Społeczna historia wiedzy

Brytyjski historyk Peter Burke (ur. 1937) od prawie półwiecza publikuje książki z zakresu historii kultury i historii społecznej. Specjalizuje się w epoce Europy early modern, dosłownie: wczesnonowożytnej (lub wczesnonowoczesnej), która obejmuje okres od Gutenberga do Diderota i w naszym rozumieniu jest rozszerzoną epoką nowożytną. Zdaniem autora świadomość europejska ukształ towała się dopiero w XVIII wieku. Niniejsza monumentalna, w oryginale dwutomowa (2000, 2012), a publikowana tu w jednym tomie społeczna historia wiedzy opisuje te właśnie czasy nowożytne i doprowadza narrację do ostatnich lat. Dzieje wiedzy, doświadczone już przez myśl Mannheima, Kuhna, Foucaulta i innych, dalekie są od prostego referowania społecznego procesu jej gromadzenia. Nie zbiera się jej jak muszli na plaży, nie zrywa w postaci owoców z drzewa wiadomości ani nie chwyta jak motyli, uważa Burke. Historia procesu wyposażania społeczeństwa w wiedzę jest o wiele bardziej złożona. Nie ulega jednak wątpliwości, że od przełomu XX i XXI wieku mamy do czynienia ze społeczeństwem wiedzy i że żyjemy dziś w epoce informacji. Niezależnie od filozoficznego aspektu tego problemu ogromna erudycja autora zapewniła dzieło niezwykle bogate pod względem historycznym. Z socjokulturowej perspektywy ukazuje ono rolę poszczególnych instytucji w pozyskiwaniu i organizowaniu informacji, a także śledzi proces opanowywania wiedz (ta liczba mnoga jest tu charakterystyczna) przez poszczególne dyscypliny, dyscyplinowania ich właśnie.