Speculum Saxonum, albo Prawo saskie i... T.1-2

Układ Speculum Saxonum Pawła Szczerbica (1581) odegrał doniosłą rolę w kształtowaniu się w XVI wieku systemu źródeł polskiego prawa miejskiego opartego na prawie sasko-magdeburskim. Autor podjął się trudnego zadania uporządkowania tematycznie przepisów rozrzuconych w trzech księgach Speculum Saxonum oraz przekładu tekstów łacińskich i niemieckich na język polski. Jeśli chodzi o układ terminów, wzorował się na opublikowanym kilkadziesiąt lat wcześniej Promptuarium Mikołaja Jaskiera, stanowiącym pewnego rodzaju indeks do Speculum Saxonum. Tym samym, w rezultacie pracy P. Szczerbica, czytelnik otrzymał do użytku obszerne dzieło (536 stron) zawierające ułożone alfabetycznie hasła, w których zamieszczono najważniejsze przepisy regulujące poszczególne zagadnienia prawne pierwotnie znajdujące się w różnych artykułach Zwierciadła saskiego. Intencją autora było zatem ułatwienie pracy sędziom oraz prawnikom i innym osobom stykającym się z wymiarem sprawiedliwości, a także stronom procesowym jednym słowem tym wszystkim, którzy prawo stosowali i pragnęli je zgłębiać.