zdemitologizowanym, nie z symbolem, lecz żywym człowiekiem. Lyndal Roper przybliża te cechy osobowości Lutra, które miały wpływ na ukształtowanie się jego poglądów i idei. Prowadzi swego rodzaju historyczno-psychologiczne śledztwo (badając np. buntowniczy stosunek Lutra do ojca czy jego doświadczenie cielesności), aby odpowiedzieć na pytania: jakie teologiczne idee sformułow...

Internetowe środki przekazu, początkowo mało istotny dodatek do tradycyjnych mass mediów, w połowie pierwszej dekady XXI w. uzyskały status równorzędnego partnera, a na początku drugiej dekady XXI w. ich rozwój już znacznie je wyprzedził.  Internet stworzył media totalne. Osaczają nas w przestrzeni, przewijają się na wyświetlaczach w tramwajach i autobusach, błyskają w hotelach, na lotniskach i przy sklepowych kasach, wibrują w smartfonach, wypełniają ekrany podłączonych do sieci telewizorów. O ...

Mając nadzieję, że ta próba otworzy pewne nowe ścieżki badawcze, chcę w mojej książce raczej zaproponować nowy język opisu i nowe metafory. W miejsce języka zakorzenionego w reprezentacjonizmie, który rządził opisem tradycyjnych mediów audiowizualnych (w tym także cyfrowych), takich jak film, wideo, telewizja czy wczesny etap internetu, oferuję pojęcia wskazujące na odmienny sposób wiązania obrazów z rzeczywistością. Podstawowa różnica polega na tym, że te obrazy są w nią często integralnie włąc...

Twórczość Brunona Schulza stanowi osobliwą wersję Freudowskiego romansu rodzinnego, w którym figura Ojca, reprezentanta biblijnego Prawa, utraciła centralne znaczenie na rzecz figur kobiecych Adeli, Bianki i Matki. Zmiana nie polega jednak na tym, że kobiety stały się teraz podmiotem Prawa, ale na tym, że Prawo stało się parodią siebie. Okazało się ono w rękach kobiet Prawem pozorowanym, które nastawione jest na poniżanie męskiego podmiotu. Wynika to stąd, że pozycja kobiet w roli podmiotu Prawa...

Słynny amerykański językoznawca George Lakoff (ur. 1941) jest wraz z Markiem Johnsonem (ur. 1949) autorem tej równie słynnej książki o metaforycznym charakterze naszego języka i w konsekwencji myślenia. Jej sława bierze się też stąd, że w odpowiedniej chwili dobitnie i przekonująco wypowiedziała tezę o metaforyczności. Teza ta nie jest nowa (już np. Nietzsche nazywał język armią metafor), lecz pojawiła się w okresie triumfu gramatyk generatywnych opartych na komputerowej idei języka. Rozwijane p...

Głównym celem pracy jest próba określenia podstaw metodologicznych badań nad turystyką, ze szczególnym uwzględnieniem ich aspektów ontologicznych oraz epistemologicznych. Wydaje się bowiem, że szczególnie w zakresie teoretycznych studiów nad tą dziedziną panuje znaczny regres. Wychodząc z powyższych przesłanek, zaproponowano zakres rzeczowy niniejszej książki, który w swojej zasadniczej części odnosi się do filozoficzno-metodologicznych podstaw badań nad turystyką. Złożyły się na niego dwie głów...

Zebrane w tej publikacji teksty łączy wątek komunikacji kulturowej. W kręgu zainteresowań autorek znalazły się więc zarówno teksty literackie, jak i dzieła sztuki malarskie i muzyczne widziane w aspekcie edukacji polonistycznej. Kultura jest przestrzenią, w której człowiek najpełniej ujawnia swoją tożsamość. W celach i zadaniach edukacji polonistycznej podkreśla się zatem wprowadzanie uczniów w przestrzeń kulturową, a także budzenie ich refleksji nad różnymi zjawiskami kultury nie tylko w ujęciu...

Publikacja opiera się na analizie doświadczeń konkretnych ośrodków miejskich (studiach przypadków). Składa się z dwudziestu tekstów naukowych, zebranych w trzy bloki tematyczne, prezentujące kolejno: partycypacje obywatelską, marketing terytorialny oraz charakterystykę zróżnicowania społecznego miast. Zaprezentowane w publikacji analizy, stanowiska, wnioski to jedynie niewielki fragment opinii, jaki wyłania się z wymiany myśli nad kondycją dzisiejszych miast. ...

Księga dedykowana Profesorowi Jackowi Sobczakowi.

Niniejsza książka odnosi się do zjawisk związanych z różnicami i podobieństwami rodzajowymi, pyta o ich zakres i znaczenie, genezę i konsekwencje. Celem prezentowanej publikacji jest podkreślenie istnienia ważnego połączenia między nauką a praktyką – badania naukowe w psychologii rodzaju nie są prowadzone sobie a muzom, lecz mają na celu m.in. analizę określonych zjawisk społecznych i rożnych aspektów ludzkiego zachowania oraz ich wyjaśnianie(np. przez badanie treści stereotypów rodzaju obecn...

Powstała bardzo dobra, wielowymiarowa, bogata merytorycznie monografia, która przynosi wiele nowego w zakresie wiedzy o gatunku w ogóle, wzbogaca wiedzę o określonym gatunku prasowym, o jego potencji transformacji bez szkody dla tożsamości, jest źródłem wiedzy o twórczości i kreatywności genologicznej Wojciecha Tochmana nie do przecenienia. [...] Wielką zaletą monografii jest sposób prowadzenia narracji naukowej: zachowujący standardy piśmiennictwa naukowego, a jednocześnie nieunikający funkcjon...

Nikt dobrze nie wie, czym jest muzyka jako taka - ani jej wybitni twórcy, ani filozofujący na jej temat, ani jej masowi konsumenci. Prób jej `zdefiniowania` mamy wprawdzie wiele, lecz są one niezadowalające. Muzyka wyrasta ponad nie i istnieje wcześniej, w sposób bardziej fundamentalny, niż jakiekolwiek o niej orzekanie. Sądy o wartościach, czy specyficznych jakościach przysługujących poszczególnym utworom muzycznym, nie tworzą jej bytu. Podobnie same zdarzenia dźwiękowe oraz współistniejące z n...

Mikrokosmos wiersza. Interpretacje poezji współczesnej to książka o polskiej poezji XX i XXI wieku. Jej bohaterami nie są poeci ani style i prądy, ale poszczególne wiersze. Warto sobie uświadomić, że literatura to nie tylko panoramiczny krajobraz, czyli zbiór streszczeń milionów dzieł, ani też ich długie serie, zwane epokami, gatunkami i dorobkami pisarzy. Literatura to także portrety pojedynczych utworów, które warto kontemplować, by umożliwić im zaistnienie w pełni – w naszym czasie lektury i ...

Każdego dnia, od chwili, gdy zadzwoni budzik, po przykrycie się kołdrą na dobranoc, bierzemy udział w rytuałach, które trwają od milionów lat. Skupiająca się na codziennych czynnościach książka Milion lat w jeden dzień odkrywa fascynującą historię zwyczajów, które bierzemy dziś za pewnik. Greg Jenner zabiera nas na radosną przejażdżkę po dziejach ludzkości, badając stopniową i często nieoczekiwaną ewolucję naszych nawyków. Nie jest to historia wojen, polityki ani doniosłych wydarzeń: Greg zagląd...

The following publication constitutes a continuation of a longstanding research conducted by both authors on nourishment, dietetics, pharmacology and gastronomy in the Late Antiquity and early Byzantium. The book was created based primarily on Greek medical treatises composed from the 1st to 7th century, but it takes into account data that originates outside of this collection. The goal of the authors was to present the knowledge of the people in antiquity and Byzantium on milk and dairy product...

Impulsem bezpośrednim do przygotowania prezentowanej księgi były zbliżające się jubileusze siedemdziesięciolecia urodzin, a zarazem pięćdziesięciolecia pracy naukowej Profesora Jana Okonia. Doszła jeszcze jedna okazja: minęło właśnie 15 lat Jego obecności wśród nas, pracowników Katedry Literatury Staropolskiej i Nauk Pomocniczych Uniwersytetu Łódzkiego. Obecności konstruktywnej i inspirującej, mimo nawet, że od lat pięciu niezwiązanej z funkcją kierownika. Dlatego uznaliśmy, że chociaż Profesoro...

Życie! Znaleźć upodobanie w życiu, nauczyć się je kochać, ( ) Kochać, żeby kochać. Taką deklarację przedstawił w 1900 roku młody Leopold Staff. Od początku XX wieku w literaturze Młodej Polski i w całym szeroko pojętym modernizmie witalizm w swoich różnorodnych odmianach odgrywał istotną rolę. Warto przyjrzeć się bliżej, jak różnorodną i jak istotną. Witalizm pojęcie, którym zwykło się obejmować zjawiska bardzo różnorodne od dawna zasługiwał na to, by uczynić go przedmiotem wnikliwego i wielostr...

Książka Modele życia szczęśliwego w archaicznej i klasycznej poezji greckiej jest cennym opracowaniem z zakresu felicytologii antycznej. To interesujące i pożyteczne studium, w którym zostały podjęte zagadnienia rzucające nowe światło na kwestię ludzkiej szczęśliwości. Autorka porusza istotny problem naukowy, poddany dogłębnej analizie, a wynikające z analiz konkluzje, ujęte w syntetycznej formie, ukazują proces konstytuowania się spektrum semantycznego poszczególnych pojęć określających szczęśc...

Zinaida Gippius to postać niezwykła w historii literatury rosyjskiej. Była ona nie tylko wybitną poetką, przedstawicielką tzw. starszego pokolenia symbolistów rosyjskich, ale również dramaturgiem, memuarystą, krytykiem, piszącym pod różnymi pseudonimami, organizatorem życia kulturalnego i literackiego na emigracji. Polskim czytelnikom poetka została przybliżona jedynie w źródłach encyklopedycznych i podręcznikach akademickich. Przedmiotem niniejszej rozprawy jest analiza i interpretacja wybranyc...

Od niemal dziewięćdziesięciu lat musical filmowy, pomimo wzlotów i upadków, przyciąga do kin widzów, czym udowadnia swoją żywotność. W drugim tomie z serii ?Spotkania z gatunkami filmowymi? dwunastu autorów z ośrodków akademickich w całej Polsce próbuje przyjrzeć się fenomenowi gatunku zapoczątkowanego Śpiewakiem Jazzbandu z roku 1927. Książka zawiera refleksję nad zjawiskami klasycznymi dla gatunku, jak również porusza problematykę musicalu w kinie współczesnym. Autorzy zwracają uwagę na najnow...

Na łamach prasy część I to propozycja dla cudzoziemców i środowisk polonijnych,w której wykorzystano najnowsze rozwiązania glottodydaktyczne. Koncentruje się na umiejętności rozumienia tekstów prasowych oraz tekstów z Internetu. Przed, w trakcie i po czytaniu występują liczne zadania, także w powiązaniu z innymi aspektami językowymi. Niektóre (np. tzw. C-Test) nie były jeszcze wykorzystywane w podręcznikach tego typu. Każdy rozdział zawiera znane powiedzenie polskie, ciekawostki realioznawcze, t...

"Brulion", o którym powiedziano dotąd mniej, niż można by się spodziewać, nie jest tematem łatwym, do podjęcia bez wahań i bez ryzyka. Badaczowi na przeszkodzie stoi uwikłanie w upraszczającą legendę, szereg niepogłębionych, lecz nośnych i dobrze znanych komentarzy, kontrola pamięci sprawowana przez dawnych redaktorów i autorów pisma. Z trudnościami tymi pani Polewczyk uporała się wybornie. Nikt tak jak ona, tak uważnie i odświeżająco, "brulionu" dotąd nie przeczytał. prof. dr hab. Piotr Śliwińs...

Od chwili publikacji Narada języków Theo Hermansa cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem badaczy i adeptów przekładu. To ważna propozycja teoretyczna. Poszczególne rozdziały łączy filozoficzna refleksja nad zasadniczą naturą przekładu i jego paradoksami, sposobami jego interpretacji, wagą samoświadomości i autotematyczności tłumaczeń. W warstwie teoretycznej Hermans wzywa do przemyślenia podstawowych kategorii opisujących pole badawcze dyscypliny oraz do szerszego otwarcia przekładoznawstwa na...

Pierwsza w literaturze polskiej i światowej monografia twórczości filmowej Tiana Zhuangzhuanga, uznawanego powszechnie za jednego z najwybitniejszych reżyserów Piątej Generacji. Twórczość ta - bardzo niejednorodna, zróżnicowana, korzystająca z odmiennych gatunków, poetyk i konwencji wypowiedzeniowych - zostaje wpisana w rozliczne konteksty, a także odniesienia do zmieniających się warunków społeczno-politycznych Chin po Rewolucji Kulturalnej. Znajdujemy tu próbę odpowiedzi na pytanie, jak daleko...

Poukazaniu się NP III otrzymywałem dalej pytania opochodzenie wielu nazwisk (kto pytał, podaję wtekście), odpowiadałem alboprywatnie osobom zapytującym, albowGK bądź wperiodykach naukowych. Zwłasnej także inicjatywy zastanawiałem się nadspotykanymi wTV, prasie czynawizytówkach służbowych nazwiskami. Nadto doczerwca 2011 r. pracowałem ciągle wWyższej Szkole Zawodowej wCiechanowie, najej zamiejscowym Wydziale Humanistycznym wMławie, gdzie prowadziłem wykład monograficzny zonomastyki iseminarium li...

"Szczegółowa i sumienna prezentacja roli i rangi roślin w twórczości ludowej Warmii i Mazur nie jest jedynym niepodważalnym walorem pracy pani Eweliny Lechockiej. Prócz niej czytelnik otrzymuje niełatwe do przecenienia kompendium z historii regionu, zarys jego dziejów sporządzony z punktu widzenia człowieka dążącego do prawdy i maksymalnego obiektywizmu". dr hab. Halina Chodurska "Rzetelność i wiedza autorki na temat obszaru kulturowego, którego dotyczy rozprawa, są imponujące. Pr...

Akty kreowania nowych wyrazów są immanentną właściwością języka naturalnego. Nowe słowa powstają po to, by zaspokoić potrzeby mówiących: nazwać to, co dotąd nie było nazwane, a domaga się werbalizacji w postaci odrębnego znaku, oraz by odświeżyć zasoby przez dublowanie pojęć znanych, posiadających synonimiczne odpowiedniki w zasobie leksykalnym (Grabias 1981: 96). () W rozwoju mowy dziecka istotne są te same motywacje. Podobnie jak dorośli, dzieci zauważają w swoim otoczeniu nowe rzeczy, dla któ...

Niesytość pragnienia to ambitna i nowoczesna próba uporządkowania wiedzy o kobiecej stronie młodopolskiej poezji. Mateusz Skucha obrysowuje kontury tego intrygującego zjawiska, prezentuje wybitne bądź charakterystyczne poetki przełomu XIX i XX wieku, uważnie przygląda się wybranym utworom. Głównymi bohaterkami książki są Maria Komornicka, Zofia Trzeszczkowska, Maryla Wolska, Bronisława Ostrowska, Kazimiera Zawistowska, Franciszka Arnsztajnowa Specyfikę ich twórczości i sposobu doświadczania świa...

Jak działały instytucje kulturalne na emigracji? Jak publikowano wydawnictwa i czasopisma niezależne w kraju, poza cenzurą? Co różniło te dwa niezależne obiegi kulturowe? Kto je tworzył, jakie były ich losy? Jakie stały za nimi idee? O co się spierano? Jaką rolę odgrywała literatura w tych działaniach? Na te i wiele innych pytań odpowiada w książce autor, obecnie profesor w Katedrze Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UŁ, w czasach PRL-u działacz opozycyjny, w latach 1984-1994 dziennikarz Ro...

"Niezbędnik humanisty powstał z myślą o studentach różnych kierunków uniwersyteckich. Oprócz treści typowo humanistycznych: z dziedziny filozofii, historii, mitologii, filologii i religioznawstwa, znajdziesz tu teksty o roślinach, zwierzętach, o psychologii i fizjologii człowieka, o medycynie konwencjonalnej i nazywanej dziś naturalną, o farmacji w myśl zasady, że prawdziwy humanista powinien kochać (nawet jeśli jeszcze sobie tej miłości nie uświadomił), znać przyrodę i być jej czułym opie...