Transgresja w kulturze

Transgresja to słowo klucz, służące na terenie nauk o kulturze do oznaczania i określania zjawisk wymykających się istniejącym i stosowanym teoriom antropologicznym. Przeniesione na grunt antropologii i kulturoznawstwa z obszaru psychologii, bywa wykorzystywane w różnych kontekstach do opisu i wyjaśniania dynamiki przemian kulturowych. Najczęściej zaś jest parawanem ukrywającym niemoc cierpiącej na głęboki kryzys metodologiczny antropologii kulturowej. Transgresja kultury to zespół zjawisk i procesów prowadzących do przesuwania granic akceptacji dopuszczalnych form ekspresji. Towarzyszy jej rozszerzanie przestrzeni innowacyjności, ale także tendencja do naruszania i kwestionowania świętości, autorytetów, podstawowych, w tym religijnych, norm obyczajowych. Tym samym transgresja w kulturze pociąga za sobą debaty i dyskursy na różnych polach, skłania do obrony istniejących paradygmatów, ale też do ich reinterpretacji. Pragniemy ukazać w tym tomie oparte na solidnych podstawach teoretycznych i metodologicznych konteksty, w jakich pojawiają się analizy dotyczące transgresji, podejmowane na gruncie nauk o kulturze, w tym antropologii, etnologii, filozofii, kulturoznawstwa, językoznawstwa, socjologii i psychologii. Marginalne, okazjonalne, kontrowersyjne, ulotne zjawiska, jakie poddane zostały opisowi i diagnozie, wkraczają na centralne obszary kultury masowej, nie tylko rzucając wyzwanie utrwalonym kanonom kultury symbolicznej, lecz również kwestionując i nie respektując wymogów kultury popularnej.