Wiara i Niepodległość

Publikacja Wiara i Niepodległość. Religijne i patriotyczne tradycje terenów diecezji sosnowieckiej (XIX-XX wiek) efekt współpracy diecezji sosnowieckiej i katowickiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, z jednej strony wpisuje się w obchody stulecia niepodległości, a z drugiej pokazuje we właściwej perspektywie bardzo różnorodną, skomplikowaną historię różnych ziem, znajdujących się w granicach diecezji sosnowieckiej. Diecezja ta, powołana w 1992 r., obejmuje tereny z bardzo skomplikowaną i bogatą przeszłością, ale, z różnych powodów, przez wiele dekad część tej przeszłości, zwłaszcza postawy patriotyczne i religijne, była zapomniana. Dlatego myślą przewodnią prezentowanych w niniejszym tomie tekstów jest przywrócenie pamięci o ludziach, wydarzeniach i miejscach z dziejów diecezji, które w XIX i XX w. związane były z umiłowaniem Ojczyzny oraz wiarą w Boga. Na kartach publikacji czytelnik odnajdzie m.in. informacje na temat udział mieszkańców terenów diecezji sosnowieckiej tak pojedynczych osób, jak i całych społeczności w działalności niepodległościowej okresu zaborów, II Rzeczypospolitej, okupacji niemieckiej w okresie II wojny światowej oraz Polski Ludowej. Ważnym problemem, wokół którego koncentrują się rozważania autorów jest także wkład Kościoła katolickiego w walkę o niepodległą Polskę i kształtowanie postaw patriotycznych. Obszerna publikacja, zawierająca 21 artykułów, została podzielona na cztery zasadnicze części, wyróżnione zgodnie z okresami dziejów naszego państwa i narodu (okres zaborów, czasu II Rzeczypospolitej, okres wojny i okupacji niemieckiej, lata 19451989). Całość otwiera prezentacja stanu badań historycznych nad dziejami życia religijnego na obszarze diecezji sosnowieckiej. Artykuły zamieszczone w tomie dotyczą różnych obszarów diecezji - zarówno Zagłębia Dąbrowskiego, jak i Olkusza i regionu olkuskiego, a także Wolbromia, Siewierza i Jaworzna. Nowatorski charakter publikacji wynika głownie z podjęcia nieeksploatowanych dotąd problemów jak i wykorzystania nowej bazy źródłowej - autorzy często sięgali po źródła do tej pory zupełnie nieznane i niewykorzystywane w badaniach naukowych, a przechowywane tak w archiwach kościelnych (parafialnych, diecezjalnych, zakonnych), państwowych (zbiory IPN, archiwa państwowe), jak i rodzinnych (np. archiwum rodziny Khnote oraz archiwum Leona Korusiewicza).