Wydawnictwo Instytut Teatralny

HyPaTiato kobieca Historia Polskiego Teatru, czyli feministyczny projekt badawczy, którego celem jest odkrywanie, odnajdywanie, dokumentowanie, gromadzenie, przywracanie pamięci i upowszechnienie wiedzy o kobietach tworzących historię polskiego teatru. Efektem HyPaTii są trzy książki: Rodzaju żeńskiego. Antologia dramatów Agora. Statystyki (Nie)świadomość teatru. Wypowiedzi i rozmowy oraz strona internetowa: hypatia.pl zawierająca obszerne archiwum dokumentów, artykułów, wywiadów i rece...

Kiedy w 1965 roku zorganizowano Warszawskie Spotkanie Teatralne nikt z organizatorów nie zdawał sobie sprawy, że oto powołano do życia jedną z najtrwalszych i najważniejszych instytucji życia teatralnego w Polsce. WST dość szybko z jeszcze jednego festiwalu stały się właśnie instytucją: ustalały hierarchie, promowały kariery, nobilitowały lub utrącały, kreowały mody. Były świadectwem stanu teatru, ale i go tworzyły, inspirowały. Miały i mają swoją publiczność. Wychowały kilka generacji warszawsk...

Książka realizuje alternatywną wersję leksykonu: nie jest słownikiem terminów, zjawisk, osób, wydarzeń, dzieł itp., lecz jest zbudowanym z esejów tekstowym performansem ustanawiającym międzywojenną awangardę teatralną Europy Środkowo-Wschodniej jako odrębne i specyficzne zjawisko historyczne. Nie znaczy to, że wytwarzamy coś, co wcześniej nie istniało. Raczej (re)organizujemy pewien zestaw znanych wcześniej elementów w taki sposób, by na zaprojektowanej przez nas scenie zaistniały jako całość. T...

Druga z trzech książek powstałych w ramach projektu HyPaTia kobieca Historia Polskiego Teatru. Autorki proponują spojrzenie na teatr i jego okolice jako na bardzo specyficzny rynek pracy. Ich zdaniem statystyka (bliska krewna rachunku prawdopodobieństwa) mówi nam coś o szansach kobiet na awans czy samorealizację twórczą. Statystyki nie kłamią, a przynajmniej nie te opisowe, fałszywe mogą być co najwyżej ich interpretacje. Statystyka w swoim podstawowym wydaniu pokazuje nam w postaci danych liczb...

"Akademia Ruchu. Teatr" gromadzi teksty poświęcone siedmiu najważniejszym przedstawieniom teatralnym Akademii Ruchu - od "Życia codziennego po Wielkiej Rewolucji Francuskiej" (1979) po "Piosenkę" (1995). Przywołanie ich wyraźnie uświadamia, że Akademia Ruchu była jednym z najważniejszych polskich teatrów eksperymentalnych ostatnich kilkudziesięciu lat, może nawet najważniejszym. Różna od teatrów Jerzego Grotowskiego czy Tadeusza Kantora, osobna na tle innych grup wyrosłych z nurtu studenckiego, ...

W ramach międzynarodowego projektu Klasyka w powieści graficznej. Pilotażowy program nowej edukacji kulturalnej dla uczniów liceów oparty na powieściach graficznych, dofinansowanego ze środków programu Komisji Europejskiej Kulturalna Europa, trzy instytucje kultury - ze Słowenii (Słoweński Instytut Teatralny, Lublana), z Polski (Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa) oraz ze Słowacji (Instytut Teatralny, Bratysława) - wybrały trzy klasyczne dramaty europejskie: Antygonę Sofokle...

Publikacja jest częścią projeku APORIA. MIASTO JEST MIASTEM Wyobraź sobie dwa miasta, których mieszkańcy żyją w równoległych rzeczywistościach. Każdy z budynków jest hybrydą, współistnieniem dwóch funkcji i przestrzeni naraz. W tym samym budynku możesz być w domu lub na cmentarzu, na bazarze lub na stadionie, możesz zdecydować aby być w obu miejscach naraz. Tkanka miejska jest bezpośrednią emanacją stanu rozdwojenia. Z pozoru niemożliwe do połączenia systemy miejskie w sposób organiczny splotły ...

Atrium spraw...

Ten - ponad czterystustronicowy - tom tekstów i rozpraw (...) jest inicjatywą wydawniczą naukowo ważną, merytorycznie doniosłą i poznawczo atrakcyjną. Zawiera oprócz tekstów stricte redakcyjnych (wstęp, biogramy autorów wstępów do poszczególnych cząstek książki, nota edytorska i indeks) rozdziały poświęcone kulturze i awangardowej sztuce teatralnej jedenastu krajów Europy Środkowo-Wschodniej - Bułgarii, Chorwacji, Czech, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Ukrainy i Węgier (...) K...

W tle ukazanych wydarzeń czai się pogrom pińskich Żydów, dokonany z rozkazu polskiego majora, a także zjawiają się Poleszuki, czyli rdzenni mieszkańcy Polesia, złapani w pułapkę wojny większych od nich narodów. Do historii walki Polaków o niepodległość autorka wprowadza więc mniejszościową perspektywę, ale nie skupia się na krzywdzie słabszych. W swoim dramacie opowiada dzieje miłości Andrzej i Ruta, Polaka i Żydówki, syna antysemity i córki ortodoksyjnego rabina. Obojgu młodym ludziom nie chce ...

Najnowsza książka Andrzeja Wirtha Byle dalej. Autobiografia mówiona i materiały, w której twórca Instytutu Teatrologii Stosowanej w Giessen sumuje swoje życiowe i artystyczne doświadczenia. Autobiografię opowiedzianą w rozmowie z Thomasem Irmerem uzupełnia wybór 16 esejów i artykułów od Brechta do Pollescha w zdecydowanej większości polskich pierwodruków. Andrzej Tadeusz Wirth urodził się 10 kwietnia 1927 roku w małym miasteczku Włodawa, które dziś leży przy granicy Polski z Białorusią. Później ...

Choreografia: polityczność pokazuje choreografię jako narzędzie formułowania i wyrażania myśli, przestrzeń działań krytycznych i praktyk oporu. Choreografia: polityczność jest pierwszym tomem serii przygotowywanej przez Art Stations Foundation we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca, Instytutem Teatralnym im. Z. Raszewskiego i East European Performing Arts Platform (EEPAP)....

W serii Dramatopisanie publikujemy nowe polskie sztuki współczesne, których autorami są laureacji konkursu stypendialnego o takiej samej nazwie, stworzonego w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. - fragment "Dobre sztuki"...

Cyrk Alberta Salamońskiego w Warszawie (1872-1887) - Krzysztof Kurek

"Demokracja" stanowi naturalne przedłużenie poprzedniej pracy Joanny Krakowskiej, "PRL. Przedstawienia", i zarazem jest zamknięciem całego cyklu poświęconego teatrowi publicznemu w Polsce 1765-2015. Różni się jednak i od całego cyklu, i od poprzedniej książki Krakowskiej. Powód jest oczywisty: tym razem nie jest to praca czysto historyczna. Wobec wybranych spektakli, podobnie jak wobec opisywanej epoki, autorka jest nie tylko badaczką. lecz również świadkiem. Książka ma wyraźną, świadomie deklar...

Autor bada przede wszystkim lata 80., z wycieczkami do poprzednich dekad PRL oraz w lata 90. W praktykach artystycznych interesuje go "trzecia droga" - za której realizatorów uważa Kulturę Zrzuty - oznaczająca wytworzenie postawy lokującej się poza hegemonią wartości wyznaczanych przez konflikt Partii z Kościołem. Stawką nie jest jednak rekonstrukcja historyczna - chodzi o odniesienie do współczesnej Polski, o rozpoznanie miejsca, w którym jesteśmy. W skrupulatnym wywodzie autor pokazuje nie tyl...

"Krzyczcie, Chiny!" Siergieja Trietiakowa, "Polityka społeczna R.P." Aleksandra Wata i "Cjankali" Friedricha Wolfa to najgłośniejsze z Schillerowskich przedstawień, określanych mianem faktomontaży czy reportaży scenicznych. Powstały w czasie Wielkiego Kryzysu, w latach demonstracyjnego zaangażowania społecznego i politycznego Schillera, który związał się - nie będąc członkiem żadnej partii - z ruchami lewicującymi i komunizującymi. Teatr traktował wówczas jako oręż w walce o wyzwolenie z ucisku ...

Lutka wzywa swoje dwie siostry, Majkę i Kryśkę, które na wieść o śmierci matki zjeżdżają się ze świata. Stanisława umrze w nocy, a będzie to noc szczególna, bo kobiety dawno się nie widziały i czuwając przy matce wspominają swoje życie od dzieciństwa aż do ich wspólnej dojrzałości. Pałyga rozpisał na trzy głosy bliskich sobie, choć zupełnie różnych kobiet prywatną historię polskiej wsi powojennej. Ze wspomnień córek wyłania się czas biedy i surowego życia podminowanego poczuciem klęski, potem cz...

HENRYK IZYDOR ROGACKI (ze wstępu): Jan Maciejowski swojemu monologowi praktyka, mającego za sobą osiemdziesiąt lat oglądania teatru i ponad siedemdziesiąt lat pracy w nim, jawnego fascynata sztuki teatru oscylującego pomiędzy profesjonalną, analityczną refleksją nad jej przejawami a emocjonalnie nacechowanym zauroczeniem zjawiskami teatralnymi i niedefiniowalną tajemnicą teatru, nadgorliwego wręcz teatromana, którego swoiście monumentalne doświadczenia widowniane stają się po prostu świadectwem ...

Ramy czasowe tej opowieści to lata 19551969.Ta książka ma spełnić jedno podstawowe zadanie: na podstawie źródeł opisać polityczną działalność Jerzego Grotowskiego w Październiku56 i jej konsekwencje. Rozpatrując działalność Grotowskiego w sposób historyczny, analizując i interpretując źródła, można wyraźnie zobaczyć, że zarówno przyjęty przez niego sposób prowadzenia teatru w autorytarnym państwie, jak i twórczość były osadzone w polskim tu i teraz, a związek między spektaklami i rzeczywistością...

Pomysł na konkurs zrodził się z przekonania o wyjątkowej roli i możliwościach dramatopisarzy, którzy jak nikt inny potrafią wykryć i rozpoznać, krytycznie zinterpretować i symbolicznie rozwiązać nasze ukryte konflikty: wewnętrzne i zewnętrzne, indywidualne i zbiorowe. Jednak pozycja zawodowa polskich autorów teatralnych jest rażąco niska w porównaniu z ich artystycznym potencjałem. Dramatopisarze nie są dziś pełnoprawnymi partnerami ani dla wydawców (którzy nie zabiegają o nowe sztuki, nie publi...

Był Hbner jak Bogusławski aktorem, reżyserem, dyrektorem scen, autorem sztuk i adaptacji scenicznych, krótko mówiąc, łączył w sobie talenty wszystkich niemal teatralnych specjalności. Od początków polskiej sceny narodowej minęło ponad dwa i pół wieku. Dzisiejsi aktorzy mają o wiele większą przestrzeń artystycznej działalności. Był więc Hbner także aktorem i reżyserem filmowym, telewizyjnym, radiowym. Był wykładowcą aktorstwa i reżyserii, był teoretykiem teatru, pisał o nim książki naukowe i po...

Książka Adriany Świątek stanowi rezultat systematycznych badań terenowych prowadzonych na terytorium Ukrainy Zachodniej, na obszarze Huculszczyzny w rejonie wierchowińskim obwodu iwanofrankiwskiego, w latach 20112017. W efekcie trwających siedem lat eksploracji w wybranym rejonie Karpat Wschodnich powstała monografia huculskiego obrzędu weselnego, będąca narracją antropologa widowisk poruszającego się w otwartej przestrzeni pomiędzy co najmniej kilkoma dyskursami etnograficznym, antropologicznym...

Monograficzny album fotografii teatralnej Magdy Hueckel. Najważniejsze spektakle polskiego teatru ostatnich lat w autorskiej narracji fotografki i kuratora. Album mówi tyleż o języku współczesnego teatru, co o współczesnej kulturze....

Tom Koniec męskości? przynosi wybór tekstów wygłoszonych na czwartej konferencji z cyklu Inna Scena, która miała miejsce w Warszawie w dniach 23 kwietnia 2009. Nie proklamuje on końca męskości, ale stawia pytania o to, czy destabilizacja jej tradycyjnej koncepcji, z jaką mamy współcześnie do czynienia, może doprowadzić do zmiany patriarchalnego paradygmatu. Czy zachodnia kultura, zbudowana wokół wartości uznanych za męskie i przyznająca białym, heteroseksualnym mężczyzną uprzywilejowaną pozycję,...

W skład tomu wchodzą trzy dramaty, wyłonione w 2022 r. w ramach prowadzonego przez Instytut Ukraiński programu transmission.UA: drama on the move, służącego promocji współczesnej ukraińskiej dramaturgii w krajach europejskich. W selekcji uczestniczyli eksperci związani z portalem UKRDRAMAHUB, będącym jedną z największych internetowych bibliotek gromadzących współczesne utwory dramaturgiczne napisane w języku ukraińskim. Wyróżnione teksty to: Insekt Leny Kudajewej, Noc zakryje poranek Oksany Sawc...

Grzegorzewski chętnie sięgał po utwory niesceniczne. Źródeł tego zainteresowania należałoby przede wszystkim szukać w podziwie, jaki żywił dla dzieł wielkich pisarzy; także, być może, w przekonaniu, że niektóre z nich w sposób doskonalszy niż twórczość dramatyczna wyrażają istotne doświadczenia współczesności. Niewątpliwie były one dla niego także wyzwaniem, prowokowały do poszukiwań. [...] Nawiązujący do zrealizowanego w spustoszonej przez pożar przestrzeni Teatru Polskiego we Wrocławiu poetyck...

Może nie umiem szukać dramatu współczesnego, może po prostu go nie ma. Idealną, jak sądzę, sytuację osiągnąłbym, gdybym potrafił sam napisać sztukę i wspólnie z aktorami zrobić z niej spektakl. Wtedy, być może, przestano by mnie rozliczać z tego, czy dość precyzyjnie sformułowałem swój stosunek do literackiego utworu, czy znalazłem dostatecznie klarowną wykładnie dla jego jakże czasem złożonej i zawiłej materii... - Jerzy Grzegorzewski w rozmowie z Marią Brzostowiecką, Scena wyobraźni i teatru, ...

Gogol. Ostrowski. Czechow. Stanisławski. Meyerhold. Wachtangow. Tairow. Także Eisenstein. Także Łunaczarski. Ten krąg wybitnych ludzi teatru rosyjskiego stanowi dla Jerzego Koeniga punkt wyjścia do rozważań, które od kwestii sztuki prowadzą ku sprawom historii, społeczeństwa, polityki. Jerzy Koenig kilkukrotnie przymierzał się do napisania książki o teatrze rosyjskim. Wśród przyjaciół i studentów przez wiele lat mówiło się o jego mitycznej książce o Meyerholdzie. Nic z tych planów i rozmów nie w...

Jan Lauwers w próbach nazwania środowiska pracy swojego zespołu wymyślił termin ,,Needlapb" - miał on ujmować ,,potrzebę [stworzenia] laboratorium (ang. need lab), czyli chęć eksperymentowania i przekraczania granic łączącą się z potrzebą intymności i opieki (ang. lap)" [Nie widzę piękna..., s. 23], co było uściśleniem, po latach pracy, pierwotnego zawołania, które dało nazwę teatrowi: potrzebuję towarzystwa! Wielu krytyków i obserwatorów Needcompany pisało o tym, że współpracownicy Lauwersa...