Humanistyka

(160)

Wizja odrzucenia przez grupę to jeden z silniejszych lęków od zawsze towarzyszący życiu człowieka. Sprzeciw wobec ogółu, wyjście z cienia konformizmu i zrobienie tego, co publicznie niedopuszczalne, jest natomiast jedną z większych ludzkich pokus. Zazwyczaj pozostaje ona niezrealizowana, może jedynie liczyć na zastępczą sublimację w formie podziwu dla nonkonformistycznych artystów lub bohaterów ze świata sztuki i kultury popularnej. Publiczne łamanie porządku narzuconego przez większość to przyp...

Autorka po raz pierwszy pokazuje polskiemu czytelnikowi prowadzone badania feministyczne nad Holokaustem, przedstawia jego dokonania, a następnie zajmuje się specyfiką rodzajowych doświadczeń kobiet w Oświęcimiu-Brzezince. Wykorzystując dostępne świadectwa, opisuje doświadczenia, które są charakterystyczne dla kobiet, zarówno w aspekcie chronologicznym, jak i merytorycznym. Precyzuje treści doktryny nazizmu w odniesieniu do kobiet z uwzględnieniem elementów seksizmu i antysemityzmu, co jest udan...

Praca Agnieszki Daukszy podejmuje temat bardzo ważny dla nowoczesnej polskiej kultury i życia społecznego. Analizuje bowiem proces stopniowego, trudnego a nawet dramatycznego, wkraczania kobiet w przestrzeń publiczną, nie tylko dotąd zdominowaną przez mężczyzn, ale też ustrukturowaną przez ,,męskocentryczne" kategorie obyczajowości, społecznego porządku, ekonomicznego interesu. Wnosi wartościowy, naukowy wkład do dotychczasowej wiedzy w analizowanym w pracy przedmiocie. I czyni to w sposób wyso...

Tak jak opowieści obrazkowe cechuje mnogość strategii autorskich (o czym zaświadcza otwierający książkę artykuł Tomasza Pstrągowskiego), tak zgromadzone tu teksty są dowodem na zróżnicowanie refleksji komiksoznawczej. Są w tej książce analizy poświęcone zarówno grupom utworów oscylujących wokół wspólnego problemu (boleśnie doświadczana cielesność w komiksie kobiecym u Kingi Kuczyńskiej, opisana przez Michała Traczyka ewolucja myśli twórczej w pracach Szawła Płóciennika), jak i rozprawy skupione ...

`Społeczność naukowa wypracowała i stosuje w praktyce pewne standardowe zasady formalne, które obowiązują wszystkich autorów prac naukowych. Dotyczą one stylu wypowiedzi, kolejności określonych fragmentów tekstu, sposobu cytowania literatury, zamieszczania tabel itd. Takie standardy są ściśle przestrzegane w periodykach naukowych, a czytelnicy i redaktorzy taj już do nich przywykli, że nie akceptują prac nie spełniających odpowiednich wymagań formalnych. Dlatego nie chcemy, aby traktowano nasz p...

Palimpsest, to słowo-klucz do Pałuby, które pojawiając się w podtytule Snów Marii Dunin Karola Irzykowskiego, metaforycznie wyraża zasadę rządzącą kompozycją jednej z najwybitniejszych polskich powieści XX wieku i zarazem otwiera ją na nowe odczytania. To zachęta do przebicia się przez wierzchnie warstwy dzieła i podróży w głąb, w celu odnalezienia tekstów, do których Pałuba nieustannie wraca, by użyć sformułowania autora powieści, w kształt linii spiralnej. Podczas tej podróży natknąć się można...

Książka ta stanowi wyjątkowe połączenie teorii aktora-sieci Brunona Latoura ze spekulatywnym realizmem Grahama Harmana oraz jego sprzymierzeńców. Będzie fascynującą lekturą dla wszystkich zainteresowanych nowymi trendami w humanistyce, które pojawiają się po przydługim postmodernistycznym intermezzo. ...

Od A jak ,,apokalipsa" do Z jak ,,zdrowy rozsądek".Komuniści kombinowali przez lata i nie udało im się stworzyć kultury dla mas, która by te masy zainteresowała i porwała. Taka kultura kształtuje się teraz, ale nikogo nie indoktrynuje ani nie edukuje - przeciwnie, sprzyja najprostszym gustom. Mimowolnie jednak całkiem sporo opowiada o naszym świecie. O tym, że zdrowy rozsądek jest w nim towarem coraz bardziej deficytowym, że atakują nas rozmaite formy głupoty, że mamy więcej niż kiedykolwiek wcz...

Profesor Leon Petrażycki (1867-1931) był wybitnym polskim uczonym, humanistą o rozległym spektrum zainteresowań. Pozostawił po sobie bogatą i wszechstronną spuściznę z zakresu dziedzin takich jak prawo (teoria państwa i prawa), psychologia, filozofia, socjologia - w powiązaniu z ogólną teorią rozwoju, ekonomia. Profesor znacznie wyprzedził swoją epokę, tworząc oryginalny, wizjonerski projekt budowy - dzięki instrumentom prawnym - społeczeństwa, którego ideałem i celem będzie zapanowanie "czynnej...

Książka zawiera m.in. analizę nieznanych tekstów krytycznych Stanisława Womeli i Tadeusza Sobolewskiego, funkcjonujących dotąd niemal wyłącznie w legendzie. Prezentuje także nowe materiały z Archiwum Ostapa Ortwina i proponuje galicyjską interpretację strategii krytycznej Karola Irzykowskiego. Krytyka literacka odegrała niezwykle ważną rolę w kształtowaniu oblicza lwowskiego modernizmu (1894-1914) jako awangarda intelektualna nowoczesności. Duże znaczenie w kształtowaniu koncepcji krytyki litera...

By odpowiednie dać rzeczy słowo W języku angielskim słowo writer rozumie się bardzo szeroko oznacza właściwie każdego, kto pisze. W języku polskim jedynie autorzy literatury beletrystycznej mają prawo używać zaszczytnego miana pisarza. Czy to znaczy, że dziennikarz jest zwolniony z obowiązku tworzenia celnych metafor? Czy autor książek naukowych może zapomnieć o budowaniu napięcia? Czy twórcy tekstów reklamowych wolno ignorować zasady ciekawego opowiadania? Nie! Jeśli zajmujesz się pisaniem, to ...

Fundamentem rzeczy większych jest to, co małe i niepozorne. Skupianie się na konkrecie bywa ucieczką od spraw ogólnych, ale i zaangażowanie w sprawy ogólne bywa równie często ucieczką od konkretu. Rzecz zaś w tym, aby poprzez pochylenie się nad drobiazgiem, dostrzec ogół. Analiza poszczególnych elementów przestrzeni zamieszkiwania w historii cywilizacji zachodniej uświadamia nam, iż podobnie jak o trwaniu łańcucha nie decyduje jego ogniwo najmocniejsze, lecz to najsłabsze, tak o życiu ludzi decy...

Kolejny czwarty tom serii nosi podtytuł Od dialektologii do dialektyki i ta umowna klamra tematyczna obejmuje badania dotyczące słowotwórstwa w gwarach, rozważania dotyczące rodowodu współczesnej pragmatyki, schematów argumentacyjnych w racjonalnej dyskusji, a także socjolingwistycznych refleksji nad narracją osobistą oraz metodologii badań w przekładzie audiowizualnym. Dwa ostatnie rozdziały dotyczą problematyki języka migowego....

Tego samego dnia 22 listopada 1963 r. zmarli trzej wybitni ludzie: prezydent USA John F. Kennedy oraz C.S. Lewis autor Narnii i Aldous Huxley autor Nowego wspaniałego świata. Każdy z nich, na swój własny sposób, wierzył w to, że śmierć nie jest ostatecznym kresem ludzkiego życia.Mieli rację. Spotkali się po śmierci gdzieś w zaświatach. O czym rozmawiali? O czym mogli rozmawiać? Ich błyskotliwy dialog jest częścią Wielkiej Konwersacji, którą filozofowie wiodą od stuleci. C.S. Lewis chrześcijański...

Mnemosyne, bogini pamięci, wedle tradycji była matką Muz. Pamięć jako zjawisko (psychologiczne, kulturowe, historyczne) cieszy się zainteresowaniem od dawna. Na niniejszy tom składają się teksty, których autorzy postawili sobie za cel ukazanie wpływu pamięci na powstanie, kształt i wymowę dzieł literatury, sztuki, muzyki, filmu i teatru. Pamięć o ludziach, przedmiotach, zdarzeniach, przeżyciach, ideach lub innych dziełach, tradycja i sposoby posługiwania się pamięcią w celach twórczych stały się...

Monografia Macieja Pieczyńskiego stanowi udaną próbę nowatorskiego odczytania intertekstualnych relacji wybranych współczesnych dramatów rosyjskich z klasyczną literaturą rosyjską. () W rusycystycznym literaturoznawstwie w Polsce dotychczas brakowało tak ożywczego metodologicznie opracowania rosyjskich sztuk współczesnych, w którym oryginalne ujęcie badanych problemów pozwoliłoby na merytoryczne i konstruktywne osadzenie tej twórczości w kontekście ponowoczesnej myśli o literaturze. I tę lukę Au...

Czterysta lat temu, w roku 1623, ukazało się pierwsze zbiorowe wydanie dramatów Williama Szekspira, znane jako First Folio, przygotowane przez jego teatralnych towarzyszy Johna Heminge'a i Henry'ego Condella. We wstępie złożyli oni hołd swojemu przyjacielowi, a zachęcając czytelników do uważnej lektury, wyrazili nadzieję, że nie będzie wśród nich brakowało odbiorców samodzielnych i umiejących poprowadzić innych do pogłębionej lektury. Lepiej i celniej przyszłości dziełom Szekspira wróżyć...

Kiedy powstał biblijny Izrael? Idąc śladem relacji biblijnej, narodził się on jako naród podczas pełnego niezwykłych wydarzeń exodusu z Egiptu. Po 40 latach Izraelici dotarli do Transjordanii, zdobyli jej północne i centralne tereny, a następ - nie dokonali inwazji na zachodni brzeg Jordanu. Te wydarzenia sytuuje się na przełomie xiii /xii wieku przed Chrystusem. Królestwo Izraela jak się zakłada powstało w x wieku przed Chrystusem w czasach Dawida i Salomona. Konfrontacja tej opowieści z danymi...

Książka Mieke Bal stanowi syntezę narratologii, dziedziny ważnej dla wielu dyscyplin, by wymienić naukę o literaturze i nauki o innych sztukach, antropologię, kulturoznawstwo, folklorystykę,; interesuje się nią także filozofia .Autorka w pełni zdaje sobie sprawę z interdyscyplinarności tej subdyscypliny i szczególnie ją podkreśla... Prof dr hab Michał Głowiński Książka prof. Mieke Bal to rozumny kompromis między post-Proppowska narratologią oraz teorią powieści. Przedstawiony tu zarys teori...

Książka Izabeli Domaciuk-Czarny to interesująca, a miejscami wciągająca opowieść o fantastycznych światach i wyodrębnionych w ich strukturze nazwach własnych. Nazwy te zostały zinterpretowane jako znaczące, ważne elementy literatury i gier typu fantasy,oddające klimat i wpisujące się w obowiązującą konwencję językową. Autorka pokazuje ich wielopiętrowe nieraz uwikłania i konotacje, odsłania ich wymiar semantyczno-symboliczny, a jednocześnie rekonstruuje w strukturze opisywanych "światów" jako ic...

Mówiąc najkrócej, ta książka jest próbą pedagogicznego odmyślenia Edukacji (pisanej wielką literą) jako czegoś, co jedni ludzie robią innym w trosce o ich człowieczeństwo, albo o świat ludzkich spraw, do którego Ci pierwsi zostają zaproszeni, a także próbą myślenia o rzeczywistości w kategoriach edukacyjnych wydarzeń współtworzonych zarówno przez ludzi, jak i nie-ludzi. Jest o tym, że wychowywanie i kształcenie to zawsze również robienie czegoś innego (a właściwie, zawsze najpierw jest robieniem...

Niniejsza książka poświęcona jest refleksjom o niepełnosprawności prowadzonym na podstawie wybranych podejść zakreślonych w kontekście post-ów i zwrot-ów stanowiących inter- i transdyscyplinarny dialog ontologiczno-epistemologiczny konceptualizujący niepełnosprawność. W książce zaprezentowano zagadnienia dotyczące Refleksyjnej nowoczesności, które pozwalają na umiejscowienie rozważań o przedmiocie analiz ze względu na ramy czasowe i znaczeniowe. Następnie przybliżono kwestie związane z Rolą zwro...

Niepojęty przypadek. O poezji Wisławy Szymborskiej to książka opisująca fenomen twórczości autorki Końca i początku jako wieloimiennej całości. Każda z kolejnych części tomu: I. Koniec i początek, II. Możność utrwalania, III. Odróżnić od próżni, IV. Z wnętrza gatunku, V. Na wieży Babel, VI. Portret kobiecy, celuje w inny wymiar dzieła i myśli Wisławy Szymborskiej: egzystencjalny, estetyczny, filozoficzny, antropologiczny, wersyfikacyjny, osobowościowy. Wewnątrz zaś rozgrywa się uchwycony przez p...

Nowoczesny podmiot, prezentujący się innym i samemu sobie jako "podmiot pewny siebie" (wedle celnego określenia Jeana Beaufreta), podszyty jest nieusuwalnym niepokojem, który w tym samym stopniu stanowi energetyzujący bodziec do działania oraz nieustających poszukiwań, co blokuje możliwość osiągnięcia zaplanowanych (niekiedy utopijnych) celów i satysfakcji z własnych (nie)dokonań....

Galeazzo Flavio Capra (14871537), ceniony przez współczesnych głównie za swe pisarstwo historyczne, dzisiaj ma szansę zyskać uznanie polskiego czytelnika jako pionierski apologeta płci niewieściej w szesnastowiecznej Italii. O doskonałości i godności kobiet jest utworem krótkim, składającym się z czternastu rozdziałów. Całość poprzedza zwięzły zwrot do czytelnika oraz przedmowa. W przedmowie wyjawia motywy, jakie zainspirowały go do napisania traktatu będącego panegirykiem płci niewieściej. Otóż...

Książka prezentuje rozległą panoramę nowoczesnych koncepcji hermeneutycznych, które różnią się od siebie w swych wyjściowych założeniach (F. Schleirmacher, W. Dilthey, M. Heidegger, H.G. Gadamer, P. Szondi, H.R. Jauß, P. Ricoeur, G. Vattimo i inni). Zarazem jednak są one spadkobiercami hermeneutyki jako nurtu, który – biorąc pod uwagę jego genealogię - usytuowany jest na pograniczu filologii, teologii i filozofii i ma – podobnie jak tamte – swoje korzenie w myśli antycznej. Dlatego nie można go ...

Za podstawę rozważań nad kulturowym znaczeniem twórczości Zofii Rydet autorzy przyjęli analizę etymologiczną pojęcia fotografii. Dostrzegają oni w tym rodzaju przekazu istotny czynnik modyfikujący zachowane w tradycji pojęcia tekstu i opowieści oraz związany z nimi przykład szerzej rozumianego myślenia przy pomocy obrazów. Zastosowane ujęcie metodologiczne prowadzi do przedstawienia Zapisu socjologicznego jako aktualizacji znaczeń doświadczenia i rytuału zawartych w tradycji pojęcia fotografii, ...

Claude Lévi-Strauss (1908–2009), jeden z najwybitniejszych myślicieli francuskich XX wieku, twórca strukturalizmu i strukturalnej antropologii, po sukcesach jego książek z lat 50. (Smutek tropików) zajął się badaniem mitów amerykańskich Indian spisanym w czterotomowych Mitologikach, publikowanych w latach 1964–1971. Tom pierwszy, Surowe i gotowane, ukazał się niedawno w polskim przekładzie (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010). Niniejszy tom jest drugi w tym cyklu. Podobnie jak poprzedni fascynu...

`Odkrycie ducha` to do dziś `kultowe` dzieło europejskiej humanistyki, choć jego autor Bruno Snell (1896-1986), niemiecki filolog klasyczny, napisał je w połowie XX wieku. Snell spędził swoje akademickie życie w Hamburgu, a na początku lat pięćdziesiątych został tam rektorem Uniwersytetu. Opublikował zaledwie kilka książek, ale zainicjowana przez niego działalność jest nadal kontynuowana, a od 1989 roku przyznaje się dorocznie nagrodę jego imienia za wybitne osiągnięcia filologiczne. W `Odkryciu...

Każdy ze szkiców w tomie stanowi nie tyle próbę interpretacji tekstów, ile zapis doświadczenia, jakim jest czytelnicze spotkanie z tekstem. Olga Szmidt często wychodzi od pytań zadawanych samej sobie, od określenia trudności, jakie wzbudza omawiana książka, od wyznania, ile w tym lekturowym doświadczeniu zwątpień i niepewności. Jest to czytanie, przy całej swojej krytycznoliterackiej samoświadomości i kompetencji, bardzo osobiste: literatura przefiltrowana przez czytelniczkę w określonym czasie ...