Opis
Pozycja zawiera najważniejsze znane historykom dokumenty Dowództwa NSZ z lat 1942-1944, przechowywane w archiwach państwowych i prywatnych, uzupełnione o dokumenty odnalezione w ostatnich latach. Powodem, dla którego oddajemy do rąk Czytelników niniejszy zbiór dokumentów, było niespodziewane odnalezienie w 2008 roku dokumentów Dowództwa Narodowych Sił Zbrojnych w remontowanej przedwojennej szafie rektora SGGW w Warszawie i potrzeba ich popularyzacji. Dokumenty z tego zbioru wzbogaciły naszą wiedzę o działalności Narodowych Sił Zbrojnych drugiej co do liczebności i najbardziej zakonspirowanej formacji podziemnego Wojska Polskiego. Powstała potrzeba uporządkowania i wydania dokumentów Dowództwa NSZ, których publikacja byłaby użyteczna dla historyków i studentów oraz wszystkich osób zainteresowanych poznawaniem historii wprost ze źródeł. Zbiór dokumentów z szafy rektora SGGW został uzupełniony o najważniejsze dokumenty, jakie zachowały się i są znane zespołowi redakcyjnemu w składzie: prof. Marek J. Chodakiewicz, dr Wojciech J. Muszyński i Leszek Żebrowski. To uzupełnienie jest konieczne dla zrozumienia chronologii wydarzeń, specyfiki formacji, motywacji i ideałów jej żołnierzy. Dokumenty zostały ułożone chronologicznie i tematycznie. Powstały w sumie 3 tomy dokumentów: NSZ (1942-1944), NSZ-AK (1944-1945) i NSZ-ONR (1944-1945). Pierwszy tom zawiera dokumenty od momentu powstania NSZ w dniu 20 września 1942 roku do scalenia z Armią Krajową w marcu 1944 roku. Drugi zawiera dokumenty wydane po scaleniu NSZ z AK i w trakcie funkcjonowania konspiracji NSZ w ramach AK. Trzeci tom zawiera dokumenty NSZ-ONR wydawane przez grupę wywodzącą się z Grupy Szańca i Związku Jaszczurczego, która nie uznała scalenia i doprowadziła do rozłamu w kwietniu 1944 roku. Celem niniejszej publikacji jest ułatwienie dostępu do źródeł, dotyczących Narodowych Sił Zbrojnych. Mam nadzieję, że dzięki tej pozycji będą powstawały kolejne prace badawcze i popularnonaukowe poświęcone historii Narodowych Sił Zbrojnych. Istnieje bardzo duża potrzeba rzetelnego opisania historii tej formacji podziemnego Wojska Polskiego. Przez ponad 50 lat od zakończenia II wojny światowej był to temat, o którym nie wydawano wielu rzetelnych publikacji. Z tego powodu ciągle nie jest powszechnie znana heroiczna historia naszych przodków, którzy stworzyli oddolnie, tylko wysiłkiem samego społeczeństwa polskiego, ośrodek polityczno-wojskowy, kierujący się wyłącznie polskim interesem narodowym i niezależny ideowo, finansowo i politycznie zarówno od Wschodu jak i od Zachodu. Przed nami dużo pracy w przywracaniu należnej pamięci i roli Narodowych Sił Zbrojnych w zbiorowej tożsamości i świadomości społeczeństwa. Dokumenty prezentowane w tej publikacji przechowywane są w Archiwum Akt Nowych, Instytucie Pamięci Narodowej, Archiwum Państwowego w Lublinie, prywatnym archiwum Leszka Żebrowskiego i innych archiwach prywatnych.