Opis
Problem niedoskonałości polskiego systemu instytucjonalnego, wprawdzie tu i ówdzie dostrzegany, w debacie publicznej jest marginalizowany lub przykrywany przez inne tematy (wzrost PKB, wydatkowanie środków europejskich, lustracja, Euro 2012 itd.). Trudno przecenić wagę instytucji w obszarze współczesnego państwa, które powinno gwarantować rządy prawa, wolność jednostki, reprezentację społeczeństwa, zwłaszcza parlamentarną, ochronę własności prywatnej itd. Tymczasem polskie instytucje funkcjonują w sposób daleki od ideału, co więcej, ich dysfunkcjonalność rośnie. Pogarsza się jakość systemu z perspektywy jego zdolności do sprostania realnym problemom rozwojowym i oczekiwaniom zmieniającego się społeczeństwa, które jest coraz lepiej wykształcone, zna świat, wykorzystuje nowe technologie informacyjne i komunikacyjne, często też jest zamożne i pragnie mieć poczucie wpływu na bieg spraw. Jeśli nie działają struktury i organizacje i instytucje współczesnego społeczeństwa, to pojawiają się grupy ludzi skrzykujące się doraźnie w obronie swoich zagrożonych interesów.
Tymczasem przedmiotem analiz socjologicznych i, szerzej, społecznych są obecnie raczej postawy i zachowania ludzi niźli funkcjonowanie instytucji. Zwłaszcza dysfunkcje instytucji odsuwane są na dalszy plan, jeśli w ogóle poddawane badaniom. Pora zatem podjąć próbę wypełnienia owej luki. Przemawiają za tym względy merytoryczne, a także całkiem rzeczywista potrzeba chwili. Oznaki społecznego zniecierpliwienia sytuacją gospodarczą i społeczną są w Polsce coraz bardziej widoczne, choć nie tak spektakularne jak w niektórych innych krajach.
Autorom przyświecała dyrektywa prowadzenia badań na różnych piętrach wiedzy o rzeczywistości i przy użyciu różnych metod analizy. Jest to swoisty znak firmowy zespołu badawczego Instytutu Studiów Politycznych PAN, który przygotował tę książkę. Ten interdyscyplinarny zespół grupuje socjologów, politologów, filozofów, ekonomistów, prawników i historyków. Wywodzą się oni z Instytutu Studiów Politycznych PAN, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego i Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG Uniwersytetu Warszawskiego, Szkoły Głównej Handlowej, Uniwersytetu w Białymstoku i kilku innych uczelni krajowych.
Przedstawione w książce analizy nie mają charakteru wyczerpującego, holistycznego badania. Ze względu na rozległość i złożoność zagadnienia nie było to możliwe. Sięgając do różnych sfer życia społecznego, posługując się przykładami różnych instytucji, pokazaliśmy jednak, że - po pierwsze - polski system instytucjonalny wykazuje cechy hybrydy, gdyż rozwiązania sprzed lat współistnieją z nowymi, często importowanymi; po drugie - nie tylko z powodu wewnętrznej niespójności łatwo odnaleźć w nim wiele dysfunkcji czy patologii, wynikających także z niskiej jakości systemu prawnego i regulacyjnego. Bez ich usunięcia trudno sobie wyobrazić dalszy długookresowy dynamiczny rozwój. Wiele wskazuje na to, że polski system instytucjonalny w obecnym kształcie zbliża się do kresu swych możliwości, także adaptacyjnych. Czas zatem na jego uporządkowanie i poprawę efektywności. Przy czym podstawą zmian winna stać się poważna debata nad zmieniającym się społeczeństwem, nad oczekiwaniami żywionymi wobec państwa, a także nad stopniem gotowości do udziału w życiu publicznym.
Tymczasem przedmiotem analiz socjologicznych i, szerzej, społecznych są obecnie raczej postawy i zachowania ludzi niźli funkcjonowanie instytucji. Zwłaszcza dysfunkcje instytucji odsuwane są na dalszy plan, jeśli w ogóle poddawane badaniom. Pora zatem podjąć próbę wypełnienia owej luki. Przemawiają za tym względy merytoryczne, a także całkiem rzeczywista potrzeba chwili. Oznaki społecznego zniecierpliwienia sytuacją gospodarczą i społeczną są w Polsce coraz bardziej widoczne, choć nie tak spektakularne jak w niektórych innych krajach.
Autorom przyświecała dyrektywa prowadzenia badań na różnych piętrach wiedzy o rzeczywistości i przy użyciu różnych metod analizy. Jest to swoisty znak firmowy zespołu badawczego Instytutu Studiów Politycznych PAN, który przygotował tę książkę. Ten interdyscyplinarny zespół grupuje socjologów, politologów, filozofów, ekonomistów, prawników i historyków. Wywodzą się oni z Instytutu Studiów Politycznych PAN, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego i Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG Uniwersytetu Warszawskiego, Szkoły Głównej Handlowej, Uniwersytetu w Białymstoku i kilku innych uczelni krajowych.
Przedstawione w książce analizy nie mają charakteru wyczerpującego, holistycznego badania. Ze względu na rozległość i złożoność zagadnienia nie było to możliwe. Sięgając do różnych sfer życia społecznego, posługując się przykładami różnych instytucji, pokazaliśmy jednak, że - po pierwsze - polski system instytucjonalny wykazuje cechy hybrydy, gdyż rozwiązania sprzed lat współistnieją z nowymi, często importowanymi; po drugie - nie tylko z powodu wewnętrznej niespójności łatwo odnaleźć w nim wiele dysfunkcji czy patologii, wynikających także z niskiej jakości systemu prawnego i regulacyjnego. Bez ich usunięcia trudno sobie wyobrazić dalszy długookresowy dynamiczny rozwój. Wiele wskazuje na to, że polski system instytucjonalny w obecnym kształcie zbliża się do kresu swych możliwości, także adaptacyjnych. Czas zatem na jego uporządkowanie i poprawę efektywności. Przy czym podstawą zmian winna stać się poważna debata nad zmieniającym się społeczeństwem, nad oczekiwaniami żywionymi wobec państwa, a także nad stopniem gotowości do udziału w życiu publicznym.
Inne tego autora
NEURO trening to publikacja składająca się z dwóch części. Pierwsza, językowo-poznawcza zawiera ćwiczenia umysłowe, natomiast druga część ćwiczenia ruchowe z terapią zajęciową
Książka została opracowana i wydana w 2020 roku dzięki środkom PFRON będącym w dyspozycji Samorządu Województwa Wielkopolskiego....
55,90 zł
73,50 zł
Oszczędzasz: 17,60 zł
Cena sugerowana przez wydawcę
Książka analizuje dylematy polskiej transformacji w ujęciu czołowych przedstawicieli socjologii, politologii, historii i ekonomii (Janusza Tazbira, Edmunda Wnuka-Lipińskiego, Antoniego Z. Kamińskiego, Andrzeja Kojdera, Mieczysława Kabaja i in.).
Jaka jest polska rzeczywistość na początku trzeciego tysiąclecia? Jakie piętno wywarła na niej polityczna, gospodarcza i społeczna przebudowa kraju, czyli procesy nazywane transformacją lub syndromem wielkiej zmiany? Jakie są doświadczenia tej wielkiej z...
23,18 zł
31,50 zł
Oszczędzasz: 8,32 zł
Cena sugerowana przez wydawcę
Polska transformacja - w zestawieniu ze zbliżonymi procesami w innych państwach europejskich - odznacza się nie tylko tym, że to właśnie w Polsce (w Lublinie, Szczecinie i Gdańsku) rozpoczął się proces upadku sowieckiej dyktatury, ale też niezwykłym tempem wychodzenia z kryzysu końca lat osiemdziesiątych i przeorientowania gospodarki ze Wschodu na Zachód. Jednak powszechnie dostrzegana bieda, bezrobocie, rosnąca patologia instytucji i władzy, fizyczne separowanie się osób zamożnych w monitorowan...
23,18 zł
31,50 zł
Oszczędzasz: 8,32 zł
Cena sugerowana przez wydawcę
W przedstawionych w tej książce analizach braliśmy pod uwagę różne aspekty życia poza systemem, starając się pokazać bogactwo zagadnień, problemów, jakie składają się na życie obok państwa. Stosunkowo mało pisalismy o emigrantach, wyciągnelismy bowiem wniosek, że uciekli oni zarazem przed życiem w państwie polskim i do lepszego życia za granicą. Jakie jednak w przyszłości będą będą warunki bytowania tych, którzy zostali? Czy pogłebi się znaczenia zycia pozasystemowego, czy też- w dłuższym o...
19,51 zł
26,50 zł
Oszczędzasz: 6,99 zł
Cena sugerowana przez wydawcę
Maria Jarosz jest socjologiem, profesorem zwyczajnym, pracuje w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Jest autorką i redaktorem 30 książek i około 300 studiów i artykułów naukowych opublikowanych w siedemnastu krajach Europy i świata. Ważniejsze książki to: Samobójstwa. Ucieczka przegranych (2004; wyd. francuskie 2005; japońskie 2008) oraz Władza. Przywileje. Korupcja (2004; wyd. niemieckie 2005), a także Wykluczeni. Wymiar społeczny, materialny i etniczny (2008) oraz Naznaczeni i napiętnowani. O...
23,18 zł
31,50 zł
Oszczędzasz: 8,32 zł
Cena sugerowana przez wydawcę
Wydawałoby się, że pierwsze w Europie w roku 1989 pokojowe obalenie systemu komunistycznego na którym wzorowały się inne kraje będzie powodem do dumy także następnych pokoleń Polaków Zamiast tego nowa władza PiS kwestionowała właściwie wszystkie dotychczasowe dokonania Polaków: transformację ustrojową, przemiany gospodarcze czy prawny imposybilizm demokratycznych instytucji. Rządzący przyznali sobie wyłączność na jedynie słuszną ocenę procesów historycznych i ludzkich w nich zachowań. Nie doprow...
23,18 zł
31,50 zł
Oszczędzasz: 8,32 zł
Cena sugerowana przez wydawcę