Antropologia

(212)

Budziak to niezwykły i prawie zupełnie w Polsce nieznany region południowo-zachodniej Ukrainy, sąsiadujący z Rumunią i Mołdawią. Zbiór tekstów młodych etnologów, którzy prowadzili tam badania terenowe, pozwala przyjrzeć się budziackiej mozaice kulturowej, zachodzącym tam procesom społecznym, przekształceniom tożsamości mieszkańców regionu. Autorzy piszą o bułgarskich przesiedleńcach, edukacji i tożsamości kulturowej mieszkańców regionu, pamięci i upamiętnianiu przesiedleń, relacjach między mniej...

Oddawany do rąk Czytelników najnowszy tom "Studiów Wolińskich" to efekt naukowej pracy wielu niezwykłych ludzi, którzy poświęcili nie tylko swój czas, wiedzę i umiejętności, ale także wakacyjne dni, by przyjechać do grodu nad Bałtykiem i nie tylko wykładać, przedstawiać swoje poglądy, ale ponadto rozmawiać i dyskutować. Oddajemy dziś jako redaktorzy efekt tamtego, letniego spotkania....

Badania pigmentów i warstw malarskich dotyczą mineralogii, historii sztuki, konserwacji zabytków i archeologii. Ich celem jest uzyskanie informacji o warsztacie malarza - m.in. o tym, jakich używał pigmentów i skąd one pochodziły. Interesujące są powiązania między szkołami artystycznymi i pojedynczymi twórcami, zasięg sieci handlowych w obrocie materiałami malarskimi oraz stopień rozpoznania i eksploatacji złóż oraz wystąpień surowców pigmentów. Można rozpoznać moment wprowadzenia pigmentu do ob...

Robert Graves (1895-1985) był poetą z przekonania, powieściopisarzem dla zarobku i badaczem tradycji z namiętności. "Biała Bogini" (1948, wydanie rozszerzone: 1961) powstała między dwoma najbardziej znanymi u nas dziełami tego angielskiego twórcy: powieścią "Ja, Klaudiusz" (1934) i "Mitami greckimi"(1955). Graves wysuwa kontrowersyjne hipotezy, które nadają jego dziełu wprost sensacyjny charakter. Czytelnik wraz z autorem tropi ślady domniemanej tytułowej bogini w obrzędach i mitach starożytnej ...

Książka otwiera serię monografii poświęconych dziejom zaścianków szlacheckich w Galicji. W sumie w zaborze austriackim znajdowało się kilkaset dużych zaścianków, porównywalnych do tych, jakie występowały na Mazowszu. W każdej z tych miejscowości na początku XIX sulecia mieszkało po kilkuset, a czasami ponad tysiąc szlachciców. W większości wypadków mieszkańcy zaścianka wywodzili się z jednego rodu, używali tego samego nazwiska, odróżniając się jedynie przydomkami w Bilinie Wielkiej byli to Biliń...

Biologia atrakcyjności człowieka to pozycja naukowa adresowana przede wszystkim do badaczy uwarunkowań ludzkich preferencji i postrzegania atrakcyjności fizycznej człowieka, a zatem do psychologów i biologów (w tym do antropologów biologicznych, ewolucjonistów, etologów i ekologów behawioralnych). Jest to również wyśmienite kompendium wiedzy na temat ludzkiej atrakcyjności dla studentów biologii, psychologii, antropologii fizycznej i kulturowej, etnologii, socjologii, pedagogiki, medycyny (zwłas...

Biologia i teodycea jest próbą odczytania dzieła Czesława Miłosza w świetle opozycji między obrazem świata, jaki narzuca nauka, a wyobraźnią religijną i duchowym wymiarem sztuki poetyckiej. O ile doniosłość tej opozycji wydaje się czymś oczywistym w horyzoncie myśli i twórczości Noblisty, o tyle badanie jej antropologicznych i artystycznych konsekwencji natrafia na poważne trudności. Poetycka wizja Miłosza rozwija się w napięciu pomiędzy biologią a eschatologią, fizyczną nędzą ludzkiego gatunku ...

Każda emigracja ma swoje blaski i cienie. Z punktu widzenia emigranta źródłem radości bywa możliwość ucieczki od nieznośnych warunków życia, szansa zdobycia miejsca bezpiecznego lub dającego oczekiwane perspektywy rozwoju indywidualnego oraz awansu społecznego dzieci. Cieniem okazują się nieoczekiwane trudności, różnice kulturowe, obcość nowego środowiska społecznego. Po stronie społeczeństwa przyjmującego blaskiem może być uzupełnienie braków na rynku pracy, zetknięcie się z ciekawą odmienności...

Ludność przedrolnicza to społeczności zbieracko-łowieckie, których egzystencja oparta była na gospodarce ekstensywnej, czyli przyswajalnej - przede wszystkim na polowaniu, rybołówstwie i zbieractwie. Poprzedzała ona często chronologicznie, a niekiedy egzystowała równolegle z grupami, których gospodarka miała charakter intensywny, tj. wytwórczy. Jej podstawę stanowiła uprawa roli i (lub) hodowla zwierząt, głównie bydła i trzody chlewnej. Gospodarka ekstensywna właściwa była grupom ludzkim z paleo...

Ruth Benedict, klasyk antropologii amerykańskiej, znana jest polskiemu czytelnikowi jako autorka Wzorów kultury, które należą do kanonu lektur humanistycznych. Książka Chryzantema i miecz powstała jako owoc badań nad kulturą Japonii, które Benedict podjęła na zlecenie amerykańskich władz podczas drugiej wojny światowej. Choć napisana pół wieku temu, w innej rzeczywistości historycznej i gospodarczej, nadal pozostaje aktualnym i ciekawym przewodnikiem po sposobie myślenia Japończyków. Autorce uda...

Publikacja, będąca zbiorem artykułów polskich specjalistów, ma na celu przedstawienie różnych postawy wobec przeobrażeń stroju męskiego w kontekście transformacji kulturowych. Stara się zaprezentować odpowiedzi na tytułowe pytanie: Co (nie)przystoi mężczyźnie w ubiorze? W Polsce jest to unikatowa pozycja z zakresu studiów nad strojem. Bowiem ubiór i ? szerzej ? zewnętrzny wizerunek mężczyzny, jak również moda męska, przyciąga znacznie mniej uwagi niż zjawiska z dziedziny mody kobiecej. W polskic...

"Nie habit czyni mnicha". Trochę chyba jednak czyni W szeroko rozumianym krajobrazie kulturowym bardzo istotną rolę pełni odzienie. Pierwszą i zasadniczą jego funkcją jest np. zabezpieczenie ciała przed warunkami klimatycznymi. Z czasem ubiór zaczął pełnić kolejne funkcje wynikające z przemian kulturowych. Osobną funkcją jaką pełni odzienie, niemal od zawsze, jest jego funkcja semiologiczna. Ubranie wypełnia przestrzeń w pozawerbalnej komunikacji społecznej będąc specyficzną formą przekazu, tak ...

Jest to książka niebanalna, niekiedy intrygująca, a na pewno intelektualnie zaawansowana, tak jak zaawansowana jest dzisiejsza antropologia kulturowa. Dzięki zróżnicowanemu doborowi tekstów daje pojęcie o tym, że antropologiczny wachlarz jest obecnie wyjątkowo wielobarwny, zarówno jeśli chodzi o badane problemy, jak i stosowane podejścia badawcze. Czytelnik odniesie wrażenie, że autorzy przedstawili swoje teksty nie tylko po to, by dać obraz badanych zjawisk, ale też by zarekomendować swoją wizj...

Książka zajmuje się nauką o cywilizacjach. Omówiono w niej koncepcje głównych badaczy cywilizacji (np. Konecznego, Toynbeego czy Huntingtona) oraz przedstawiono główne cywilizacje świata (np. zachodnią, chińską czy islamską) ze szczególnym uwzględnieniem ich odmiennych filozofii prawa oraz opisem ich współczesnych przemian politycznych, gospodarczych i społecznych. Autor porusza także temat mieszanek cywilizacyjnych, barbarzyństwa oraz globalizacji. Książka jest adresowana do każdego, kto pragni...

Niniejszy tom stanowi interesującą propozycję wydawniczą. Mamy w nim wiele tekstów będących wynikiem solidnych badań, także archiwalnych, które stanowią dobry materiał, inspirujący do dalszych przemyśleń nad zjawiskiem czarów obecnym w przestrzeni kulturowej, literackiej i artystycznej. W trakcie lektury staje się oczywiste, jak wiele jeszcze zostało do zrobienia w kwestii, wydawałoby się, dokładnie już rozpracowanej i opisanej. Zebrane w książce teksty pokazują, że istnieje pilna potrzeba dokon...

Marta Raczyńska ur. w 1990 roku w Żninie, archeolog i etnolog, doktorantka Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Głównym przedmiotem jej studiów są związki archeologii z antropologią kultury oraz zagadnienie przemian kulturowych w okresie wpływów rzymskich na terenach europejskiego Barbaricum. Odrębny krąg zainteresowań autorki stanowi antropologia rzeczy i materialności w kontekście problemu pamięci kulturowej, w tym sposoby tworzenia lokalnych narracji o przeszłości, ...

Pytamy o pragnienia dronów w tytule niniejszej książki z dwóch zasadniczych powodów. Chcieliśmy w ten sposób nawiązać do osobliwego doświadczenia kontaktu z bezzałogowcem w sytuacji, gdy operator znajduje się poza naszym polem widzenia. Wówczas dron zdaje się nie tylko enigmatyczną czarną skrzynką, ale także obcą i nieprzejrzystą maszyną żyjącą własnym życiem i skrywającą szereg tajemnic. W tradycji psychoanalitycznej tajemnica pragnienia Innego odgrywa kluczową rolę w procesie formowania się to...

Temat mieszkań, mieszkalnictwa i polityki mieszkaniowej budzi w ostatnim czasie coraz większe zainteresowanie nie tylko wśród badaczy i  miejskich aktywistów - jest to obszar problemów i doświadczeń bliskich każdemu człowiekowi. Monografia zbiorowa poświęcona tematyce mieszkaniowej przedstawionej z  perspektywy antropologii i historii kultury. Autorzy tekstów sięgają po przykłady często nieznane szerszej publiczności, dzięki czemu czytelnik ma szansę poznać różne fenomeny mieszkaniowe, char...

Wnikliwa i poruszającą opowieść o sytuacji osób z chorobami psychicznymi. O daremności terapeutycznych zabiegów psychiatrii, uprzedmiotowieniu, wykluczeniu, opresji szpitalnej, ale też o nadziei na uwolnienie, bliskości W 1933 roku przy szpitalu psychiatrycznym w Choroszczy koło Białegostoku została zainicjowana opieka rodzinna, program oparty na przekazywaniu chronicznych pacjentów pod opiekę wybranych, niespokrewnionych z nimi wiejskich rodzin, zamieszkujących położone w pobliżu szpitala wsie....

Dionizos był jednym z najpopularniejszych bogów świata starożytnego i czczono go wszędzie tam, gdzie dotarła kultura grecka, ale tylko w Rzymie jego czcicieli spotkały represje ze strony władz. Zbieg okoliczności, czy efekt świadomej polityki? Dionizyjskie epizody w dziejach Rzymu pozwalają lepiej zrozumieć napięcia towarzyszące przekształcaniu się republiki rzymskiej w imperium....

Dionizos Otta to bez wątpienia jedna z najważniejszych książek w humanistyce XX wieku. Popularność, jaką się obecnie cieszy, można zaś chyba tłumaczyć podobnym czynnikiem, jak ten, o którym pisał Kernyi: badania starożytnicze, jak i może cała współczesna humanistyka, znajdują się obecnie w stanie głębokiego kryzysu spowodowanego dezintegracją i atomizacją badań, ograniczonych zresztą do jakoby wyłącznie naukowego poszukiwania materialnej prawdy, co jest rzekomo możliwe tylko dzięki wyłączeniu ze...

Fragment: Historia musi stwierdzić, że są cywilizacje, które nie wytwarzają wcale narodowości, i że są narody oparte o cudze cywilizacje, a nie przestające przez to być narodami. Narodowość a cywilizacja mogą się tedy rozwijać niezależnie od siebie. A może być cywilizacja wspólna niejednemu narodowi, jest tedy cywilizacja zrzeszeniem ponadnarodowym. Jest zrzeszeniem podobnie jak społeczeństwo, naród, państwo, lecz zrzeszeniem rzędu wyższego od tamtych....

"Dogonowie z bliska" to rodzaj antologii zawierającej artykuły mojego autorstwa, powstałe w ciągu ostatnich lat (najstarszy jest jednak z 1987 roku), będące ukoronowaniem o wiele dłuższej znajomości z mieszkańcami masywu Bandiagara i ich kulturą. Są one wynikiem moich wieloletnich wędrówek po kraju Dogonów, wielu długich rozmów czy obserwacji uczestniczących, po prostu - bliskich kontaktów z Dogonami. Dogonowie, jak wiele innych grup etnicznych kontynentu afrykańskiego, są nosicielami oryginalne...

Pierwsza w Polsce praca antropologiczna dotycząca nowych technologii reprodukcyjnych. Autorka przeprowadza analizę dyskursu medialnego i interpretuje dane uzyskane na podstawie wywiadów etnograficznych. Książka jest przeznaczona nie tylko dla środowiska naukowego, ale także dla wszystkich osób zainteresowanych społecznym wymiarem polskiej debaty o in vitro, w obiektywny i naukowy sposób analizuje społeczny dyskurs dotyczący nowych technologii reprodukcyjnych....