CZASOPISMA

(753)

Moje duchowe miejsce Krajobraz religijny Polski zmienia się szybko, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu. Według badań CBOS-u 30 lat temu jako wierzący deklarowało się 93% osób między 18. a 24. rokiem życia. W zeszłym roku było to już tylko 71%. Jeszcze szybciej postępuje zanik praktyk religijnych. Odsetek regularnie chodzących do kościoła spadł w tej grupie aż trzykrotnie: z 69% w 1992 r. do 23% w 2021 r. Jednocześnie pozostają w nas pewne duchowe potrzeby: wspólnoty, autotranscendencji, wykroczen...

Świat przedmiotów codziennego użytku tylko wydaje się martwy. Wchodząc z nimi w relacje, nasycamy je treścią naszego życia. Rzeczy prowadzą swe intymne, niedostrzegalne bytowanie. Mogą czynić życie prostszym lub je nadmiernie komplikować. Bywają kapsułami czasu i depozytami nostalgii. Gdy patrzy się na ciągle aktualne wojenne obrazy z Ukrainy, rodzą się bolesne, coraz mniej teoretyczne pytania: co ze sobą zabrać, gdy się ucieka przed wojną? Gwałtowna utrata dobytku przewartościowuje stosune...

Mądrość ciała Im mniej rozpoznaję się w swoim ciele, tym bardziej czuję się zobowiązana do tego, by o nie dbać. Zostało mi ono powierzone: pielęgnuję je niczym przyjaciela, którego potrzebuję pisała Simone de Beauvoir. Ciało to niezwykle istotny element naszej tożsamości. Mimo że często zaczynamy się na nim koncentrować, dopiero gdy przestaje spełniać swoje podstawowe funkcje, nie można sprowadzić jego istnienia jedynie do zwykłej mechaniczności. W ciele zapisana jest wielka mądrość. Gdy jest...

Odczarowanie Jezusa Jezus nie był kapłanem ani politykiem. Przez większość życia pracował fizycznie. Być może miał doświadczenie krótkiego i bezdzietnego małżeństwa. Teksty z epoki przedstawiły go jako wędrownego nauczyciela, który chciał odnowić więź Żydów z Bogiem. Zdumiewać więc może, że sprawa Jezusa nie skończyła się w ubogiej Galilei jak innych rabbich tego czasu, ale rozeszła się na cały świat. Mimo kryzysu Kościołów chrześcijańskich Jezus wciąż fascynuje wielu badaczy i ludzi szukających...

Filozofowie Doliny Krzemowej i przyszłość ludzkości Czy filozofia może zmieniać świat? Tak, zwłaszcza w połączeniu z wielkimi pieniędzmi. Ruch filozofów, zwanych longtermistami, szuka sposobów, by skutecznie rozwiązać globalne problemy. Nie tylko dzisiejsze, lecz przede wszystkim te, które nadejdą. Wspiera walkę z malarią, ale i badania nad pandemiami czy sztuczną inteligencją. Do jego sympatyków należą m.in. Elon Musk oraz Dustin Moskovitz, współtwórca Facebooka. Dzięki hojności darczyńców ty...

Nassim N. Taleb: Jak zwodzi nas przypadek The Sunday Times zaliczył jego książki do najważniejszych po II wojnie światowej, uznanie wobec niego wyraża noblista Daniel Kahneman, a filozof John N. Gray określa go mianem najbardziej proroczego dziś autora. Na czym polega fenomen Nassima Nicholasa Taleba? W trakcie lat pracy na Wall Street był świadkiem błyskawicznych karier, które szybko i z impetem się kończyły. Nie fascynował go natychmiastowy sukces, dlatego po 20 latach pracy jako giełdowy ...

Psychodeliki Nadzieja dla duszy i umysłu? W ostatnich latach obserwujemy "psychodeliczny renesans" związany z wyraźną zmianą w podejściu do substancji psychoaktywnych, takich jak psylocybina, LSD czy MDMA. Nielegalne w wielu krajach i kojarzone z hipisowską kontrkulturą, stają się dziś ważnym narzędziem w psychiatrii. Terapia wspomagana MDMA uznawana jest za jedną z najskuteczniejszych w leczeniu zespołu stresu pourazowego, psylocybina z kolei pozwala osobom w depresji pozbyć się natrę...

Najlepsze miejsce do życia Łatwo spotkać się z narzekaniem na polską przestrzeń: nieład architektoniczny, mnogość reklam, betonozę i patodeweloperkę. Nieco na przekór tym diagnozom chcemy skoncentrować się na udanych projektach. Przyglądamy się więc dziedzictwu polskiej architektury XX w., licznym modernistycznym i socrealistycznym budowlom, które zyskują dziś coraz większe uznanie. A także, wraz z architektami młodego pokolenia, patrzymy w przyszłość, szukając inspirujących pomysłów. Marzymy o ...

Nowa sztuka miłości "Miłosc niejedno ma imie", "Od miłosci do nienawisci jeden krok", "Zakochac sie na zabój" - to tylko niektóre powszechnie znane powiedzenia, próbujace uchwycic istote jednego z najwazniejszych uczuc w zyciu człowieka. Z jednej strony rosnie liczba rozwodów i jednoosobowych gospodarstw domowych, z drugiej - liczba uzytkowniczek i uzytkowników aplikacji randkowych. Wyglada na to, ze choc w zalewie alternatywnych zyciowych scenariuszy niechetnie roz...

Wyobraź sobie Wyobraźnia pozwala kreować nieskończoną liczbę światów, które w przyszłości mogą się okazać rzeczywistością. Dzięki niej żyjemy z większą fantazją, jesteśmy otwarci na to, co nowe, potrafimy się bawić. Bez wyobraźni, jak pisał Stanisław Lem, do dzisiaj siedzielibyśmy w jaskiniach. W obliczu wyzwań, takich jak kryzys klimatyczny, nierówności społeczne, wojny, a także po prostu zmęczenie rutyną, staje się ona potężnym narzędziem do walki z tym, co zastane, które może pomóc w oderwani...

Co z ciebie wyrośnie Jeszcze niedawno uważano je za relikt przeszłości. Dziś pojęcie "klasy społeczne" znów jest odmieniane przez wszystkie przypadki. Trzy czwarte Polaków uważa się za przedstawicieli klasy średniej, a jednak widzimy dysproporcje w jej obrębie. Klasa wyższa mierzona majątkiem nie idzie w parze z inteligenckim wykształceniem, pochodzenie nie determinuje już tak mocno jak dawniej. Obserwujemy historie awansów dokonywane po 1989 r. oraz dramatyczne sytuacje tych, którzy d...

Kościół bez patriarchatu To uderzający paradoks, że choć kobiety są często znacznie bardziej zaangażowane w wiarę i jej przekazywanie niż mężczyźni, to jednocześnie nie mają w Kościele udziału we władzy czy w podejmowaniu decyzji. Jak pisała Natalia de Barbaro w jednym z numerów "Znaku": gdybyśmy wyobrazili sobie restaurację, firmę bądź szkołę, gdzie kobieta nie może pełnić funkcji kierowniczych, omijalibyśmy te miejsca szerokim łukiem. Wielu z nas godzi się jednak na Kościół, w którym...

W listopadowym numerze Miesięcznika ZNAK Cieszyć się kruchością życia Przez wieki zylismy w kulturze, w której tematy przemijania i smierci były postrzegane przez pryzmat chrzescijanskiej wyobrazni religijnej. Wizja zycia po smierci miała niemal powszechna siłe oddziaływania. Religia dostarczała tez zbiorowych rytuałów, które pomagały radzic sobie z utrata bliskich i przezywaniem załoby. Postepujaca sekularyzacja mocno podwazyła te wyobrazenia. Nie wypracowała jednak jak dotad wyrazistej i społe...

Rytuały Jak zwolnić i żyć uważniej Antropolog Dimitris Xygalatas nazywa rytuały "pozornie bezsensownymi czynnościami, które nadają życiu sens". Rytuałami mogą być msza święta czy wieczerza wigilijna, ale także ceremonialne picie herbaty, codzienna medytacja, wspólne śpiewanie hymnu na stadionie piłkarskim albo zestaw gestów, które wykonuje słynny tenisista Rafael Nadal, gdy przed każdym serwisem w identycznej sekwencji dotyka kilka razy nosa i uszu. To powtarzalne czynności, które wyda...

Daj chłopaka, takiego chłopaka "Toksyczność, machismo, incele" - te określenia dobrze pokazują stan rozważań dotyczących współczesnej męskości. Męskość jest traktowana jako przywilej i zagrożenie, ale choć walka z patriarchatem rozpoczęta przez ruch feministyczny trwa, to dopiero od niedawna podnoszone są głosy, że jego ofiarą padają również sami mężczyźni. Bagatelizujemy doniesienia o znacznie większej liczbie przypadków samobójstw wśród mężczyzn, mało uwagi poświęcamy problemom, z kt...

W kulturze ciągłej terapii Poradnikowe książki na topkach Empiku, Psychologia, którą warto znać na listach najczęściej słuchanych podcastów w 2023 r., ogromna popularność psychologizujących kont na Instagramie i TikToku. Trudno zaprzeczyć, że psychologia jest coraz bardziej "pop". To zjawisko z jednej strony przyczynia się do usuwania tabu, jakim do niedawna było otoczone zdrowie psychiczne, sprawia, że stajemy się wrażliwsi na kryzysowe sytuacje i potrafimy na nie szybciej reagować, l...

Na naszych oczach dokonuje się technologiczna rewolucja. Świat cyfrowy nie tylko odpowiada na nasze potrzeby, ale kreując je, stwarza coś nowego - wraz z miejscami pracy, mediami, a także konfliktami politycznymi wychodzącymi poza przestrzeń czarnego ekranu. Sztuczna inteligencja, bohaterka licznych dzieł fikcji naukowej, jakkolwiek by się od nas różniła, jest naszą codziennością. O ile dzisiejsi 30-latkowie pamiętają świat sprzed AI, o tyle pokolenie ich dzieci nie zna innej rzeczywistości. Dla...

Zodiakary, tarociary i gnostycy Mimo sekularyzacji utrzymuje się w Polsce popyt na usługi duchowe. Renesans popularności w mediach społecznościowych przeżywają astrologia i horoskopy. Swoje grono wielbicieli mają ezoinfluencerki, które obiecują, że pozytywne myślenie i "manifestowanie obfitości" przyniosą nam bogactwo. O ile w latach 90. zainteresowanie ezoteryką wynikało w dużej mierze z biedy i niepewności jutra, o tyle dziś wyrasta z pragnienia samorozwoju i finansowego sukcesu. Jak...

Marcowe historie. O rozstaniu z Polską po 1968 r. i o nowym życiu w Izraelu pisze Michał Sobelman Józef Czapski. Jak w jego sztuce wrażliwość na zmysłowy konkret łączy się z metafizyczną pasją? Dzień ósmy kolejny odcinek literackiego cyklu Barbary Klickiej Esej Renaty Lis o Zgiełku czasu Juliana Barnesa: Pismo odręczne to najintymniejsze z wyznań Cykl W odcinkach: Olga Szmidt o serialu Grace and Frankie Co z tym malarstwem? O tendencjach w polskim malarstwie najnowszym piszą Magdalena Ujma i Mar...

Rok 1968 to symbol rewolucji seksualnej. Upowszechnienie się pigułki antykoncepcyjnej, krytyka tradycyjnego modelu rodziny, sukcesy feminizmu i emancypacja osób homoseksualnych odmieniły zachodnie społeczeństwa. W tym samym roku papież Paweł VI ogłosił encyklikę "Humanae vitae", w której podtrzymał katolickie nauczanie o zakazie używania sztucznej antykoncepcji. Dokument ten stał się wyrazem oporu Kościoła wobec współczesnych przemian obyczajowych. 50 lat po tych wydarzeniach chcemy na nowo przy...

Szacuje się, że co 20 min z powierzchni Ziemi znika jeden gatunek roślin lub zwierząt, często zanim jeszcze zdążyliśmy go poznać. Wymierają geny, gatunki oraz ekosystemy, a tym samym zanika bioróżnorodność, która odgrywa tak istotną rolę w utrzymaniu równowagi życia na zamieszkiwanej przez nas wszystkich planecie. Czy da się pogodzić postęp technologiczny z ochroną środowiska? W jakim stopniu nasze decyzje żywieniowe wpływają na zróżnicowanie gatunków? Jak docenić bioróżnorodność w swoim najbliż...

Internet daje dziś dodatkowe fascynujące możliwości nieznane nam wcześniej krainy możemy oglądać bądź z lotu ptaka, bądź z perspektywy ulicznego spacerowicza. Dawne mapy bywają zaś dziełami sztuki, przedmiotem pożądania kolekcjonerów. Pokazują stan wiedzy z danego czasu i to, co ich twórcy, polityczni mecenasi albo nawet cała epoka uważali za istotne i ciekawe. Cierpliwe czytanie map pozwala zrozumieć, w jakim świecie zamieszkiwali nasi przodkowie i jak my próbujemy ująć jego złożoność w prostyc...

Uniwersytet to my! Akademia jako pociągająca forma wspólnego życia odchodzi w przeszłość. Czy warto bronić dziś tradycyjnej wizji uniwersytetu i humanistyki? Co zmienia Ustawa 2.0? Dlaczego na uczelniach wybuchły protesty? W Temacie Miesiąca: Nowa idea uniwersytetu Tomasz Majewski Krytyczny przewodnik po zmianach na uniwersytecie Przemysław Czechanowski, Piotr Drygas Krajobraz po nowej ustawie Dyskusja z udziałem: Aleksandra Bobko, Macieja Gduli, Cezarego Kościelniaka, Małgorzaty Kowalskiej Pona...

Przystanek: miasto Tegoroczna wiosna była wyjątkowa. Epidemia sprawiła, że stojący przed nami otworem wielki świat skurczył się, a luksusem okazał się spacer po zakupy. Ograniczenia te można jednak potraktować jako impuls do odkrycia bogactwa własnej okolicy. Miasta nie muszą być przecież wyłącznie miejscem pracy, z którego uciekamy przy każdej nadarzającej się okazji. Ich place, ulice i budynki kryją w sobie skarby przeszłości, naznaczonej wspólnym losem ludzi i zwierząt. Nauczmy się razem sztu...

Lutowy numer czasopisma historycznego.

Czasopismo dla dzieci kochających zwierzęta. Książka zawiera ciekawostki, zabawy, zadania, ćwiczenia oraz naklejki

W 2010 roku miałam okazję uczestniczyć w kursie prowadzonym przez Soshi Reiter z Izraela, która przyjechała do Polski na zaproszenie Fundacji TOC dla Edukacji Polska, kierowanej przez Macieja Winiarka. Podczas zajęć poznałam trzy narzędzia myślowe TOC: gałązkę logiczną, drzewko ambitnego celu oraz chmurkę, które wywodzą się z Teorii Ograniczeń, a ich autorem jest Eliyahu Goldratt. Zaciekawiła mnie Teoria Ograniczeń (Theory of Constraints TOC) i to, w jaki sposób niektóre rozwiązania można wykorz...

Dr Ewa Palka jest adiunktem w Zakładzie Metodologii Nauk o Edukacji na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 2007 roku obroniła pracę doktorską pod kierunkiem prof. dr. hab. Wojciecha Buszkowskiego pt.: Systemy logiczne dla algebr Kleene'ego i algebr akcji, uzyskując tym samym stopień doktora nauk matematycznych w zakresie informatyki. Jej zainteresowania naukowe, badawcze i dydaktyczne koncentrują się na problematyce wykorzystania przedmiotów matematyczn...

Ubiegły rok szkolny był to dziwny rok, dlatego nie bez przyczyny rozpoczynamy kolejny numer czasopisma "Język Polski w Szkole Podstawowej. Zeszyty Kieleckie" właśnie od parafrazy zdania rozpoczynającego Sienkiewiczowskie Ogniem i  mieczem. Z  powodu pandemii podjęto w naszym kraju decyzję o przejściu na nauczanie zdalne. Edukacja zdalna i  hybrydowa od początku budziła emocje zarówno wśród jej uczestników, jak i obserwatorów. Fragment Wstępu...

Wydanie powstało pod hasłami przewodnimi: Wychowanie przez pomaganie. Jak wspierać dziecko w rozwoju. Jak stworzyć dziecku bezpieczną przystań. Tematyka poruszana w Psychologii dziecka dotyczy i najmłodszych i nastolatków, ale także rodziców. Przecież chodzi o to, aby to dorosłym pomóc zrozumieć świat dziecka a nasze rozumienie świata jest czasem tak odmienne Dzięki wiedzy znamienitych ekspertów podpowiadamy jak wspierać dziecko w pokonywaniu przeszkód, mądrze pomagać, być obecnym i świadomym do...