Pavol Rankov

Czechosłowacja na początku lat siedemdziesiątych. Smutna i szara, tuż po wkroczeniu do kraju wojsk Układu Warszawskiego i stłumieniu Praskiej Wiosny. Główny bohater, Tom, z pochodzenia Słowak, właśnie zaczyna studiować historię na Uniwersytecie Karola wPradze. Opiekunem pierwszego roku jest młody komunistyczny karierowicz, adiunkt indel. Bohaterem jego zajęć zostaje Jan Nepomucen, którego charakterystyczny pomnik wyróżnia się na praskim moście Karola. Tom wraz z trójką nowo poznanych dziewiętnas...

Po wyzwoleniu Czechosłowacji przez Armię Czerwoną w 1945 roku, młoda kobieta o imieniu Zuzana zostaje oskarżona o zdradę kochanka, radzieckiego partyzanta. Zesłana do Gułagu, rodzi syna. Chłopcu udaje się przeżyć. Codzienność Zuzany to wieloletnia walka o przetrwanie wśród kobiet, które więcej dzieli niż łączy. Po śmierci Stalina zesłańcy mogą wrócić do swoich domów. Syn Zuzany będzie jednak, jak przystało na sowieckiego obywatela, nosił czerwoną chustę pionierów wokół szyi... Sześćdziesiąt lat ...

   Pierwszy września 1938 roku. Basen w Levicach gdzieś w centrum Europy. Trzech nastolatków Węgier, Czech i Żyd organizuje prywatne zawody pływackie. Nagrodą dla zwycięzcy będzie prawo do ubiegania się o względy pięknej rówieśniczki Mrii. Peter, Jan i Gabriel nie wiedzą jednak, że ich wyścig będzie trwał przez kolejne 30 lat. Młodzieńcza miłość zmieni życie całej czwórki.<BR>Fascynacji jedną kobietą nie przerwą ani wojna, ani pierwsze dwie dekady komunistycznych rządów w Czechosłow...

Sztuka jest poszerzoną o nowe wątki, swobodną adaptacją powieści Pavla Rankova "Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)", która ukazała się w przekładzie Tomasza Grabińskiego w 2013 roku inaugurując wydawniczą działalność Książkowych Klimatów i serię Słowackie Klimaty. Dramat był wystawiany na deskach Słowackiego Teatru Narodowego. Powieść ukazała się dzięki wsparciu Komisji Europejskiej oraz SLOLIA Centrum Informacji o Literaturze w Bratysławie, a w 2014 roku została uhonorowana L...