Historia starożytnych Greków T.3

Trzeci, kolejny tom Historii starożytnych Greków, otwiera opowieść o wyprawie Aleksandra Wielkiego, daleko na wschód rozszerzającej świat, w którym Grecy znaleźli miejsce dla siebie, swoich miast i swojej kultury; narrację zamyka powstanie na jego obszarach nowego, rzymskiego już ładu, kiedy to o losach ludów decydowali nie hellenistyczni władcy, lecz politycy i cesarze przebywający w Rzymie nad Tybrem.
Dwa wielkie tematy powracają w tym tomie nieustannie: relacje między Grekami a ludami Wschodu oraz ich cywilizacjami, a także kolejne starcia z agresywną, ekspansywną i brutalną republiką rzymską. O ile jednak w pierwszym wypadku Grecy odnieśli widoczne zwycięstwo, ponieważ z cywilizacji faraońskiego Egiptu, z cywilizacji Babilonii, Syrii czy Anatolii pozostało niewiele, to konfrontacja z Rzymem tylko pozornie zakończyła się klęską Hellady, w istocie zaś wyszła ona z tego starcia zwycięsko: oto monarchie hellenistyczne wprawdzie nie potrafiły się obronić, ale Rzym wchłonął tę cywilizację i kontynuował jej dorobek aż po kres antycznego świata.
Tekst o Aleksandrze ukazuje się po raz pierwszy, część poświęcona hellenizmowi została gruntownie przepracowana w stosunku do poprzedniej edycji tomu (1992 r.). Minionych 20 lat zmieniło wiele w poglądach uczonych na epokę: przyczyniły się do tego nowo udostępnione źródła (nie tylko archeologiczne, także wiele papirusów i inskrypcji), nowe metody badań i opracowywania ich wyników. Konieczność powtórnego przemyślenia całości dzieła, a także ujęcia wielu kwestii w nowy sposób sprawiła nam, mimo pewnych trudności, również bardzo wiele satysfakcji. Pragnęliśmy podzielić się nią z Czytelnikami, pokazując, jak i dlaczego obraz hellenizmu ulega przekształceniom, staje się coraz bogatszy, pełniejszy, bardziej przekonująco i sugestywnie przemawia do współczesnego odbiorcy.